Όταν μιλάμε για τη νόσο πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας το πολυπαραγοντικό της ιστορίας. Η θεωρία με τους ιστούς, τη φόρτιση και αποφόρτιση, τη μηχανική των φυσσαλίδων ειναι μόνο μία αρχή. Μην ξεχνάμε ότι φυσσαλίδες δεν ισοδυναμούν με νόσο. Η νόσος είναι μία πολυπαραγοντική κατάσταση με τις φυσσαλίδες ως απαραίτητο και πιθανώς τον κυριότερο triggering factor.
Τώρα όσον αφορά στους πίνακες. Πολλοί δύτες θεωρούν ότι ένας πίνακας ή ένα πρόγραμμα αποσυμπίεσης που λειτουργεί με ασφάλεια μέχρι ένα βάθος, μπορεί να προβλεψει και τι γίνεται βαθύτερα, ή και τι γίνεται σε ρηχές αλλά μεγάλης διάρκειας καταδύσεις, που πλησιάζουν τον κορεσμό. Αυτό προφανώς και δε συμβαίνει. Γιατί αν συνέβαινε θα σήμαινε ότι το ανθρώπινο σώμα ακολουθεί καμπύλες. Όμως στην φυσιολογία υπάρχουν λεγόμενα κομβικά σημεια, πέρα από τα οποία οι συχετισμοί αλλάζουν εντελώς, και μία υποτιθέμενη καμπύλη είναι τελείως λάθος. Ακόμα και αν πάρουμε την απλοϊκή θεωρία των ιστών, θα δούμε ότι έχει πολλά σημεία που είναι ανακριβή και αρκετά μακρία από το τι συμβαίνει στο σώμα, αλλά αυτό είναι θέμα συζήτησης εκτός φόρουμ, γιατί είναι πολύ μακροσκελής.
Θα αναφέρω 1-2 απλά/απλοϊκά παραδείγματα, για να καταλάβει κανείς τι εννοώ.
Ας υποθέσουμε ότι ένας δύτης κάνει μία κατάδυση εντός των ορίων. Ανεβαίνει και σουλατσάρει στα 5-9μ. Επειδή όμως είναι λίγο μπουκωμένος και το βάθος μικρό, έχει λίγο δυσκολία στην εξίσωση, ειδικά αν από τα 5μ αποοφασίσει να ξανακατέβει π.χ. στα 8 να δει κάτι. Οπότε κάνει μία σχετικά έντονη Valsalva. Αν αυτός ο δύτης έχει PFO, στη φάση που το φλεβικό του αίμα είναι πλούσιο σε άζωτο (βλ. Ο2 παράθυρο), δηλαδή κάνει απαζώτωση, στο τέλος της κατάδυσης, μέρος του Ν2 μπαίνει λόγω της Valsalva μέσω του PFO στην αρτηριακή κυκλοφορία... Ακόμα και αν δεν έχει PFO, έντονη Valsalva, βήχας, φτέρνισμα, μπορεί να αυξήσει την ενδοθωρακική πίεση και το ενδοπνευμονικό shunt, δηλαδή τη διάνοιξη μικρών αγγείων στον πνεύμονα που είναι φυσιολογικά κλειστά και που δεν περνούν από τις κυψελίδες. Ένας τετοιος δύτης δε θα εμφανίσει πόνο στον αγκώνα κα σπάνια π.χ. πόνο στην πλάτη, αλλά μπορεί αμέσως μόλις βγει να έχει διαταραχές όρασης, πονοκέφαλο και άλλα συμπτωματα από τον εγκέφαλο, γιατί εκεί πήγαν οι φυσσαλίδες. άρα είναι μία νόσος εντος των ορίων.
Ας πάρουμε μία άλλη περίπτωση όπου ένας κάνει ένα yo-yo προφίλ. Εκεί οι φυσσαλίδες που είναι παγιδευμένες στα πνευμονικά τριχοειδή μικραίνουν, περνούν στην αρτηριακή κυκλοφορία. Εκεί και αν ο δύτης ξανααναδυθεί γρήγορα, το πιθανότερο είναι ότι θα προκαλέσουν αποφράξεις.
Ας πάμε τώρα και σε ένα παράδειγμα με ιστούς. Ας υποθέσουμε ότι έχουμε 2 ιστούς, έναν γρήγορο και έναν αργό, π.χ. νευρικό ιστό και λίπος που είναι σε επαφή μεταξύ τους. Μία τέτοια κατάσταση υπάρχει π.χ. στο νωτιαίο μυελό. Βάσει της θεωρίας φόρτισης και αποφόρτισης, στο χρονικό σημείο τ1 ο γρήγορος ιστός έχει απορροφησει πιο πολύ Ν2 από τον αργό. Καθώς ο χρόνος προχωράει, τότε Ν2 δεν φορτίζει μόνο τους ιστούς προερχόμενο από το αίμα, αλλά και Ν2 από το γρήγορο ιστό μεταφέρεται στον αργό λόγω της κλίσης πίεσης. Αυτό αλλάζει την καμπύλη φόρτισης, αλλά δεν προβλέπεται από το μοντέλο. Όσο πιο πολλή ωρα κάθεται ο δύτης σε αυτό το βάθος, τόσο απομακρύνεται από το μοντέλο αποσυμπίεσης. Και αυτό είναι μόνο μία σταγόνα στον ωκεανό.
Κατά τη γνώμη μου επίσης, δύτες που εμφάνησαν νόσο σαφέστατα εντός των ορίων ή επανηλλημένα πρέπει να ψάχνονται για διαταραχες γλοιότητας αίματος, όπως άνθρωποι κάτω των 45 που εμφάνισαν π.χ. εγκεφαλικό επεισόδιο.
Γενικά η κατάδυση είναι ασφαλής και δεν θέλω να τρομάξω κόσμο με όλα όσα ανάφερα, είναι σκέψεις και συμπεράσματα από πράγματα που έχω διαβάσει. Όπως λέμε, καλό είναι να υπάρχει το common sense αλλά και η επίγνωση της άγνοιάς μας σε κάποια θέματα. Αυτά τα δύο μπορούν να μας προστατέψουν από πολλά.
Αντρέα, συμφωνώ απόλυτα με όσα λές για το PFO. Καταλαβαίνεις όμως τι θα σήμαινε για τον καταδυτικό κόσμο μία υποχρεωτική εξέταση για PFO...
