[ΘΩΚΤΑΡΙΔΗΣ ΚΩΣΤΑΣ]

Στα πλαίσια της κατάδυσης που πρόκειται να πραγματοποιήσετε σκέφτηκα να σας παρουσιάσω μερικά στοιχεία που ίσως σας ενδιαφέρουν.
Οι διαστάσεις της λιμνοπηγής είναι 170 x 45 μέτρα και το βάθος της κυμαίνεται από 50 εκατοστά έως 10 μέτρα.
Η θερμοκρασία του νερού στην επιφάνεια της λιμνοπηγής είναι 20 βαθμούς Κελσίου σταθερή θερμοκρασία όλο το χρόνο), ενώ βαθύτερα φθάνει μέχρι και τους 35 C.
Κατά τη διάρκεια σπηλαιοκαταδυτικών εξερευνήσεων της λιμνοπηγής Βουλιαγμένης, διαπιστώθηκε ότι η λίμνη τροφοδοτείται από έναν υπόγειο ποταμό, ο οποίος ανανεώνει το νερό της, ανεβάζοντας τη στάθμη κατά 50 εκατοστά περίπου σε σχέση με τη στάθμη της θάλασσας και στη συνέχεια διώχνει το νερό με σταθερή ροή δια μέσου μικρών περασμάτων.
Η λιμνοπηγή είναι γνωστή για τις ιαματικές της ιδιότητες, οι οποίες οφείλονται στη δημιουργία υδρόθειου συνεπεία φυσικοχημικών δράσεων.
Γεωλογικά, η περιοχή που βρίσκεται η λιμνοπηγή αποτελείται στα ανατολικά από Κατώτερο μάρμαρο (όπου και βρίσκεται η λιμνοπηγή), στα βόρειο-ανατολικά από θαλάσσιους πλειστοκαινικούς μαργούς και στα βόρεια από λωρίδα αλλουβιακής άμμου. Βορειότερα από αυτή τη λωρίδα βρίσκεται ο σχιστόλιθος της Αθήνας. Βορειοδυτικά υπάρχουν τεταρτογενείς προσχώσεις και πλειστοκαινικές αποθέσεις. Ανατολικά, ο Λαιμός αποτελείται από αλλουβιακή άμμο και από εκεί και μέχρι το ακρωτήριο Ζωστήρ από θαλάσσιους πλειστοκαινικούς μαργούς.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΡΟΣΜΙΞΗΣ ΥΔΑΤΩΝ
Έγιναν ορισμένες προκαταρκτικές αναλύσεις υδάτων από την επιφάνεια και μέχρι τα -40 μέτρα, με λήψη δειγμάτων νερού ανά 5 μέτρα.
Έτσι διαπιστώθηκε ότι ο υπόγειος ποταμός τροφοδοτεί με ζεστό θαλασσινό νερό, θερμοκρασίας 35C - 25C τη λιμνοπηγή.
Διαπίστωση που ενισχύει την εικασία ότι ο υπόγειος ποταμός τροφοδοτείται από κάποια καταβόθρα.
Η πιθανότερη είναι η καταβόθρα Βουλιαγμένης (γνωστή ως "πηγάδι"), η οποία βρίσκεται 3 χλμ. από τη Λιμνοπηγή Βουλιαγμένης, στην ίδια θαλάσσια περιοχή στο δεύτερο φυσικό λιμανάκι της Βουλιαγμένης.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι στα -17 μέτρα βάθος υπάρχει ένα λεπτό δροσερό στρώμα γλυκού νερού, το οποίο αναμιγνύεται με το θαλασσινό νερό. Έτσι δημιουργείται υφάλμυρο νερό που φθάνει έως και την επιφάνεια, με σταθερή πλέον θερμοκρασία 20C.
Η φυσική ανάμιξη των υδάτων γίνεται αισθητή από τη διαφορά θερμοκρασίας που φθάνει έως και 5 C ανά μέτρο.
Παράλληλα δημιουργούνται οφθαλμαπάτες εξαιτίας της διαφορετικής πυκνότητας του νερού.

ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ ΖΩΗ ΣΤΗ ΛΙΜΝΟΠΗΓΗ
Εξαιτίας του ειδικού περιβάλλοντος της λιμνηπηγής (θερμοκρασία νερού 20 - 27 C, υφαλμύρωση νερού 17%, εκ των οποίων 12% χλωριούχο νάτριο) η ζωή στη λιμνοπηγή της Βουλιαγμένης είναι σχετικώς περιορισμένη. Σε αυτό συμβάλλουν και οι μεγάλες ποσότητες χλωρίου που ρίχνονται στη λίμνη για την προστασία των λουομένων από βακτηρίδια. Η μέχρι τώρα παρατήρηση του βυθού της λιμνοπηγής έχει αποκαλύψει πάντως αρκετούς μικροοργανισμούς (ψάρια, πρωτόζωα κλπ.) που κατοικούν σε αυτή.
Σίγουρα οι πιθανότητες να ανακαλυφθούν και νέα είδη ζωής στα νερά της είναι μεγάλες και μπορεί να υπάρξουν εκπλήξεις.
Eχουν καταγραφεί ή παρατηρηθεί τα εξής είδη ψαριών:
α) Κόττος. Ο Κόττος (Cottus gobio) είναι ψάρι που μοιάζει με τον κοινό κοκωβιό, αλλά μικρότερος σε μέγεθος (τόπος διαβίωσής του είναι τα γλυκά νερά της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης).
β) Μαύρο Mόλλυ. Το Μαύρο Μόλλυ (Poecilia shenops ή Poecilia hydrid) είναι ψάρι που ανήκει στην οικογένεια των Ποικιλιδών. Τόπος διαβίωσής του είναι τα γλυκά και υφάλμυρα νερά της κεντρικής Αμερικής. Παρ' όλα αυτά είναι εξακριβωμένη η παρουσία του στα νερά της λιμνοπηγής. Το πιθανότερο είναι ότι το είδος αυτό (το οποίο είναι ψάρι ενυδρείου) έχει εισαχθεί στη λίμνη, άγνωστο όμως πότε και για ποίο λόγο, ή έχει γίνει παράλληλη εξέλιξη.
γ) Κέφαλος (Mugil cephalus). Έχει παρατηρηθεί στη λιμνοπηγή κατά καιρούς. Ο Κέφαλος είναι ψάρι που προσαρμόζεται εύκολα στα γλυκά και υφάλμυρα νερά και έχει διεισδύσει στη Λιμνοπηγή από τις υπόγειες εξόδους της προς τη θάλασσα.
δ) Χέλια (Anquilla-Anquilla). Έχει κάνει αισθητή την παρουσία του και στη λίμνη της Βουλιαγμένης. Υπάρχει πιθανότητα πάντως να πρόκειται και για άλλο είδος χελιού.
Επίσης στον πυθμένα της Λιμνοπηγής συναντάται και αυξημένη υποβρύχια βλάστηση όπως μεγάλου μεγέθους φύκια, ανεμώνες και σπάρτα με βολβοειδή ρίζα μήκους 15 εκατοστών περίπου.
Τα ψάρια και γενικώς το μεγαλύτερο μέρος της υποβρύχιας ζωής έχουν μεταφερθεί προς την πηγή.
Εξαίρεση αποτελούν τα μεγάλων διαστάσεων υποβρύχια φυτά της λιμνοπηγής που φυτρώνουν κυρίως κοντά στις όχθες της.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΟΠΗΓΗΣ
H λιμνοπηγή παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον από βιολογικής πλευράς, λόγω των ιδιαζόντων περιβαλλοντικών συνθηκών που επικρατούν στη λιμνοπηγή (π.χ. διακυμάνση αλατότητας, σταθερότητα θερμοκρασίας και αγωγιμότητα δηλ. σύνολο ιόντων που βρίσκονται διαλυμένα στο νερό).
Η ανεύρεση των ψαριών, Κόττος (Cottus gobio) και Μαύρο Μόλυ (Poecilia shenops ή Poecilia hydrid) δημιουργεί εύλογα ερωτήματα για την παρουσία τους.
Μία εκδοχή είναι η μετανάστευση και η δεύτερη είναι η παράλληλη εξέλιξη.
* Μια αναφορά για την μοναδική ανεμώνη που υπάρχει στην Βουλιαγμένη θα βρείτε και εδώ.

ΛΙΜΝΗ ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ
Ενας πρωτόγνωρος για τους επιστήμονες κόσμος αναπτύσσεται κάτω από το νερό
Χ. ΧΙΝΤΗΡΟΓΛΟΥ | Κυριακή 4 Αυγούστου 2002
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=75&artid=144524