[Flabellina]

Μια φορά κι ένα καιρό ήταν ένα πλοίο, ένα μεγάλο πλοίο, και σαν όλα τα πλοία περνούσε τη ζωή του διασχίζοντας θαλάσσιους δρόμους. Η ζωή αυτή όμως διακόπηκε σύντομα, όταν μετά από μια σειρά λάθος χειρισμών, οδήγησε το πλοίο στον πάτο της θάλασσας. Κατάρα μεγάλη έπεσε στην πόλη αφού το ναυάγιο έφτυνε πετρέλαια και κατέστρεφε το τρίπτυχο πετσέτα-αντηλιακό-παραλία που λανσάριζε ο οργανισμός τουρισμού σαν τουριστικό προϊόν… Θυμός και απόγνωση ήταν τα συναισθήματα που κυρίευαν τους κατοίκους της πόλης, ιδιαίτερα όσων είχαν επιχειρήσεις στο παραλιακό μέτωπο, βλέποντας τις αλλοτινά καθαρές θάλασσες να υποβαθμίζονται σε μια σούπα από πισσώδη σφαιρίδια.

Οι μέρες που ακολούθησαν, βρήκαν την περιοχή σε κατάσταση συναγερμού, όπου διάφοροι φορείς προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να ελέγξουν την πετρελαιοκηλίδα. Μετά από επίπονες προσπάθειες των τοπικών αρχών, με βοήθεια από άλλες χώρες και με αρκετές δημόσιες δαπάνες, η πετρελαιοκηλίδα τελικά αντιμετωπίσθηκε, ή νόμιζαν πως αντιμετωπίσθηκε. Νόμιζαν, διότι ποσότητες πετρελαίου συνέχιζαν να διαρρέουν από τις καυσμιματαποθήκες του πλοίου ρυπαίνοντας σταθερά και για αρκετά χρόνια την περιοχή. Κάποτε το πρόβλημα αντιμετωπίσθηκε αντλώντας ποσότητες πετρελαίου.. Η αντιμετώπιση της ρύπανσης και η ιδιωτική πρωτοβουλία επιχειρηματιών είχαν ως αποτέλεσμα την σταδιακή ανάδειξη του ναυαγίου, από καταστροφή, σε σημαντικό λόγο για να επισκεφθεί κανείς την πόλη..

Μια νέα περίοδος άρχισε για το ναυάγιο που κέντριζε το ενδιαφέρον πολλών δυτών, ντόπιων αλλά κυρίως ξένων, οι οποίοι κατέφθαναν μέσω καταδυτικών κέντρων για να το θαυμάσουν, ενώ μια νέα ζωή άρχιζε και για το ίδιο το ναυάγιο το οποίο, απαλλαγμένο από τις πολλές ρυπογόνες ουσίες άρχιζε να προσελκύει υποβρύχιες μορφές ζωής κάνοντας το πιο ελκυστικό. Και τότε το ναυάγιο αποκτά όνομα, και όλοι οι δύτες θέλουν να επισκεφθούν το ναυάγιο Ζηνοβία.. Σήμερα το Ζηνοβία έχει μετατραπεί σε ένα υπέροχο τεχνητό ύφαλο και αποτελεί ένα μοναδικό υποθαλάσσιο αξιοθέατο αφού εκτός από το μεταλλικό κουφάρι του πλοίου, οι δύτες έχουν την ευκαιρία να γίνουν μάρτυρες της φοβερής αυτής δύναμης της φύσης , που μετατρέπει άψυχα ανθρώπινα σκουπίδια σε πολύτιμες επιφάνειες, ικανές να φιλοξενήσουν πολλές μορφές ζωής. Μαρίδες, καλογριές, δεκάδες τεράστια μαγιάτικα, αγέλες από ροφούς που ξεπερνούν το ένα μέτρο σε μήκος, μπαρακούτα,, παπαγαλόψαρα, μελάνες και καράγκελοι μεγάλων διαστάσεων, φύκη, σπόγγοι, γυμνοβράχγια, κνιδόζωα, καρκινοειδή, όλα αυτά τα πλασματα αποτελούν πλέον το πλήρωμα ενός πλοίου που τελικά δεν φτιάχτηκε για να ταξιδέψει! Αντίθετα, ταξιδεύουν δύτες από όλα τα μήκη και πλάτη της γης για να το δουν και να το θαυμάσουν, και το Ζηνοβία γίνεται προορισμός, στόχος, ανάμνηση και ιστορίες που ταξιδεύουν από στόμα σε στόμα, από κάθε καταδυόμενο και μη.

Θεωρείται ένα από τα δέκα καλύτερα ναυάγια του κόσμου, και ίσως το καλύτερο ναυάγιο της μεσογείου. Σαράντα χιλιάδες δύτες έρχονται ετησίως πραγματοποιώντας πάνω από εκατό χιλιάδες καταδύσεις, προσφέροντας ένα σημαντικό εισόδημα σε καταδυτικά κέντρα, αλλά και σε άλλες επιχειρήσεις όπως ξενοδοχεία, εστιατόρια. Ένα ολόκληρο πακέτο από υπηρεσίες έχει στηθεί με σκοπό να δώσει την ευκαιρία σε οπουδήποτε να δει το ναυάγιο: σκάφη με glass bottom, παρατήρηση με snookering, ακόμη και κατάδυση με υποβρύχιο. Όλα αυτά είναι μια προσπάθεια μερικών ανθρώπων που θέλουν να αναδείξουν το ναυάγιο και να φέρουν καταδυτικό τουρισμό στον τόπο..

Δυστυχώς όμως το Ζηνοβία ναυάγησε στην Λάρνακα, πόλη μιας χώρας που λέγεται Κύπρος, η οποία αν και πληροί τις περισσότερες προϋποθέσεις για να γίνει καταδυτικός προορισμός και έχοντας σαν δυνατό χαρτί το ναυάγιο Ζηνοβία, εντούτοις αρκετοί από μας δεν έχουν την ωριμότητα να δεχτούν κάτι τέτοιο. Παρόλο που πλέον απαγορεύεται η αλίευση με διάταγμα από τον Ιούνιο του 2008 (Κανονιστική Διατακτική Πράξη 200/2008, Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας, αριθμός 4280) σε απόσταση μικρότερη των 500 μέτρων από το σημείο που βρίσκεται το ναυάγιο, εντούτοις σχεδόν καθημερινά και σε ώρες μεταξύ δύσης και ανατολής πραγματοποιείται μια συνεχής βεβήλωση του θαλάσσιου βιόκοσμου από ψαράδες, που προτιμούν να ψαρεύουν στο ναυάγιο με οποιοδήποτε τρόπο. Αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι το 2001 εγκληματικά στοιχεία τοποθέτησαν εκρηκτικά στο βυθό με αποτέλεσμα τη δημιουργία κρατήρα, αλλά και τη θανάτωση πολλών ψαριών. Η εκμετάλλευση της θαλάσσιας ζωής όμως δεν είναι στόχαστρο αποκλειστικά των επαγγελματιών ψαράδων, αλλά και από μια κατηγορία ανθρώπων που μετράνε την θαλάσσια ομορφιά σε κιλά, ενώ παράλληλα χαρακτηρίζουν τους εαυτούς τους σαν λάτρεις της θάλασσας. Ψαροντουφεκάδες, ακόμη και δύτες με ψαροντούφεκο, κατεβαίνουν στο Ζηνοβία με σκοπό να θαυμάσουν συγκεκριμένες μορφές ζωής στο πιάτο τους. Όλα αυτά συμβαίνουν μάλλον λόγω της πλημμελούς ή ανύπαρκτης αστυνόμευσης στην περιοχή - παρόλο που η Λιμενική Αστυνομία βρίσκεται 2 ναυτικά μιλιά μακριά από το σημείο του ναυαγίου, και ακόμα και στην απίθανη περίπτωση που δεν δουλεύουν τα ραντάρ της, έχει οπτική επαφή από την ξηρά. Και λέω εν μέρει διότι ένα μεγάλο μέρισμα ευθύνης το έχουμε όλοι εμείς που ακούμε τέτοιου είδους ιστορίες αλλά μένουμε απαθής. Και μετά λύπης μου διαπιστώνω ότι στερούμαστε περιβαλλοντικής αγωγής ακόμη και εμείς που κάνουμε καταδύσεις, ένα σπορ που έχει ως φιλοσοφία του την φιλική προσέγγιση του ανθρώπου προς το θαλάσσιο περιβάλλον.
Πριν από λίγες μέρες ένας κατά τα άλλα δύτης εξέφρασε το ενδιαφέρον του για τη θαλάσσια ζωή στο Ζηνοβία, μαζεύοντας ροφούς. Ενώ είχε γίνει καταγγελία κατά την αναχώρηση του σκάφους του από την μαρίνα της Λάρνακας (διότι είναι γνωστός για τα γούστα του), η λιμενική αστυνομία έφτασε στο σημείο όταν ήδη τέλειωσε την «δουλειά» του και πρόλαβε να πετάξει όλα τα τεκμήρια στη θάλασσα.

Κι ενώ όλα αυτά τα τριτοκοσμικά γίνονται στην Κύπρο, σε πολλές χώρες έχει εκτιμηθεί δεόντως η αξία των ναυαγίων ως τοποθεσιών καταδυτικού ενδιαφέροντος και αρκετές από αυτές προχωρούν παραπέρα, στην εσκεμμένη βύθιση σκαφών αφού βέβαια αφαιρέσουν οποιαδήποτε υλικά που μπορεί να προκαλέσουν ρύπανση ή μόλυνση στο υδάτινο περιβάλλον. Στις ΗΠΑ πάνω από 400 σκάφη έχουν βυθιστεί εσκεμμένα, ενώ από το 2007 πολλά άλλα μεγάλα σκάφη προετοιμάζονται για βύθιση τους στο Καναδά, Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία, Ισπανία, Αγγλία, Τουρκία, κτλ. Στην δε Αυστραλία δημιουργήθηκε το 2003 καταδυτικό πάρκο με θέμα τα ναυάγια (Θεματικό Καταδυτικό Πάρκο “West Coast Dive Park”) όπου συμπεριέλαβαν 12 προϋπάρχοντα ναυάγια του Rockingham, ενώ μετά από μελέτη, χωροθέτηση και εφαρμόζοντας περιβαλλοντικούς κανονισμούς ((που ορίζονται από το Environment Protection (Sea Dumping Act)) βυθίστηκαν άλλα 2 σκάφη. Στην θαλάσσια περιοχή της Κύπρου υπάρχουν διάσπαρτα πολλά ναυάγια, και μάλιστα αρκετά από αυτά ήδη παρουσιάζουν καταδυτικό ενδιαφέρον όπως τα Wreck of White Star, Achileas Wreck, Lighthouse Wreck, Vera K Wreck, Pharses Wreck, Three Stars Wreck, Cricket. Μια ιδέα θα ήταν η καλύτερη αξιοποίηση τους με σκοπό την ανάδειξη της Κύπρου ως προορισμού ειδικά για ναυαγιοκατάδυση. Αλλά νομίζω τέτοιες ιδέες είναι για τους ονειροπόλους. Προς το παρών αναμένουμε τα 4 καταδυτικά πάρκα που σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου έπρεπε να είχαν δημιουργηθεί μέχρι το 2006. . Διανύουμε το 2009 και ακόμη περιμένουμε.. και ίσως τελικά να μην μας αξίζει να έχουμε καταδυτικά πάρκα..