[Tiburon]

Θα προσπαθήσω κι εγώ με τη σειρά μου να μεταφέρω κάποιες βασικές παρατηρήσεις και συμπεράσματα από το 1ο Διεθνές Συνέδριο ‘Κατάδυση στην Ελλάδα – Προοπτικές Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας’ μιας και η απουσία ερασιτεχνών και επαγγελματιών αυτοδυτών ήταν απελπιστικά εμφανής.

Ο υφυπουργός του ΥΕΝΑΝΠ κ. Π. Καμένος έδωσε έναν ιδιαίτερα εντυπωσιακό πολιτικό λόγο κατά την έναρξη του συνεδρίου. Φυσικά, λίγα λεπτά αργότερα αποχώρησε αλλά οι διοργανωτές μας ανακοίνωσαν ότι ο κ. Καμένος τους διαβεβαίωσε πως θα διαβάσει τα πρακτικά που θα εκδοθούν μετά τη λήξη του συνεδρίου.

Θα επικεντρωθώ σε κάποια από τα κύρια σημεία που κατάφερα να συγκρατήσω, με την όποια επιφύλαξη μέχρι να μας δοθούν τα απομαγνητοφωνημένα επίσημα πρακτικά του συνεδρίου.

§ Ο νέος νόμος σχετικά με τις καταδύσεις αναψυχής 3409 είναι προϊόν διακομματικής συνεργασίας. Για τη σχεδίαση του νόμου συνεργάστηκαν αυτοδύτες πολιτικοί από διαφορετικές παρατάξεις, επαγγελματίες και ερασιτέχνες αυτοδύτες, νομικοί και πολλοί πολλοί άλλοι που δε θυμάμαι…

§ Από την τριετή εμπειρία που διαθέτουμε σήμερα, μετά τη ψήφιση και εφαρμογή του νόμου 3409, έχουν διαψευστεί πλέον με βεβαιότητα μύθοι που υποστήριζαν ότι μετά την απελευθέρωση της αυτόνομης κατάδυσης, οι θάλασσές μας και οι ενάλιες αρχαιότητες δε θα είναι ασφαλείς.

§ Ο υπουργός αναφέρθηκε στα λεγόμενα ‘Καταδυτικά Πάρκα’ χρησιμοποιώντας πολλούς και διαφορετικούς κάθε φορά όρους, χαρακτηρισμούς και επίθετα σε σημείο που πραγματικά έχασα τη μπάλα… Σε γενικές γραμμές ήταν κάτι σαν «θαλάσσιες / υποθαλάσσιες περιοχές καταδυτικού ενδιαφέροντος / ειδικής προστασίας μπλα μπλα μπλα…».

§ Σημαντικό είναι ότι μέσα σε όλη αυτή τη σύγχυση έγινε αναφορά για περιοχές του ελληνικού δικτύου NATURA 2000 και την ανάδειξή τους μέσα από ευρωπαϊκά προγράμματα όπως το Life Plus κ.α….

§ Τέτοιες περιοχές (αδυνατώ να χρησιμοποιήσω συγκεκριμένο όρο γιατί όπως σας είπα ο υπουργός τις αποκαλούσε διαφορετικά σε κάθε πρόταση) θα ιδρυθούν μέχρι το καλοκαίρι του 2009 (!), αφού πρώτα έχουμε στα χέρια μας το νεότερο σχετικό νόμο που σχεδιάζεται αυτή τη στιγμή, στα ακόλουθα μέρη:
1. Σπέτσες
2. Πελοπόννησος
3. Σίγρι Λέσβου
4. Κυκλάδες
5. Δωδεκάνησα (ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο ναυάγιο ‘Βασίλισσα Όλγα’ της Λέρου)

§ Πρόκειται μεταξύ άλλων να ληφθούν ειδικά μέτρα για την ανάδειξη δυσπρόσιτων καταδυτικών τοποθεσιών όπως είναι το ναυάγιο ‘Βρετανικός’.

§ Το Μάρτιο θα ρυθμιστούν και θα εφαρμοστούν νέες διατάξεις σχετικά με τα κέντρα υπερβαρικής ιατρικής (π.χ. νέοι θάλαμοι αποσυμπίεσης).

§ Ξεκινά τους επόμενους μήνες στο εξωτερικό νέα ειδική διαφημιστική καμπάνια από το Υπουργείο Τουρισμού για την ανάδειξη της Ελλάδας σε διεθνή καταδυτικό προορισμό.


Κατά τη γνώμη μου αυτό που έκανε το συνέδριο ξεχωριστό ως προς το περιεχόμενο των εισηγήσεων ήταν η πολύπλευρη προσέγγιση σχετικά με την ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού. Θετικότατο στοιχείο ήταν η παρουσία επιστημόνων που προσπάθησαν με απλή γλώσσα και απτά παραδείγματα να μεταφέρουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους σχετικά:

§ Την επιστημονική κατάδυση που αποτελεί βασικό εργαλείο για τη μελέτη και τη βιοπαρακολούθηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και κατά συνέπεια και για το σχεδιασμό Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών (ΘΠΠ). Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην ανάγκη για ίδρυση επίσημου φορέα για την επιστημονική κατάδυση και στην Ελλάδα, κάτι που μέχρι σήμερα απουσιάζει από τη χώρα μας.

§ Θαλάσσια Βιοποικιλότητα του Αιγαίου: χρηστικές και μη χρηστικές αξίες, άμεσες και έμμεσες χρήσεις της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, δυνατότητες ανάδειξης μιας περιοχής σε ‘καταδυτικό προορισμό’ εξαιτίας της πλούσιας βιοποικιλότητας.

§ Τι είναι οι Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές, ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες αναψυχής επιτρέπονται σε αυτές, πιθανές επιπτώσεις δραστηριοτήτων και μέτρα πρόληψης που εφαρμόζονται, παραδείγματα ωκεανογραφικών-περιβαλλοντικών μελετών που απαιτούνται για το σχεδιασμό ΘΠΠ, διαχείριση και βιώσιμη ανάπτυξη ΘΠΠ, εφαρμοσμένα παραδείγματα από τη Μεσόγειο (π.χ. ΘΠΠ Miramare στην Ιταλία).

§ Ωκεανογραφικές μελέτες & καταδυτικές αποστολές για τον εντοπισμό και ανάδειξη ιστορικών ναυαγίων της χώρας μας.

§ Τεχνητοί Ύφαλοι: σχεδιασμός και κατασκευή, κατασκευαστικές απόψεις και προσεγγίσεις, τεχνητοί ύφαλοι στην Ελλάδα, τεχνητοί ύφαλοι σαν μέτρο για την προστασία συγκεκριμένων περιοχών, την αντιμετώπιση της υπεραλίευσης, τη μακροπρόθεσμη ενίσχυση της αλιείας και ανάκαμψη των ιχθυοπληθυσμών, τη λειτουργία τεχνητών υφάλων σαν πυρήνες για την ανάπτυξη καταδυτικού τουρισμού.

§ Θαλάσσιοι Βιολογικοί Πόροι: χρήσεις, υπερεκμετάλλευση-υπεραλίευση, σύγχρονες τάσεις, κατάσταση και αιτίες κατάρρευσης των ιχθυοαποθεμάτων, ολοκληρωμένη βιώσιμη διαχείριση, αναγκαιότητα ίδρυσης φυσικών αλιευτικών καταφυγίων και δυνατότητες ανάπτυξης καταδυτικού και αλιευτικού τουρισμού.

Από τις παραπάνω εισηγήσεις και σε συνδυασμό με τις τοποθετήσεις καταδυτικών συλλόγων (π.χ. ΤΗΘΥΣ) και καταδυτικών οργανισμών προέκυψαν μια σειρά από ερωτήματα. Για εμένα, ένα από τα κυριότερα ερωτήματα που προέκυψε είναι το ακόλουθο:

«Τελικά πως θέλουμε να λέγονται, με ποιο τρόπο θα σχεδιαστούν και πως θα λειτουργήσουν τα περιβόητα ‘Καταδυτικά Πάρκα’; Θα οδηγηθούμε σε μία ανάπτυξη χωρίς σχεδιασμό αναλαμβάνοντας το ρίσκο μιας σχεδόν βέβαιης μακροπρόθεσμης αποτυχίας; Ή θα ακολουθήσουμε το διεθνές παράδειγμα της ίδρυσης ‘Θαλάσσιων Πάρκων’ στα πρότυπα των ‘Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών’ με κύριο άξονα την βιώσιμη ανάπτυξη;».

Το θλιβερό είναι ότι από το συνέδριο απουσίαζαν άνθρωποι που έπρεπε να ακούσουν όλα αυτά (π.χ. πολιτικοί). Έτσι ας προσπαθήσουμε να μεταφέρουμε τα συμπεράσματα και τους προβληματισμούς του συνεδρίου ευρύτερα, αναμένοντας φυσικά το νέο νόμο και το 2ο Συνέδριο Κατάδυσης στην Ελλάδα και συνεχίζοντας παράλληλα ως ερασιτέχνες τις όποιες δράσεις και προσπάθειες.