Eίχα φτιάξει εδώ και λίγο καιρό αυτό το κειμενάκι με την ελπίδα να ευαισθητοποιήσει κάποιους αλλά τώρα πια γ@mh8hk@n τα πάντα... προέχει να σώσουμε την Ελλάδα γιατί ο Κορινθιακός φοβάμαι ότι αν σωθεί θα σωθεί από μόνος του και όχι από εμάς και σίγουρα όχι από καμμία κυβέρνηση.
Το κείμενό μου βασίστηκε στην υποβρύχια παρατήρηση και κατά δεύτερο λόγο σε δημοσιεύματα. Κάποιες εκτιμήσεις όπως για το ελεγχόμενο τάισμα σε μικρή κλίμακα είναι προσωπικές μου θέσεις και ξέρω ότι πολλοί διαφωνούν, το ζητούμενο πάντως εδώ που φτάσαμε είναι να κάνουμε τουλάχιστον ένα βήμα στη σωστή κατεύθυνση και όχι να διαφωνούμε...
Τι μπορούμε να ελπίζουμε για Πατραϊκό-Κορινθιακό.
Σκέψεις και θέσεις ενός αυτοδύτη.
Τα τελευταία χρόνια γίνομαι μάρτυρας της εξαφάνισης (κυριολεκτώ!) των ψαριών από τους βυθούς του Πατραϊκού και Κορινθιακού, όπου καταδύομαι λόγω του ότι κατοικώ στην Πάτρα. Σε συγκεκριμένες περιοχές, όπως το Camping Τσόλις, παρατηρώ τη μείωση των πληθυσμών των ψαριών μέχρι την τελική τους εξαφάνιση, το ένα είδος μετά το άλλο. Πρώτα εξαφανίστηκαν οι σηκιοί που αφθονούσαν στις τρύπες του όμορφου κάθετου τοίχου. Τελευταία εξαφανίστηκαν και οι ροφοί που, για κάποιο δικό τους λόγο που έχει να κάνει ή με την αναζήτηση της τροφής τους ή την αναπαραγωγή ή τη θερμοκρασία του νερού, αφθονούσαν στην περιοχή κάθε Αύγουστο σε βάθη 13-40 μέτρων...
Οι κύριες αιτίες γι’ αυτή την άσχημη κατάσταση που δημιουργείται είναι οι γνωστές, ρύπανση και υπεραλίευση...
Είμαι σίγουρος πως τα περιθώρια για τη σωτηρία του Πατραϊκού και του Κορινθιακού κόλπου έχουν στενέψει πάρα πολύ. Δεν είναι τυχαίο πως γίνονται όλο και περισσότερες προσπάθειες για τη σωτηρία τους.
Τα κυριότερα προβλήματα για τους 2 κόλπους επικεντρώνονται στα εξής:
♦ Ρύπανση- - 750.000 τόνοι κόκκινης λάσπης με βαρέα μέταλλα χύνονται κάθε χρόνο από το Αλουμίνιο της Ελλάδος στη θάλασσα της Αντίκυρας
- - Ανεξέλεγκτη ρύπανση από αστικά και βιομηχανικά λύματα, τη Σωληνουργεία Κορίνθου και το παράνομο λιμάνι στη Θίσβη
- - Η Βοιωτία μετατρέπεται σε απέραντο ενεργειακό και βιομηχανικό κέντρο
- - Τεράστιες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο και λιθάνθρακα σε Θίσβη-Αντίκυρα
- - Τεράστιες λιμενικές εγκαταστάσεις, δεκάδες πλοία και “καρβουνάδικα” έως 120.000 τόνων κάθε μέρα στον Κορινθιακό.
- - Νέες ρυπογόνες βαριές βιομηχανίες και μεγάλο εμπορικό λιμάνι στη Θίσβη
(σημαντικά προβλήματα, όπως τα παραθέτει η κίνηση
«Ενεργοί πολίτες για τη σωτηρία του Κορινθιακού»)
Σίγουρα αν δεν λυθούν κάποια προβλήματα που δημιουργεί η ρύπανση δεν θα μπορούν να δημιουργηθούν θαλάσσια πάρκα, ακόμα και αν απαγορευτεί η αλιεία σε μεγάλο μέρος του Κορινθιακού κόλπου, σύμφωνα με το μεγαλόπνοο, αλλά δύσκολο να πραγματοποιηθεί, project της Greenpeace.
Πολλές πρωτοβουλίες για τη σωτηρία του Πατραϊκού και του Κορινθιακού κόλπου έχουν αρχίσει να υλοποιούνται. Η εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης Αχαΐας (ΕΤΑΑ) προβάλλει τη σωτηρία και την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής με έκδοση λευκώματος και πλήθος ενεργειών· το Γεωλογικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών και το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών κινούνται στην ίδια κατεύθυνση με έμφαση στην προστασία και την τουριστική αξιοποίηση των ναυαγίων της περιοχής· έπεται και η συνεργασία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αχαΐας με το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών για την προστασία του θαλασσίου οικοσυστήματος του Πατραϊκού και του Κορινθιακού κόλπου με αποκορύφωμα το 9ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Ωκεανογραφίας και Αλιείας που πραγματοποιήθηκε στην Πάτρα από τις 13-16 Μαΐου του 2009. Επίσης, η πρωτοβουλία της Greenpeace με το σύνθημα
"Κορινθιακός, καταφύγιο ζωής" και η σημαντική πρωτοβουλία
"Κυανή κοινωνία" για τη διάσωση των δελφινιών του Πατραϊκού και Κορινθιακού κινούνται στην ίδια κατεύθυνση και ελπίζω να έχουν αποτέλεσμα.
Αξίζει να υποστηρίξουμε τέτοιες ενέργειες...
Τελευταία αναπτύσσεται μια κίνηση από οικολογικές οργανώσεις της Αχαΐας, Αιτωλοακαρνανίας, Βοιωτίας, Φωκίδας και Κορινθίας που συσπειρώνονται κάτω από το σύνθημα
«Οι ενεργοί πολίτες συντονίζουν τη δράση τους για τη σωτηρία του Κορινθιακού»
♦ Προστατευόμενα είδη
Η προστασία κάποιων ειδών που σπανίζουν ή απειλούνται με εξαφάνιση πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν στη δημιουργία θαλάσσιων ή καταδυτικών πάρκων και οι περιοχές όπου ανήκουν πρέπει να προστατευτούν είτε γίνουν πάρκο είτε όχι.
Ένα τέτοιο είδος είναι οι γοργόνιες του είδους Paramuricea clavata που απαντώνται στον Κορινθιακό, μόνο στην περιοχή της Μυλοκοπής και στην περιοχή Λαμπίρι Αχαΐας, στο φυλάκιο της πυροσβεστικής κοντά στο Κάμπινγκ Τσόλις.
♦ Ναυάγια
Τα ναυάγια είναι ύφαλοι ζωής, καταφύγια για πολλά ψάρια που προσπαθούν να γλιτώσουν από τις τράτες και τα δίχτυα. Ακόμα και εδώ, όμως, τα περιμένουν επιτήδειοι με δυναμίτες. Θα ήταν πολύ καλό όλα τα ναυάγια να επιτηρούνται από τα ραντάρ των λιμενικών αρχών, αφού οι τελευταίες αποκτήσουν τα στίγματά τους, και να προστατεύονται όχι μόνο ως τελευταία καταφύγια ζωής αλλά και σαν μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Οι τουριστικές βυθίσεις πλοίων είναι μια άλλη λύση για τη δημιουργία τεχνητών υφάλων παράλληλα με την τουριστική τους αξιοποίηση. Περιμέναμε και εμείς πριν λίγα χρόνια να δούμε τα πρώτα πλοία που θα βυθίζονταν για το σκοπό αυτό στην Κρήτη ύστερα από πρωτοβουλία των κ. Σιφουνάκη και Ανωμερίτη, αλλά δυστυχώς η γραφειοκρατία ακόμα καλά κρατεί...
♦ Υπεραλίευση
Το μεγαλύτερο πρόβλημα όσον αφορά την υπεραλίευση των περιοχών αυτών, δύο κλειστών κόλπων με ύδατα που δεν ανανεώνονται συχνά, είναι σαφώς η αλιεία με γρίπο, κατά πρώτο λόγο οι τράτες που με τις βαριές μεταλλικές πόρτες τους σαρώνουν το βυθό, καταστρέφουν ό,τι βρουν μπροστά τους –ακόμα και το γόνο–, και κατά δεύτερο λόγο τα γρι-γρι. Οι τράτες συχνά πετούν πάλι στη θάλασσα θαλάσσιους οργανισμούς που δεν είναι εμπορεύσιμοι που φτάνουν ακόμα και το 70% του συνολικού αλιεύματος. Οι προσταγές της Κοινότητας για αλιεία με τέτοιου είδους μεθόδους σε απόσταση μεγαλύτερη από 3 μίλια από την ακτή σίγουρα δεν εφαρμόζεται, τουλάχιστον στις ακτές της Πελοποννήσου που βρέχονται από τους 2 κόλπους, και σε αυτό γινόμαστε μάρτυρες οι κάτοικοι της περιοχής καθημερινά...
Τα αλιευτικά αποθέματα της χώρας μας δεν είναι γνωστά, καθώς η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις ελάχιστες χώρες της Ευρώπης που δεν μπορεί να δώσει αξιόπιστα και έγκυρα στοιχεία… Πάντως στοιχεία για την αλιευτική μας παραγωγή από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίμων που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό National Geographic (Απρίλιος 2007), δείχνουν σταθερή και σημαντική μείωση από 151.650 τόνους το 1988 σε 123.661 τόνους το 1994 και 119.000 το 2004, παρά τον εκσυγχρονισμό του αλιευτικού μας στόλου.
Τι θα μπορούσε να γίνει στην περίπτωση του Πατραϊκού-Κορινθιακού
Σίγουρα δεν έχουν γίνει μελέτες για να ξέρουμε με αρκετή ακρίβεια τι μπορούμε να περιμένουμε από τη δημιουργία πάρκων στη χώρα μας, είναι βέβαιο πάντως ότι θα βοηθήσουν στην ανασύσταση της ζωής στους βυθούς μας.
Έχω γίνει μάρτυρας της προσπάθειας καταδυτικού κέντρου στην Κεφαλονιά, όπου η επίβλεψη μιας μικρής περιοχής, ο σεβασμός της προσπάθειας από τους ντόπιους ψαράδες και το ελεγχόμενο τάϊσμα των ψαριών της περιοχής απέδωσαν καρπούς. Πολυπληθή κοπάδια από σάλπες, σαργούς και κεφαλόπουλα μετακινούνται ήρεμα στα ρηχά, ενώ βαθύτερα συνάντησα δεκάδες στήρες, αλλά και ροφούς, λούτσους και πολλά άλλα ψάρια. Αυτός είναι ο πραγματικός βυθός της Ελλάδας, αυτός που θα συναντήσουμε πλέον μόνο σε απομονωμένες ξέρες, ενώ το βένθος στην υπόλοιπη ακτογραμμή των χιλιάδων χιλιομέτρων έχει καεί από την υπεραλίευση και το δυναμίτη.
Ο βυθός στη Μάλτα –μια πολύ πυκνοκατοικημένη χώρα στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος με την Ελλάδα– είναι σαφέστατα πολύ πιο πλούσιος σε ζωή και αυτό έχει να κάνει με την παιδεία και τη νοοτροπία του Μαλτέζου ψαρά που επενδύει στην «υγεία» του βυθού της περιοχής του σε αντίθεση με τον Έλληνα επαγγελματία ή ερασιτέχνη ψαρά (οι μισοί Έλληνες είναι ερασιτέχνες «ψαράδες», κυρίως το καλοκαίρι) που διακατέχεται από μανία εξόντωσης για οτιδήποτε κολυμπάει (αλλά και ό,τι θαλασσινό τρώγεται, βλέπε πίνες, φούσκες, όστρακα κ.λπ. κ.λπ.).
Αν δεν μπορούμε να αλλάξουμε νοοτροπία, ας ελπίζουμε τουλάχιστον στα θαλάσσια πάρκα… Τουλάχιστον αυτά, μικρά ή μεγάλα, είναι η τελευταία μας ελπίδα.
Θα πρέπει οι διοικούντες να επιλέξουν σωστά από ποιους θα δημιουργηθούν και πώς θα τα διαχειριστούν. Παράλληλα –και πάνω απ’ όλα– να βρεθεί λύση για τη ρύπανση και την υπεραλίευση...
24.2.08 Εκδήλωση διαμαρτυρίας για τη σωτηρία του Πατραϊκού-Κορινθιακού
Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία και μεγάλη συμμετοχή από πλήθος κόσμου η εκδήλωση διαμαρτυρίας για τη σωτηρία του Πατραϊκού-Κορινθιακού. Αυτό που θα πρέπει να μείνει στον κόσμο –γιατί οι 1000 και πλέον παρόντες στην εκδήλωση πρέπει να το έχουν ήδη συνειδητοποιήσει– είναι τα κάτωθι μικρά αποσπάσματα από το φυλλάδιο που μοιράστηκε στο χώρο... Τα παραθέτω:
«Για μια ακόμη χρονιά το πάγιο αίτημα των παράκτιων δήμων για το σταμάτημα της υπεραλίευσης με τα συρόμενα εργαλεία, δεν ικανοποιήθηκε και από αυτήν την κυβέρνηση. Την ίδια τύχη είχε και το αίτημα φορέων, συλλόγων, συνδέσμου ΟΤΑ, διεθνών οργανώσεων κ.λπ. προς το Υπ. Γεωργικής Ανάπτυξης για την δημιουργία θαλάσσιου καταφυγίου στον Κορινθιακό, σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία 1967/2006, που υποχρεώνει την Ελλάδα να δηλώσει θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές και τους φορείς διαχείρισής τους, έως την 31/12/2007. Εκείνο, όμως, που κάνει εξαιρετικά κρίσιμη την κατάσταση, σήμερα, είναι μια σειρά από νέες δραστηριότητες, με βαριές επιπτώσεις στο οικοσύστημα και, κατ’ επέκταση, στην ίδια την καθημερινή ζωή των ανθρώπων, που σχεδιάζονται και αναπτύσσονται συστηματικά τα τελευταία χρόνια. Δραστηριότητες που υλοποιούνται και στις παράκτιες περιοχές, αλλά και στη εγγύς ενδοχώρα της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου. Σε κάθε περίπτωση, όμως, με άμεση επίδραση στο θαλάσσιο περιβάλλον και την ποιότητα της ατμόσφαιρας της ευρύτερης περιοχής του Κορινθιακού».
«Η υπεραλίευση, ειδικά με τα συρόμενα εργαλεία, έχει συμπιέσει ασφυκτικά την αλιευτική δραστηριότητα των επαγγελματιών της περιοχής και έχει κάνει δυσοίωνο το μέλλον της».
Σαν τελευταίο σχόλιο θα ήθελα να ξανατονίσω τη φράση εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση, την οποία ως αυτοδύτης ζω σε κάθε κατάδυση όλο και πιο έντονα...