ΜΑΚΡΟΒΟΥΤΙ ΣΤΟ ΠΛΑΣΤΙΚΟ

[kristalia]

Του ΓΙΑΝΝΗ ΕΛΑΦΡΟΥ
Η ταυτότητα των σκουπιδιών που σκεπάζουν τον ελληνικό βυθό καταγράφεται για πρώτη φορά σε έρευνα του Πανεπιστημίου Πατρών.
Oταν οι επιστήμονες του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών αποφάσισαν να «σκουπίσουν» τον πυθμένα σε ορισμένες θαλάσσιες περιοχές της χώρας μας για να εξετάσουν την ποσότητα και την ποιότητα των σκουπιδιών που βρίσκονται πάνω του, βρέθηκαν μπροστά σε μια πολύ δυσάρεστη πραγματικότητα. «Ανακαλύψαμε το υποθαλάσσιο βασίλειο του πλαστικού. Μεγάλες εκτάσεις του βυθού ήταν σκεπασμένες με κάθε λογής σκουπίδια, με τις συσκευασίες να κυριαρχούν σε ποσοστό 80%. Οι πλαστικές σακούλες, κυρίως αυτές των σούπερ μάρκετ, τα κουτάκια αλουμινίου και τα πλαστικά μπουκάλια νερού αποτελούν το ένα στα δύο απορρίμματα μέσα στη θάλασσα», λέει στο ΟΙΚΟ ο κ. Γεώργιος Παπαθεοδώρου, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών και επικεφαλής της μελετητικής ομάδας.
Ολα ξεκίνησαν όταν στις εικόνες που έφερε το βαθυσκάφος του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας (ΕΘΑΓΕΦΩ) του Τμήματος φανερώθηκαν σκουπίδια να καλύπτουν τον πυθμένα. «Αποφασίσαμε τότε να μελετήσουμε πιο συστηματικά το πρόβλημα, για πρώτη φορά στην Ελλάδα», μας είπε ο κ. Παπαθεοδώρου. Για την μελετητική «ψαριά» τους αξιοποίησαν τις μηχανότρατες, που μαζί με τα ψάρια μάζεψαν και 3.500 τεμάχια απορριμμάτων, από μια επιφάνεια θαλάσσιου πυθμένα 20 τετρ. χιλιομέτρων (αποκαλύπτοντας έτσι και το πόσο καταστροφικά οι μηχανότρατες σαρώνουν τον πυθμένα). Η έρευνα κράτησε πέντε χρόνια στον Πατραϊκό Κόλπο, στον Κορινθιακό, στον Λακωνικό και στη θάλασσα των Εχινάδων (μεταξύ Κεφαλονιάς και Αιτωλοακαρνανίας).

And the winner is… plastiko

Τι έδειξαν οι έρευνες; Ο Πατραϊκός Κόλπος έχει τα περισσότερα απορρίμματα συγκριτικά με τις περιοχές που μελετήθηκαν. Σε αυτόν καταγράφηκαν 188 - 437 αντικείμενα ανά τετρ. χλμ. του πυθμένα. Αντίστοιχα, στο δυτικό Κορινθιακό καταγράφηκαν 116, στον βόρειο Λακωνικό 85 και στην περιοχή των Εχινάδων 72 απορρίμματα ανά τετρ. χλμ. του πυθμένα, αντίστοιχα. Το βάρος τους κυμάνθηκε μεταξύ 5 - 47 κιλά ανά τετρ. χλμ. πυθμένα.

«Δυστυχώς, οι ποσότητες δεν μπορούν να συγκριθούν με παλιότερα, γιατί δεν υπάρχουν προηγούμενες έρευνες», λέει ο κ. Παπαθεοδώρου. Προκύπτουν όμως ποιοτικά συμπεράσματα. Οσον αφορά τη σύνθεση των σκουπιδιών, το πλαστικό κυριαρχεί με 56%, ενώ υψηλές συγκεντρώσεις έχουν τα μεταλλικά (17%) και τα γυάλινα (10%) υλικά. Οι συσκευασίες ποτών και αναψυκτικών αποτελούν το 32% των σκουπιδιών, τα απορρίμματα γενικής συσκευασίας το 28% και οι συσκευασίες τροφίμων το 21%.

Τρεις είναι οι κύριες πύλες εισόδου των σκουπιδιών μέσα στη θάλασσα, σύμφωνα με τους ερευνητές:

• Η παράκτια χερσαία απόρριψη (69% του συνόλου). Αφορά κυρίως απορρίμματα αναψυχής, οικιακής και αγροτικής χρήσης (πλαστικό, συσκευασίες κ.λπ.). Φτάνουν στη θάλασσα είτε από τα ποτάμια ή απευθείας από τις παραλίες, όπου τα... ξεφορτωνόμαστε. Από τη στεριά προέρχεται το 83% έως 93% των σκουπιδιών θαλάσσιων περιοχών που συνορεύουν με παράλια (Ανατολικός Πατραϊκός, Δυτικός Κορινθιακός, Λακωνικός κ.λπ.).

• Η απόρριψη από πλοία (26%). Πρόκειται κυρίως για μπουκάλια ποτών (μεταλλικά ή πλαστικά). Τα απορρίμματα αυτά τα ρίχνουν στο νερό ασυνείδητοι ταξιδιώτες ή πέφτουν στη θάλασσα λόγω κακής διαχείρισης (γεμάτοι κάδοι, ακαθάριστα καταστρώματα κ.λπ.) και έχουν ιδιαίτερα αυξημένη παρουσία κατά μήκος των ναυτιλιακών γραμμών Πάτρας - Ιταλίας. «Αν και η συνθήκη MARPOL, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 1983, απαγορεύει την απόρριψη από τα πλοία, ένα σημαντικό ποσοστό των σκουπιδιών (όπως μαρτυρούν οι ημερομηνίες λήξης τους) έχει απορριφθεί πρόσφατα. Δυστυχώς, η συνθήκη MARPOL δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματική», υπογραμμίζει ο κ. Παπαθεοδώρου.

• Μια τρίτη κατηγορία είναι τα αλιευτικά κατάλοιπα (5%), που αποτελούνται κυρίως από καουτσούκ, νάιλον και σχοινιά. Τοπικά στις Εχινάδες και τον Δυτικό Πατραϊκό το ποσοστό τους είναι αυξημένο.

ΓΡΑΦΗΜΑ: ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ «ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ» ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ

Μένουν εκατοντάδες χρόνια

Τι γίνονται όλα αυτά τα σκουπίδια; «Η θάλασσα ξέρει να κρύβει τις πληγές της από την αλόγιστη συμπεριφορά του ανθρώπου. Δεν βλέπουμε τα υποθαλάσσια σκουπίδια και νομίζουμε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα. Κι όμως η άποψη για την ανεξάντλητη «ρυποχωρητικότητα» της θάλασσας είναι λανθασμένη», υπογραμμίζει ο κ. Παπαθεοδώρου. «Τα απορρίμματα που εισέρχονται συνήθως στο θαλάσσιο περιβάλλον έχουν «μακρά ζωή» παραμονής σε αυτό πριν αποσυντεθούν. Ετσι μια αλόγιστη ενέργειά μας σήμερα, βρωμίζει τη θάλασσα για δεκάδες ή ακόμη και για εκατοντάδες χρόνια».

Οι αρνητικές συνέπειες είναι έντονες. Προκαλούν προβλήματα στις χελώνες, τα δελφίνια και τα θαλασσοπούλια. Αρκετά πνίγονται από τις πλαστικές σακούλες. «Σίγουρα προκαλούνται προβλήματα στα οικοσυστήματα, όταν σπάμε τη συνέχεια πυθμένα - νερού, αλλά χρειάζεται πιο συγκεκριμένη μελέτη για τις συνέπειες που έχουν οι μικροσκοπικοί κόκκοι πλαστικού, όταν αυτό διαλύεται», τονίζει ο κ. Παπαθεοδώρου. Επιπτώσεις, βεβαίως, υπάρχουν στον τουρισμό (και στον υποβρύχιο).
Τι μπορεί να γίνει άμεσα;

Οι ερευνητές απαντούν:

• Να περιοριστούν οι ανεξέλεγκτες απορρίψεις στις όχθες των ποταμών και των χειμάρρων.

• Να εξετασθεί η εγκατάσταση φραγμάτων από δίχτυ στις εκβολές των χειμάρρων, ώστε να συλλέγονται τα απορρίμματα πριν εισέλθουν στη θάλασσα.

• Να τοποθετηθούν κάδοι συλλογής απορριμμάτων σε όλες τις ακτές.

• Να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι για την τήρηση της νομοθεσίας MARPOL και να επιτηρούνται αυστηρά οι ναυσιπλοϊακές γραμμές.

• Τα σκουπίδια που «αλιεύονται» από τις μηχανότρατες θα ήταν δυνατόν να οδηγηθούν σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους συλλογής απορριμμάτων στις ιχθυόσκαλες και από εκεί, σε συνεργασία με τους Δήμους, να μεταφέρονται για επεξεργασία και υγειονομική ταφή.
«Το πιο κρίσιμο στοίχημα, βέβαια, είναι η εκπαίδευση και η απόκτηση περιβαλλοντικής συνείδησης, αλλιώς όλα τα μέτρα θα μείνουν στα χαρτιά», τονίζει ο κ. Παπαθεοδώρου. Το σίγουρο είναι ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε το πολύτιμο οικοσύστημα της θάλασσας σαν ένα σκουπιδοφάγο, χωρίς αρχή και τέλος.

πηγή : http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_a...9/2008_1287662

[Beracuda]

Δήμητρα πολύ ωραίο το άρθρο

Με χαρά πληροφορώ ότι ο Δρ Γιώργος Παπαθεοδώρου θα είναι μαζί μας στην Κέα, συμμετέχει με 5-μελή ομάδα επιστημόνων στο Kea Dive Expedition, όπου θα κάνει ηχοβολιστικές έρευνες με side scan sonar "Στο Άγνωστο Ναυάγιο της Κέας" (για περισσότερα στο http://keaexpedition2008.wordpress.com ).

Ελπίζω το φορτωμένο πρόγραμμα του Γιώργου να του επιτρέψει να είναι μαζί μας την Κυριακή 28/9 στον "Εθελοντικό Καθαρισμό του Βυθού του Βουρκαριού", προσθέτοντας και μια επιστημονική νότα στο εγχείρημα των εθελοντών αυτοδυτών του ΤΥΗΘΥΣ.