Το Τέλος του Κόσμου (όπως τον γνωρίζουμε)

[Παύλος Βουλουτιάδης]

Καλησπέρα σας, καιρό έχουμε να βρεθούμε ... υποχρεώσεις, τι να κάνεις ; Τέλος πάντων, αφορμή για το θέμα ένα εξαιρετικό βιβλίο που διάβασα πρόσφατα με τίτλο Έξι βαθμοί, το μέλλον της ανθρωπότητας σε έναν θερμότερο πλανήτη, του Mark Lynas, εκδ. Polaris Multimedia.

Για να γίνει κατανοητό τι σημαίνει μια αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 6 βαθμούς Κελσίου, αρκεί να αναφερθεί το εξής > 18,000 χρόνια νωρίτερα, την εποχή των παγετώνων, η θερμοκρασία της Γης ήταν περίπου 6°C χαμηλότερη από τη σημερινή. Τότε οι πάγοι κάλυπταν μόνιμα τις μισές σύγχρονες Η.Π.Α, την Ευρώπη ως τις βόρειες παρυφές των Άλπεων, όλο το έδαφος της σημερινής Ρωσίας. Τον χειμώνα οι θερμοκρασίες έπεφταν σε αχανείς περιοχές στους 40°C υπό το μηδέν. Οι απότομες διακυμάνσεις του καιρού δεν επέτρεπαν την καλλιέργεια της γης. Στην Αφρική και στην Μέση Ανατολή οι μεγάλες περίοδοι ξηρασίας ήταν κάτι ολότελα συνηθισμένο. Όσο για τον ανθρώπινο πληθυσμό, έφτασε στο σημείο να απαρτίζεται στην καλύτερη περίπτωση από 40,000 και στην χειρότερη περίπτωση από 15,000 άτομα.

Δυστυχώς, όλα δείχνουν ότι στο κοντινό μέλλον θα προκληθεί τέτοιας κλίμακας καταστροφή λόγω της επιδείνωσης του "φαινομένου του θερμοκηπίου", δηλ. λόγω της ολοένα μεγαλύτερης συγκέντρωσης αερίων του θερμοκηπίου (διοξειδίου του άνθρακα, μεθανίου και άλλων) στην ατμόσφαιρα και άρα λόγω της ολοένα μικρότερης ανάκλασης των ηλιακών ακτίνων προς το Διάστημα. Μέχρι πριν από 20 χρόνια, ορισμένοι αμφισβητούσαν την αύξηση αυτών των αερίων και την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας αλλά τώρα κανείς δεν διανοείται πλέον να το κάνει. Τώρα πια όλοι οι αρμόδιοι παραδέχονται πως τα τελευταία 150 χρόνια το αιωρούμενο διοξείδιο του άνθρακα αυξήθηκε κατά 33%, ότι το αιωρούμενο μεθάνιο διπλασιάστηκε και ότι η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ανέβηκε κατά 0,8°C. Γνωρίζουν επίσης τα τακτικά πορίσματα της Διακυβερνητικής Επιτροπής για τις Κλιματικές Αλλαγές (IPPC) του Ο.Η.Ε. Σύμφωνα λοιπόν με την 4η έκθεση αξιόλογησης της IPPC(2007), η μέση παγκόσμια θερμοκρασία θα αυξηθεί από 1,4 έως 6,4°C μέχρι το έτος 2100.

Αυτού του είδους οι εκθέσεις (IPPC), λόγω του ανοιχτού χαρακτήρα των προβλέψεών τους, δίνουν χώρο για αναβλητικότητα και διαφορετικές αναγνώσεις. Στην πραγματικότητα όμως, τα περιθώρια για διορθωτικές κινήσεις είναι πάρα πολύ στενά. Η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει. Ποτάμια και λίμνες σε όλον τον κόσμο στερεύουν. Οι θύελλες που πλήττουν τις Η.Π.Α είναι κάθε χρόνο και πιο σφοδρές. Το δάσος του Αμαζονίου μειώνεται. Το χιόνι στο όρος Κιλιμάντζαρο εξατμίζεται. Οι πάγοι της Αρκτικής, αυτοί οι ανακλαστήρες ηλιακών ακτίνων, ελαττώνονται θεαματικά. Στην ανθεκτική Ανταρκτική εξαφανίζονται παγετώνες μεγάλοι σαν το Ρόουντ Άϊλαντ.

Αν η μέση παγκόσμια θερμοκρασία αυξηθεί κατά 1°C μέχρι το 2030 - κάτι που είναι σίγουρο) τα πιο πάνω φαινόμενα ανισορροπίας θα ενταθούν και ορισμένα άλλα θα εμφανιστούν μετά το 2031.

Μεγάλες περίοδοι ξηρασίας θα πλήξουν τις δυτικές Η.Π.Α, θα επιφέρουν καταστροφικές συνέπειες στην γεωργία και θα δημιουργήσουν νέες ερήμους στη Νεμπράσκα, στη Μοντάνα, στο Γουαϊόμιγκ, στην Αριζόνα, στο Τέξας και στην Οκλαχόμα. Η αυξημένη θερμοκρασία του Ατλαντικού και η διαταραχή στο θερμό ρεύμα του Κόλπου (Gulf Stream) θα προκαλέσουν τυφώνες στο Νότιο Ατλαντικό και κατακλυσμιαίες βροχές στην κεντρική Ευρώπη. Η ολοκληρωτική εξαφάνιση των ορεινών παγετώνων στην Αφρική θα οδηγήσει σε πρωτοφανή λειψυδρία και σε τρομερή αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος προς τον αναπτυγμένο κόσμο. Η άνοδος της στάθμης των ωκεανών θα βυθίσει εκατοντάδες κοραλλιογενή νησιά στον Ειρηνικό και θα αναγκάσει τους κατοίκους να εγκατασταθούν στην Αυστραλία και στη Νέα Ζηλανδία.

Αν οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κορυφωθούν μέχρι το 2015 και έπειτα μειωθούν κατά 90% μέχρι το 2050, η θερμοκρασία της Γης θα αυξηθεί κατά 2°C. Αυτό θα δώσει εκκίνηση σε πιο θεαματικές εξελίξεις. Η λειψυδρία θα χτυπήσει την Κίνα. Οι ωκεανοί θα γίνουν πιο όξυνοι και παράκτιες περιοχές θα θρυμματιστούν σαν φρυγανιές. Οι καύσωνες θα γίνουν καθεστώς στη Γαλλία, στην Αγγλία και στην Γερμανία. Στις μεσογειακές χώρες η γεωργία θα καταστεί από προβληματική έως αδύνατη. Ο πάγος ολόκληρης της Γροιλανδίας θα λιώσει και η πανίδα της Αρκτικής θα αφανιστεί. Οι μουσώνες θα προκαλέσουν φονικές πλημμύρες στην Ινδία. Χώρες όπως το Περού θα μείνουν χωρίς νερό. Τα μισά ζώα του πλανήτη θα πεθάνουν. Η ιδέα της θρέψης 8 δισεκατομμυρίων ανθρώπων θα εγκαταληφθεί.

Αν οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κορυφωθούν μέχρι το 2030 και στη συνέχεια ληφθούν μέτρα για την μείωσή τους, μας περιμένει μια αύξηση 3°C. Θα λουστούμε όμως και τα παρεπόμενά της. Μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα, χώρες όπως η Μποτσουάνα, η Ναμίμπια, η Ανγκόλα και η Ζιμπάμπουε θα ερημοποιηθούν. Η ξηρασία θα ανάψει μεγάλες πυρκαγιές σε δασώσεις εκτάσεις από την Αμαζονία έως την Παπούα Νέα Γουινέα. Οι βροχοπτώσεις στην Αυστραλία θα μειωθούν κατά 40%. Υπερτυφώνες κατηγορίας 6 - ο τυφώνας Κατρίνα της Νέας Ορλεάνης βαθμολογήθηκε με 4 - θα σαρώσουν παραθαλάσσιες πόλεις από την Αμερική και την Αφρική έως την Ταϊβάν και την Ινδία. Ο Ινδός ποταμός θα γίνει ρυάκι και η λειψυδρία στο Πακιστάν θα προκαλέσει πόλεμο με την Ινδία. Το Μανχάταν - αν δεν έχει προστατευτεί από ψηλά φράγματα - θα καλυφθεί από τα νερά του Ατλαντικού. Οι πόλεις της Γαλλίας, της Αγγλίας και της Γερμανίας θα γεμίσουν από Έλληνες, Ιταλούς, Ισπανούς και θα χρειαστούν ειδικά έργα για την αντιμετώπιση των ακραίων βροχοπτώσεων. Τα έλη θα επεκταθούν σε διάφορες περιοχές του κόσμου και θα προκαλέσουν θανατηφόρες πανδημίες. Σε ολόκληρη την Αρκτική θα απομείνουν λίγα διάσπαρτα παγόβουνα.

Χειρότερες θα είναι οι επιπτώσεις αν οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κορυφωθούν μέχρι το 2050 και η θερμοκρασία της Γης ανέβει κατά 4°C. Μέχρι το 2095 - για τα εγγόνια μας δηλ. μιλάμε - πόλεις όπως η Βομβάη, η Σαγκάη, η Αλεξάνδρεια, η Αθήνα, το Λονδίνο, η Βενετία, η Νέα Υόρκη και η Βοστόνη θα καλυφθούν από την θάλασσα. Το Μπανγκλαντές θα χάσει το 1/3 του εδάφους του από το νερό και η Πολιτεία του Νιού Τζέρσεϊ το 3% της έκτασής της. Ο μισός πάγος της Ανταρκτικής θα χαθεί. Στην Κίνα ο μισός πληθυσμός θα αντιμετωπίσει το φάσμα της λιμοκτονίας. Η Ισπανία, η Ιταλία, η Ελλάδα και η Τουρκία θα γεμίσουν αμμόλοφους. Στη Ρωσία η θερμοκρασία θα ανέβει κατά 7°C και οι χιονοπτώσεις θα γίνουν σπάνιο φαινόμενο. Στην κεντρική Ευρώπη τα αποθέματα πόσιμου νερού θα μειωθούν κατά 50% και πάμπολλοι υδροηλεκτρικοί σταθμοί θα καταργηθούν. Ο πάγος της Αρκτικής θα εξαφανιστεί. Το λιώσιμο των παγετώνων στην Σιβηρία θα οδηγήσει σε βαλτώδεις εκτάσεις και σε απελευθέρωση ασύληπτων ποσοτήτων μεθανίου στην ατμόσφαιρα.

[Όπως βλέπετε, το θέμα εξελίσσεται σαν ντόμινο] Αυτές οι φρικτές εξελίξεις θα συντελέσουν στην περαιτέρω άνοδο της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας. Μια άνοδος κατά 5°C μέχρι το 2100 θα σημάνει όμως την είσοδο της ανθρωπότητας στην κόλαση. Στην Ινδία θα βρέχει ασταμάτητα. Στην Κίνα τα ποτάμια θα είναι συνεχώς πλημμυρισμένα. Το δάσος του Αμαζονίου θα γίνει ανάμνηση. Η ξηρασία θα γονατίσει την Κεντρική Αμερική, τη νότια Ευρώπη, την Ιαπωνία, την Ινδοκίνα, την Κορέα, τη Χιλή, την Αργεντινή, την ανατολική Αφρική, την Αυστραλία και όλα τα νησιά του Ειρηνικού. Τα παγκόσμια αποθέματα νερού θα μειωθούν κατά 50%. Οι Η.Π.Α θα εισβάλλουν στα καλλιεργήσιμα πλέον εδάφη του Καναδά και η Κίνα θα εκστρατεύσει εναντίον της Σιβηρίας. Οι ευρωπαϊκοί λαοί θα ορμήσουν σε ημιάγρια κατάσταση εναντίον της Γερμανίας και των σκανδιναβικών κρατών. Οι ζεστοί ωκεανοί θα απελευθερώσουν ένυδρο μεθάνιο - ίσως με την μορφή τρομερών εκρήξεων. Τα ύστατα ίχνη πάγου στην Ανταρκτική θα εξανεμιστούν.

Για την προοπτική ανόδο της θερμοκρασίας κατά 6°C δεν μπορούν να ειπωθούν πολλά. Μάλλον μια τέτοια κατάσταση θα κάνει την Γη να επιστρέψει στην Κρητιδική Περίοδο, με αποτελέσματα που δεν μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους. Τότε η θάλασσα θα καταπιεί τεράστια κομμάτια ξηράς - για παράδειγμα, ολόκληρη την ενδοχώρα των σημερινών Η.Π.Α. Η Μεσόγειος θα αποκτήσει μυρωδιά σάπιου αβγού και θα δηλητηριάσει ύπουλα τους κατοίκους των νέων παράκτιων περιοχών. Δισεκατομμύρια άτομα θα πεθάνουν από την πείνα και τις αρρώστιες. Πανίσχυρες εκρήξεις ένυδρου μεθανίου θα αφανίσουν μεγάλους ανθρώπινους πληθυσμούς. Στους όξινους ωκεανούς τα περισσότερα ψάρια θα πεθάνουν ...

Μήπως ... σας έλουσε κρύος ιδρώτας ; εμένα να δείτε!