Καταιγίδα και Κατάδυση

[Χρηστος Ευθυμιου]

Εξέλιξη μιας καταιγίδας

Συνήθως το καλοκαίρι και το φθινόπωρο εκδηλώνονται οι περισσότερες καταιγίδες. Η Καταιγίδες δημιουργούνται από ζεστές και υγρές μάζες αέρος οι οποίες ανεβαίνοντας προς τα επάνω και συγκρούονται με κρύες μάζες αέρος.
Υπάρχουν πολλές μορφές καταιγίδων αλλά θα περιοριστώ σε δυο τις οποίες συναντάμε το καλοκαίρι και το φθινόπωρο.
Τις καταιγίδες μπορούμε να τις αναγνωρίσουμε από την μορφή που έχουν τα σύννεφα και έχουμε τις καλοκαιρινές καταιγίδες των οποίων τα σύννεφα μοιάζουν σαν μανιτάρια και φτάνουν μέχρι και 11km ύψος και η ταχύτητα μέχρι και 60 km/h και την φθινοπωρινή καταιγίδα η οποία εξελίσσεται σχετικά σε χαμηλό ύψος.




Κεραυνοί

Το επικίνδυνο για τους αυτοδύτες είναι οι κεραυνοί οι οποίοι δημιουργούνται με την άνοδο ζεστής μάζας αέρος η οποία συμπυκνώνεται με το ανακάτεμα κρύας μάζας αέρος και δημιουργούνται σταγονίδια νερού και στην συνέχεια παγοκρύσταλλοι. Στο ανερχόμενο ρεύμα αέρος συγκρούονται μεταξύ τους και ακολουθεί ηλεκτροστατικός διαχωρισμός της τάσης. Το λίγα cm κανάλι αστραπής που ακολουθεί μετά από την κύρια αστραπή ανοίγει πρόωρη εκκένωση τάσης. Η Συνολική τάση που φτάνει και μέχρι 500 εκατομμύρια Volt απελευθερώνεται μέσα 1/100 – 1/50 sec. Και ρέει ρεύμα της τάξεως 100.000 Α. η δε θερμοκρασία αγκίζει τους 30.000 ºC. Και για να το φανταστούμε καλύτερα είναι ενέργεια 40 kwh ( ή περίπου 30 kg TNT ).

Κεραυνός στην ξηρά

Οι κεραυνοί συνήθως πέφτουν στα ποιο ψιλά σημεία της περιοχής, δένδρα, κολόνες ρεύματος, ψιλά κτίρια κ.λ.π. Με την επαφή με το έδαφος μια τάση σαν χωνί με διάμετρο από 20 – 100m. Σε περίπτωση βρεθούμε μέσα σε αυτό το σημείο δημιουργείται τάση μεταξύ των ποδιών μας και όσο ποιο κοντά βρισκόμαστε στο σημείο που έπεσε ο κεραυνός και όσο μεγαλύτερο είναι το βήμα που κάναμε τόσο ποιο μεγάλη είναι και η ποσότητα του ρεύματος που περνάει το σώμα μας συνεπώς και ο κίνδυνος. Η μοναδική προστασία είναι να αποφεύγουμε δένδρα, κολόνες ρεύματος ψιλά κτίρια ή το καλύτερο από όλα να μπούμε σε ένα αυτοκίνητο και να απολαμβάνουμε με ασφάλεια τις αστραπές όσο κοντά και αν πέφτουν (Faraday’scher θάλαμος).



Κεραυνός στην θάλασσα

Εδώ ο κίνδυνος είναι διαφορετικός. Όταν ο κεραυνός πέσει στην επιφάνεια της θάλασσας λόγω του ότι το νερό είναι καλός αγωγός του ηλεκτρισμού η τάση διαχέεται επίπεδα δημιουργώντας μια σχετικά μικρή διαφορά τάσης αλλά το ρεύμα περνάει από το σώμα του δύτη και έχει σχεδόν το ίδιο αποτέλεσμα όπως στην ξηρά και σε ακτίνα μέχρι και 100m από το σημείο που έπεσε ο κεραυνός. Όμως με την επαφή του κεραυνού στην επιφάνεια της θάλασσας συμβαίνει επίσης και το εξής. Λόγω της τρομακτικά μεγάλης θερμοκρασίας (30.000 ºC) εξατμίζεται μεγάλη ποσότητα νερού δημιουργώντας έκρηξη η οποία μπορεί να συγκριθεί με δυναμίτη, το πιεστικό κύμα μεταφέρεται πολλά μέτρα μακριά και τα επακόλουθα είναι στην καλύτερη περίπτωση σπάσιμο τύμπανων και στην χειρότερη και αν βρεθούμε πολύ κοντά ρήξη πνευμόνων, εμβολή αέρος, απώλεια αισθήσεων.




Ποτέ βουτιά με καταιγίδα.

Βουτιά όταν έχει καταιγίδα ΠΟΤΕ, ειδικά αν είμαστε σε ανοιχτή θάλασσα και δεν έχει υψώματα ή δένδρα εκεί τριγύρω. Αν για κάποιο λόγο βρεθούμε στο νερό και καταλάβουμε ότι πέφτουν κεραυνοί όσο είμαστε σε μεγάλο βάθος και ο (οι) κεραυνοί δεν πέσουν πολύ κοντά μας δεν παθαίνουμε τίποτε τον απορροφάει η μάζα του νερού. Όταν όμως βρεθούμε στην επιφάνεια τότε είναι πολύ επικίνδυνο τα μέταλλα που κουβαλάμε μαζί μας φιάλη κ.λ.π λειτουργούν σαν μαγνήτης. Τι κάνουμε όμως αν βρεθούμε σε μια τέτοια κατάσταση?
1) Κατά αρχήν παραμένουμε σε μεγάλο βάθος +10 m και
2) Επιστρέφουμε υποβρυχίως όσο ποιο κοντά γίνεται στο σημείο εξόδου
3) Αποθέτουμε όλο τον μεταλλικό εξοπλισμό στον βυθό
4) Αναδυόμαστε στην επιφάνεια και κολυμπάμε χωρίς να σηκώνουμε τα χέρια μας ψηλά διότι λειτουργούν σαν κεραίες
5) Αναζητούμε ασφαλές μέρος μέχρι να περάσει η μπόρα. Μέσα σε αυτοκίνητο είναι το ποιο ασφαλές μέρος ( FaradeyΆ scher Keafig ).
6) Αφού περάσει η μπόρα και είμαστε “εκπαιδευμένοι” ψάχνουμε και βρίσκουμε τον εξοπλισμό μας.

ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΦΥΓΟΥΜΕ ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ ΤΗΝ ΒΟΥΤΙΑ ΟΤΑΝ ΞΕΡΟΥΜΕ ΠΩΣ ΠΕΥΤΟΥΝ ΚΕΡΑΥΝΟΙ ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΜΑΚΡΥΑ ΑΠΟ ΕΜΑΣ.

Καλές και ασφαλείς βουτιές.

[Nikos]

δείτε και αυτό...

από το meteo.gr

[MICHALIS]

Χρηστο σε ευχαριστουμε για το πολυ καλο θεμα .
Η μοναδικη μου γνωση στο θεμα των κεραυνων (στην αναρριχηση στα βουνα και στις παραλιες ελευθερη κατασκηνωση ) , ειναι οτι αν σε παρει ξωφαλτσα , εμενα ευτυχως μονον ετσι με εχει παρει , εκτος του οτι "την ακους " στιγμιαια και το νοιωθεις να περναει απο μεσα σου , ακυρωνεις και το ραντεβου σου με τον οδοντιατρο , γιατι αμεσως σου πεφτει σχεδον ολη η πετρα απο τα δοντια (συμφερει !!!) .
Ο κινδυνος παντως ειναι πολυ μεγαλος .
Μιχαλης

[apeiranthos]

Ενδιαφέρον άρθρο, Χρήστο.
Να συμπληρώσω ότι τα καταιγιδοφόρα νέφη Cumulonimbus (Cumulus = Σωρείτης, νέφος και Nimbus = Μελανός)
Σωρειτομελαν -ιάσεις -ήτες είναι δυνατόν να διακριθούν σε δυο, για κάποιους και τρία είδη που έχουν εμφανείς διαφορές
τα :
1. Cumulonimbus Μamma ή Calvus (Μητέρες ή φαλακρά).
Έχουν μορφή όπως τα κλασσικά σύννεφα Cumulus εκείνα που κοιτάζοντάς τα στον ορίζοντα,
μοιάζουν με τούφες από βαμβάκι αλλά φτάνουν σε μεγάλο κατακόρυφο ύψος στην ατμόσφαιρα,
ενώ η βάση τους είναι συνήθως χαμηλότερα από τα 2000 πόδια.
Στην μετεωρολογία συχνά σημειώνονται ως Cumulus 3 (τα 1 ειναι τα εαρινά ενώ τα 2 είναι η κλασσική φορεσιά του χειμερινού ουρανού).
Είναι προάγγελοι επερχόμενης χαμηλής βαρομετρικής πίεσης συνήθως χαμηλότερης από 1010mb
και το να ανάπτυχθούν σε Cumulonimbus capillatus είναι το πλέον αναμενόμενο.
Δεν βροντούν δεν αστράφτουν και η βάση τους είναι μελανή.
Αν μόλις πέρασε μια καταιγίδα είναι πολύ πιθανό να παραμένουν στην ατμόσφαιρα τέτοια νεφη ως κατάλοιπά της
ή ως ένδειξη ότι έπεται και συνέχεια.

http://meteo-web.ic.cz/fotografie/0093.jpg

http://lh5.ggpht.com/_HA_9UKOz8_w/Rwi-VfX70sI/AAAAAAAABKs/8ZBs6gdmH4Y/CazaCumulonimbusII18.jpg

2. Cumulonimbus capillatus (με καπέλο)
Όπως σωστά αναφέρεις Χρήστο,στην κορυφή τους μοιάζουν με μανιτάρι κάποιες φορές,
άλλες πάλι με Ουγγαρέζικο σκούφο ή λοφίο ή σκούφο από στρουμφάκι.
Συνήθως όμως με αμόνι που είναι και η πιό χαρακτηριστική μορφή τους.
Η βάση τους μπορεί να βρίσκεται πάρα πολύ κοντά στο έδαφος ή την επιφάνεια της θάλασσας 200 - 300 πόδια
ενώ η κορυφή τους μπορεί να φτάνει στην στρατόσφαιρα 50-60 χιλιαδες μέτρα ψηλά.(>16000 πόδια).
Είναι και τα περισσότερο επικίνδυνα αφού και βροντούν και αστράφτουν.
Η ιδέα να παραμείνουμε μέσα σε αυτοκίνητο είναι άριστη αρκεί να μην κινούμαστε.
Γιατί αν τελικά πέσει επάνω στο αυτοκίνητο κεραυνός μπορεί να προκύψει ατύχημα από το
"στιγμιαίο λευκό διάλειμμα της ζωής μας".

Ξέρει κάποιος να πει τι γίνεται αν βρισκόμαστε σε μικρό σκάφος καταμεσής της καταιγίδας και του πελάγου;
Φαντάζομαι ότι σίγουρα κλείνουμε VHF GPS και οτιδήποτε λαμβάνει ή εκπέμπει.
Αλλά συνεχίζουμε την πορεία μας ή είναι ασφαλέστερο να σβήσουμε τον κινητήρα (αν έχουμε τη δυνατότητα)
να μπούμε στο νερό δίπλα στο σκάφος και να περιμένουμε να κοπάσει;

http://www.atmos.washington.edu/2008..._d_mcclary.jpg

http://www.bbc.co.uk/england/looknor...jewell_470.jpg

3. Cumulonimbus fractus (σχισμένα ή τεμαχισμένα) Αυτά συνήθως είναι τα απομεινάρια από το
πέρασμα του Cumulonimbus capillatus αρκετοί μετεωρολόγοι τα ονομαζουν και Cumulus fractus.

http://www.capetownskies.com/4370/14...mbus_headb.jpg

[seafarer]

Ωραιο αρθρο Χρηστο.
Προσφερει γνωση πανω σε ενα θεμα που δεν το ''πιανουμε'' σχεδον ποτε.
Στατιστικα βεβαια δεν πρεπει να ειναι και πολλα τα ατυχηματα χτυπηματος απο κεραυνο.
Στατιστικα θα μου πεις ποιος βουταει με καταιγιδα?

[Physalia]

Αρχικό μήνυμα απο seafarer

Στατιστικα βεβαια δεν πρεπει να ειναι και πολλα τα ατυχηματα χτυπηματος απο κεραυνο.

Στατιστικά, παιδικός μου φίλος σκοτώθηκε από κεραυνό σε παραλία.....
δεν είναι και τόσο μακριά μας όσο θα θέλαμε να πιστεύουμε.

[ppetross21]

Αρχικό μήνυμα απο seafarer

Ωραιο αρθρο Χρηστο.
Προσφερει γνωση πανω σε ενα θεμα που δεν το ''πιανουμε'' σχεδον ποτε.
Στατιστικα βεβαια δεν πρεπει να ειναι και πολλα τα ατυχηματα χτυπηματος απο κεραυνο.
Στατιστικα θα μου πεις ποιος βουταει με καταιγιδα?

πριν 5-6 χρονια έαν θυμάμαι καλά ,
επαγγελματίας οστρακοαλιέας χτυπήθηκε απο κεραυνό στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ αεροδρομίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ και Καλαμαριάς-Αρετσού.Το περιστατικό έιδε ο κολαουζιέρης που ήταν στη βάρκα.

[elinoplop]

Πολύ επίκαιρο επίσης αν σκεφτείς ότι την Πέμπτη που μας πέρασε πέσανε 2000 κεραυνοί μόνο στη Θεσσαλονίκη-ένας πληγωσε το αγαπημενο μου πλατάνι...
Στατιστικά είναι πιο πιθανό να σε χτυπήσει κεραυνός παρά να σου επιτεθεί καρχαρίας..

[Χρηστος Ευθυμιου]

Αρχικό μήνυμα απο apeiranthos

Ξέρει κάποιος να πει τι γίνεται αν βρισκόμαστε σε μικρό σκάφος καταμεσής της καταιγίδας και του πελάγου;
Φαντάζομαι ότι σίγουρα κλείνουμε VHF GPS και οτιδήποτε λαμβάνει ή εκπέμπει.
Αλλά συνεχίζουμε την πορεία μας ή είναι ασφαλέστερο να σβήσουμε τον κινητήρα (αν έχουμε τη δυνατότητα)
να μπούμε στο νερό δίπλα στο σκάφος και να περιμένουμε να κοπάσει;

Σε καμιά περίπτωση δε μπαίνουμε στη θάλασσα κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας.

Ιστιοπλοϊκά σκάφη:

Το αλουμινένιο κατάρτι ενός ιστιοφόρου είναι ο πιο κατάλληλος αγωγός μιας ηλεκτρικής εκκένωσης, ιδίως αν αυτό περιλαμβάνει και ένα αλεξικέραυνο, στην κορυφή του, του οποίου η ακίδα είναι τοποθετημένη ποιο ψηλά από το πια ψηλό σημείο του σκάφους (καταρτιού),
Ένα καλά γειωμένο αλεξικέραυνο μπορεί να θεωρηθεί ότι προσφέρει μια “ζώνη ασφαλείας” γύρω από το σκάφος, δηλαδή μια περιφέρεια με ακτίνα ίση με το ύψος του αλεξικέραυνου.



Αυτό σημαίνει πως προσφέρει ασφάλεια για τους επιβαίνοντες από τους κεραυνούς, αλλά δεν σημαίνει αυτόματα και ασφάλεια για το σκάφος που μπορεί να υποστεί διαφορες ζημιές.

Η καρίνα του ιστιοπλοϊκού σκάφους αποτελεί γείωση, αν έχει γειωθεί με το αλεξικέραυνο μέσω των τζαβετών με πλέγμα χαλκού η αντίστοιχα με καλώδιο χαλκού. Τζαβέτες ονομάζονται οι βίδες που συνδέουν την καρίνα με το ιστιοφόρο σκάφος.

Η βασική φιλοσοφία της αντικεραυνικής προστασίας είναι όσο γίνεται πιο άμεση και ευθεία προώθηση της ηλεκτρικής εκκένωσης από την ακίδα του αλεξικέραυνου προς την γείωση.

Επειδή η ηλεκτρική εκκένωση ακολουθεί τον ποιο σύντομο “δρόμο” εκκένωσης, πολλές φορές “πηδάει” από τον αγωγό σε άλλα μεταλλικά αντικείμενα που βρίσκονται στο δρόμο της, δημιουργώντας σπινθήρισμούς με πιθανότητα εκδήλωσης πυρκαγιάς.

Τα ξύλινα ή πλαστικά σκάφη θα πρέπει να έχουν πλάκα γείωσης τουλάχιστον 1m² ανάλογα με το μέγεθος του σκάφους.

Μεταλλικά αντικείμενα πάνω και μέσα στο σκάφος πρέπει να είναι όλα γεφυρωμένα με τη γείωση.

Αρχικό μήνυμα απο apeiranthos

Ξέρει κάποιος να πει τι γίνεται αν βρισκόμαστε σε μικρό σκάφος καταμεσής της καταιγίδας και του πελάγου;
Φαντάζομαι ότι σίγουρα κλείνουμε VHF GPS και οτιδήποτε λαμβάνει ή εκπέμπει.

Αυτό δεν είναι αρκετό,

Τα μεταλλικά σκάφη αποτελούν από μόνα τους γείωση, μια μεταλλική κεραία VHF μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν αλεξικέραυνο, εφόσον βρίσκεται τοποθετημένη αρκετά ψηλά για να προσφέρει ικανοποιητική ζώνη προστασίας αφού είναι εφοδιασμένη με συλλέκτη ηλεκτρικής εκκένωσης.



Είναι όμως δουλειά των ειδικών.

Για να είμαστε ποιο σίγουροι αν πέσουμε σε καταιγίδα με κεραυνούς, το καλύτερο θα είναι να αποσυνδέσουμε την παροχή ρεύματος σε όλα τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά όργανα. Δεν αρκεί να κατεβάσουμε το διακόπτη ή να βγάλουμε την ασφάλεια από τον ηλεκτρικό πίνακα, πρέπει να αποσυνδέσουμε την παροχή ρεύματος, διότι η εκκένωση μπορεί να γεφυρώσει τους δύο ακροδέκτες, "πηδώντας" από τον έναν στον άλλο, με αποτέλεσμα να καταστραφούν τα όργανα και να προκληθεί πυρκαγιά.


Μερικές οδηγίες ακόμα για πεζούς.

Μια καταιγίδα βρίσκεται σε επικίνδυνη απόσταση όταν ο χρόνος μεταξύ αστραπής και βροντής είναι μικρότερος από 10 δευτερόλεπτα. Η καταιγίδα τότε βρίσκεται σε απόσταση το πολύ 3 χιλιόμετρα.

Κατά τη διάρκεια της καταιγίδας πρέπει να αποφεύγουμε:

• Οποιαδήποτε επαφή με φυσική η τεχνητή έξαρση του εδάφους.
• Κορυφές βουνών ή λόφων.
• Παραμονή κάτω από δέντρα, εκκλησίες, πυλώνες, ποταμούς, λίμνες η θάλασσα.
• Την επαφή με μεταλλικά αντικείμενα, όπως συρματόσχοινα, περιφράξεις κ.λ.π.

Η μικρότερη απόσταση ασφαλείας από τα παραπάνω πρέπει να είναι τουλάχιστον 1m.

Ασφαλείς είμαστε όταν βρισκόμαστε:

• Σε κτίρια με αντικεραυνική προστασία.
• Μέσα σε αυτοκίνητο (εννοείτε σταματημένο και κλειστό).
• Μέσα σε σπήλαια, χαράδρες, στην βάση βράχων.

Όταν δεν είναι δυνατό να βρεθεί αρκετά ικανοποιητική προστασία και βρισκόμαστε σε ανοικτό επίπεδο έδαφος και πέφτουν κεραυνοί κοντά μας, πρέπει να γονατίσουμε με κλειστά (ενωμένα) τα ποδιά μας έχοντας τα χέρια πάνω στα γόνατα (σαν μια μπάλα).

Σε καμία περίπτωση δεν ξαπλώνουμε στο έδαφος, δεν κατασκηνώνουμε κάτω από μοναχικά δένδρα η πάνω σε υψώματα.

Τα άτομα μιας ομάδας πρέπει να χρησιμοποιήσουν το καθένα ξεχωριστό καταφύγιο προστασίας.

Χρήστος Ευθυμίου

[Big-Blue]

Δεν είπα ευχαριστώ για το ενδιαφέρον άρθρο για να γράψεις και άλλα και να που πέτυχε και μάλιστα διάνα (ιστιοπλοΐα)