Τα Ναυάγια του Νοτίου Πηλίου

[Dimitris Galon]

Αρχικό μήνυμα απο Explorer

Αγαπητοί φίλοι χαίρομαι που η πρόσκληση μου για συμμετοχή και από τα υπόλοιπα μέλη [του φόρουμ] του Τηθύς έτυχε θετικής ανταπόκρισης.

Αγαπητέ Explorer καλησπέρα.

Η άνω αναφορά σου είναι μια καλή ευκαιρία για να υπενθυμίσω ορισμένα πράγματα τα οποία δεν είναι αυτονόητα σε όσους μας διαβάζουν. Τα μέλη που συμμετέχουν στις εδώ συζητήσεις του φόρουμ του Σ.Ε.Α. „ΤΗΘΥΣ“ δεν είναι όλα μέλη του συλλόγου αλλά μέλη του φόρουμ. Δράττω λοιπόν την ευκαιρία για να αναφέρω ότι η οικονομική στήριξη του συλλόγου, με την μορφή συμμετοχής σαν μέλος (δεν είναι ανάγκη να είναι απαραίτητα κανείς δύτης για να συμμετάσχει), σε καιρούς δύσκολους σαν τους τωρινούς, είναι κάτι το οποίο θα βοηθούσε στην συνέχιση του έργου που έχει επιμεριστεί ο Σ.Ε.Α. „ΤΗΘΥΣ“ μέρος του οποίου είναι και η διατήρηση και λειτουργία αυτού εδώ του φόρουμ στο οποίο όλοι εμείς, οι ενδιαφερόμενοι για τις καταδύσεις, την ιστορική έρευνα, την γεωλογία, κ.λπ., γράφουμε. Εδώ θα βρει ο ενδιαφερόμενος όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται για να γίνει μέλος του Συλλόγου Ερασιτεχνών Δυτών "Τήθυς".

Αρχικό μήνυμα απο Explorer

Αγαπητέ Δημήτρη μήπως κάτι δεν πάει καλά με τα περί διάλυσης του P.L.M.24; Πως μπορεί να σου είπαν οι φίλοι σου οι ψαράδες ότι το πλοίο διαλύθηκε αλλά να μη ξέρανε που είχε προσαράξει;
Σχετικά με το P.L.M.24, στο γερμανικό έγγραφο που επισύναψες δεν βρήκα τις συντεταγμένες που ανέφερες ότι υπάρχουν.

Δυστυχώς δεν γνωρίζω Explorer αν κάτι πάει ή δεν πάει καλά με την διάλυση ή όχι του P.L.M. 24 καθώς δεν έχω ερευνήσει ο ίδιος την περιοχή και οι όποιες πληροφορίες που έχω δεν προέρχονται από τεκμηριωμένες πηγές. Η αναφορά των ψαράδων αφορούσε την ευρύτερη περιοχή του στίγματος που θεωρείτε ότι προσάραξε το P.L.M. 24.

Συγγνώμη για το θέμα του στίγματος αλλά νόμιζα, μετά την αναφορά σου στο μήνυμα #8 για το βιβλίο „Das industrielle Erbe Niederösterreichs“, ότι διαβάζεις και καταλαβαίνεις γερμανικά. Το συνημμένο 1 στο μήνυμα μου #13, αναφέρει ότι το „PLM 24 am 7.9. 22.45 Uhr in 39 Grad 10 Minuten Nord, 23 Grad 20 Minuten Ost Torpedotreffer erhalten.“ Τουτέστιν „To PLM 24 στις 7.9. και ώρα 22.45 στο στίγμα 39 μοίρες και 10 πρώτα βόρειο και 23 μοίρες και 20 πρώτα ανατολικό δέχτηκε βολή από τορπίλη“. Όπως αποδείχτηκε αργότερα δεν επρόκειτο για τορπίλες αλλά για νάρκες που είχε τοποθετήσει το βρετανικό υποβρύχιο HMS RORQUAL.

Αρχικό μήνυμα απο Explorer

Σε σχέση με τα περί κανιβαλισμού του ΤΑ-18 με κάλυψαν τα όσα ανέφερε ο φίλος Πολικός.

Αρχικό μήνυμα απο ΠΟΛΙΚΟΣ

Σχετικά με το θέμα του ΤΑ-18, πρέπει να συμφωνήσω με τον Explorer, αν και δεν έχω ασχοληθεί ιδιαίτερα με το ιστορικό του σκάφους. Δημήτρη, η παράθεση σου περί μεταφοράς των δυο λεβήτων του ΤΑ-18 σε άλλα πλοία είναι μια κλασσική περίπτωση "κανιβαλισμού".

Αρχικό μήνυμα απο ΠΟΛΙΚΟΣ

Στα πλοία τουλάχιστον ο κανιβαλισμός είναι η χρήση ενός πλοίου ως πηγή ανταλλακτικών. Η αφαίρεση δηλαδή μηχανημάτων ή εξοπλισμού προκειμένου να χρησιμοποιηθούν σε άλλα ενεργά πλοία.

Ακριβώς για τον λόγο αυτόν δεν πρόκειται για κανιβαλισμό!

Σύμφωνα με την εκτίμηση του αρχιμηχανικού Junge (βλ. συνημμένο 3 στο μήνυμα #13) το πρόβλημα του πλοίου ήταν η δυσλειτουργία της τουρμπίνας σε συνδυασμό με τους δυο λέβητες της αριστερής πλευράς (= Bb = Backbord) του πλοίου. Επειδή έψαξα όλες τις αναφορές του πολεμικού ημερολογίου του 9ου Στολίσκου Τορπιλοβόλων, δεν υπάρχει καμιά άλλη αναφορά αφαίρεσης αντικειμένων ή μηχανημάτων από το SOLFERINO. Ο L.I. Junge αναφέρει μάλιστα ότι αφενός έχουν αρκετούς σωλήνες για την σωλήνωση των λεβήτων του πλοίου και αφετέρου ότι „Ich schlage für SOLFERINO eine Werftliegezeit vor. D.W.K. Salamis ist bereit das Boot zu übernehmen. Ein Termin kann erst genannt werden, wenn die Werft Gelegenheit hat, den Umfang der Schaeden selbst zu sehen". Τουτέστιν „Προτείνω για το SOLFERINO την παραμονή του σε ναυπηγείο. Η D.W.K. Σαλαμίνας* είναι έτοιμη να αναλάβει το πλοίο. Η ημερομηνία μπορεί να ορισθεί όταν το ναυπηγείο θα έχει την δυνατότητα να διαπιστώσει το ίδιο το μέγεθος των ζημιών.“

Όλα τα άλλα ιταλικά τορπιλοβόλα που εντάχθηκαν στην Kriegsmarine ήταν σχεδόν αμέσως έτοιμα (εκτός του CALATAFIMI και του SOLFERINO), μετά από ελάσσονες επιδιορθώσεις, να συμμετάσχουν στις επιχειρήσεις που έλαβαν χώρα στο Αιγαίο το φθινόπωρο του 1943. Σε κανένα από τα τορπιλοβόλα αυτά δεν χρησιμοποιήθηκαν εξαρτήματα του SOLFERINO. Το SOLFERINO δεν παροπλίστηκε, απλά καθυστέρησε να επισκευασθεί λόγω μεγάλου φόρτου εργασίας των ναυπηγείων (και των ελληνικών ναυπηγείων που συνεργάζονταν με την Kriegsmarine). Τέτοιες καθυστερήσεις υπήρξαν πάρα πολλές σε όλες τις γερμανικές μονάδες του ελληνικού αρχιπελάγους το διάστημα αυτό και μέχρι την αποχώρηση του κατοχικού στρατού.

*) Το D.W.K. είναι η σύντμηση για το Deutsche Werke Kiel AG, του Κιέλου, το οποίο δημιουργήθηκε από το παλιό Αυτοκρατορικό Ναυπηγείου Κιέλου στο Gaarden και το εργοστάσιο παραγωγής τορπιλών στο Friedrichsort. Το 1939 προστέθηκε στην επιχείρηση το Ναυπηγείο του Gotenhafen (σήμερα Gdynia, Πολωνία) και το 1941 τα Ναυπηγεία Σαλαμίνας και Σκαραμαγκά. Ήταν τα ναυπηγεία που πρωτίστως επισκεύαζαν τα πλοία του γερμανικού πολεμικού ναυτικού.

Αρχικό μήνυμα απο Explorer

Σε σχέση με το πώς το ΤΑ-18 βυθίστηκε και για τα περί ανταρτών, όσα έγραψα δεν προέρχονται από κάποια απλή «βιβλιακή αναφορά» αλλά από διεθνώς αποδεκτή βιβλιογραφία.

Ακόμα και η «διεθνώς αποδεκτή βιβλιογραφία» είναι «βιβλιακή αναφορά» Explorer. Νομίζω ότι στο επίπεδο που προσπαθούμε να προσομοιώσουμε τα ιστορικά γεγονότα, οι βιβλιακές αναφορές είναι μόνο ενδεικτικά στοιχεία τα οποία θα πρέπει απαραιτήτως να τεκμηριωθούν με ντοκουμέντα. Όπως όλοι γνωρίζουμε ακόμα και η «διεθνώς αποδεκτή βιβλιογραφία» βρίθει από σημαντικά λάθη. Οπότε συνεχίζω να ζητώ ένα ντοκουμέντο για την επίθεση του Ε.Λ.Α.Σ. στα νότια του Πηλίου ενάντια στο προσαραγμένο ΤΑ-18.

Αρχικό μήνυμα απο Explorer

Ένα άλλο σημείο στο οποίο θα ήθελα να σταθούμε είναι η αναφορά στη σελίδα 4 όπου γράφεις «Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της περιοχής του Νοτίου Πηλίου, το οποίο σηματοδοτεί και οριοθετεί επακριβώς τις ναυτιλιακές δραστηριότητες του παρελθόντος, είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχουν βυθίσεις από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ή αν υπάρχουν κάποιες είναι μηδαμινές και περιορίζονται μόνο σε μερικά ξύλινα πετρελαιοκίνητα μικρού τονάζ.»

Ίσως δεν έχεις λάβει υπόψη σου μια σειρά από ενδιαφέροντα άρθρα του Αντιναύαρχου Στυλιανού Εμμ. Λυκούδη, τα οποία δημοσιεύθηκαν σε τεύχη του περιοδικού «Ναυτικής Ελλάς» και της εγκυκλοπαίδειας του Ήλιου.

Δυστυχώς πέρα από μερικά αντίτυπα, σε ψηφιακή μορφή, του περιοδικού «Ναυτικής Ελλάς», δεν έχω άλλα και μέσα σε αυτά που έχω δεν συμπεριλαμβάνεται το κείμενο του Λυκούδη. Επίσης εδώ που βρίσκομαι δεν έχω την δυνατότητα πρόσβασης σε ελληνική βιβλιογραφία.

Οι δικές μου δευτερεύουσες πληροφορίες προέρχονται από τα εξής ενδεικτικά βιβλία:

Gibson, R.H. & Prendergast, Maurice: The German Submarine War 1914-1918, Constable & Co., 1931

Halpern, Paul G.: The Naval War in the Mediterranean 1914-1918, Naval Institute Press, 1987

Thomazi, Auguste-Antoine: La Guerre navale dans la Méditerranée, Paris: Payot, 1929

Oι πρωτεύουσες πληροφορίες όμως, το σημαντικό κομμάτι της τεκμηρίωσης δηλαδή, προέρχονται από το πεντάτομο corpus magnus για τον πόλεμο στην ανατολική Μεσόγειο των Spindler, Arno; Mantey, Eberhard: Der Handelskrieg mit U-Booten, Der Krieg zur See 1914-1918 / hrsg. von Marine Archiv, Bd. 1-5 αλλά κυρίως και καθοριστικά από τα πολεμικά ημερολόγια των γερμανικών υποβρυχίων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από το πολεμικό αρχείο του Freiburg. Θα με ενδιέφεραν όμως πάρα πολύ τα ονόματα των πλοίων και οι χρονολογίες ναυάγησης τους που αναφέρει ο Λυκούδης και «που για πολλά χρόνια ήταν καρφωμένο στα πριονιστά δόντια της ύπουλης υφάλου». Ίσως θα μπορούσες να μας τα αναφέρεις. Ίσως το ένα από αυτά να ήταν το VOLOS. Σε ευχαριστώ για τον κόπο σου εκ΄ των προτέρων.

Αρχικό μήνυμα απο Explorer

Αξίζει τέλος να αναφέρουμε ότι ο ύφαλος Λευτέρης (κατά την αρχαιότητα αποκαλούμενος Μύρμηξ) αποτελεί το σημείο όπου προσάραξαν τρείς από τις τριήρεις του Ξέρξη, κάτι που αναφέρει και ο Ηρόδοτος : «.. των δέκα νέων των βαρβάρων τρείς επήλασαν επί το έρμα το μεταξύ εόν Σκιάθου και Μαγνησίας, καλεόμενον δε Μήρμυκα».

Είναι μια κλασική αρχαιοελληνική περίπτωση που θα ενδιέφερε πρωτίστως την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων και η οποία, για ευνόητους λόγους, θα μπορούσε να κλείσει την περιοχή απαγορεύοντας τις καταδύσεις.

Καλό απόγευμα σε όλους
DG