Συμβίωση ή ανταγωνισμός;

[sfougarisb]

Διαβάζω εδώ και πολύ καιρό την συγκεκριμένη αρθρογράφο και blogger γιατί είναι "φανατική" Δαρβινική και έχει ένα εξαιρετικό τρόπο να αναλύει και παρουσιάζει θέματα της Εξελικτικής διαδικασίας που είναι δυσνόητα για τους μη-εξειδικευμένους επιστήμονες.

Δεν είχα σκεφτεί να βάλω τα links στο ΤΗΘΥΣ γιατί δεν πίστευα ότι θα υπήρχε ενδιαφέρον. Χαίρομαι αφάνταστα για το ότι ήμουν λάθος.

Ένα από τα καλύτερα πρόσφατα άρθρα είναι αυτό: http://judson.blogs.nytimes.com/2008...he-wow-factor/

[Physalia]

Εντάξει, είναι ίσως λίγο πρόχειρη η απόπειρα, όμως ήθελα να σας μεταφράσω ένα έστω άρθρο της - για εκείνους τουλάχιστον που δεν την πολυπαλεύουν με την εξειδικευμένη αγγλική ορολογία (εμού περιλαμβανομένης: χρειάστηκε να ανατρέξω σε διάφορα λεξικά για να καταλήξω σε αυτό το κείμενο).

Κάποια σημεία έχουν παραλειφθεί εσκεμμένα. Το πρωτότυπο άρθρο της Ο. Judson λέγεται "Gene Traffic in the Fast Lane" και θα το βρείτε πλήρες εδώ.

Θέλω να ελπίζω ότι το έκανα έστω και ελαφρώς πιο προσιτό τώρα.....



__________________________________________________ ______________

Λωρίδα Ταχείας Κυκλοφορίας Γονιδίων
της Olivia Judson (εξελικτική βιολόγος, συγγραφέας και αρθρογράφος στη New York Times).
__________________________________________________ _______________________



........................
Επιτρέψτε μου να σας συστήσω τo Ciona savignyi. Είναι μια «φούσκα», ή -κατά την επίσημη ορολογία- ένα ασκίδιο. Ένα ζώο δηλαδή αν και, ως ενήλικο άτομο, δε μοιάζει καθόλου με τέτοιο: προσκολλάται πάνω σε βράχια ή στις βυθισμένες σχισμές μιας αποβάθρας, συλλέγοντας τροφή μέσω ενός σιφωνίου. Αν συναντήσετε ένα Ciona παρεμπιπτόντως – σε μια βουτιά σε ένα λιμάνι για παράδειγμα- κατά πάσα πιθανότητα θα υποθέσετε ότι είναι σφουγγάρι, ή ίσως κάποιο είδος ελαφρώς παλλόμενου μαλακού κοραλλιού.

Στην πραγματικότητα, με την ευρεία έννοια, πρόκειται για έναν από τους πιο στενούς συγγενείς μας: σε σχέση με τους υπόλοιπους συγκατοίκους μας σε αυτό τον πλανήτη, είμαστε συγγενικά (εξελικτικά) πολύ πιο κοντά σε ένα Ciona απ’ ό,τι σε μια δροσόφιλα ας πούμε (σ. Phys: είδος μυγακίου) ή έναν γαιοσκώληκα. Δεν μπορείς να διακρίνεις αυτή την ομοιότητα όταν έχεις μπροστά σου ένα ενήλικο ασκίδιο.... το νεαρό όμως ασκίδιο μοιάζει με γυρίνο –μεγάλο κεφάλι, μακριά ουρά- και διαθέτει μια υποτυπώδη νευρική χορδή. Όταν εγκαθίσταται κάπου, μεταμορφώνεται σταδιακά προς την ενηλικίωση απορροφώντας την ουρά και αναπλάθοντας το σώμα του.

Υπάρχει όμως κάτι ξεχωριστό στο C. savignyi. Μπορεί να συνθέτει κυτταρίνη, την ίδια ύλη με την οποία τα φυτά χτίζουν το κυτταρικό τους τοίχωμα (και την ίδια που εμείς βρίσκουμε μάλλον αχώνευτη). Τα ζώα κατά κανόνα δεν παράγουν κυτταρίνη. Πράγματι, από όλα τα γνωστά μας ζώα μόνο τα ασκίδια μπορούν να κάνουν κάτι τέτοιο. Αλλά από που πήραν το γονίδιο που τους δίνει αυτή τη δυνατότητα;

Υπάρχουν δυο θεωρίες. Τα ασκίδια είναι πιθανό να εξέλιξαν μόνα τους ένα γονίδιο που συνθέτει την κυτταρίνη: δηλαδή, ένα γονίδιο που ήδη διέθεταν (αλλά δεν μπορούσε) μεταλλάχθηκε σε ένα τροποποιημένο γονίδιο που μπορεί... Ή, θα μπορούσαν να έχουν αποκτήσει αυτό το γονίδιο από κάπου αλλού –από κάποιο βακτήριο, για παράδειγμα. Η υπόθεση δεν έχει κλείσει ακόμα, αλλά τα μέχρι στιγμής δεδομένα υπαινίσσονται το τελευταίο: κάπου στη διαδρομή ένας πρόγονος του C. savignyi "κόλλησε" το γονίδιο αυτό από κάποιο από τα πολυάριθμα βακτήρια που μπορούν να συνθέτουν κυτταρίνη.

Η απόκτηση ενός γονιδίου από κάποιον άλλον -τελείως διαφορετικό- οργανισμό είναι μια διαδικασία γνωστή ως οριζόντια μεταφορά γονιδίων. Εμείς οι άνθρωποι εκτελούμε σκόπιμα αυτή τη διαδικασία όταν παίρνουμε ένα γονίδιο από έναν ιό και το εισάγουμε σε ένα μαρούλι, ή ένα γονίδιο από μια μέδουσα και το εισάγουμε σε ένα κουνέλι, ή και όταν παίρνουμε ένα δικό μας γονίδιο και το εισάγουμε σε κατσίκες ή ποντίκια. [Το εκπληκτικό γεγονός ότι μπορείς να μετακινήσεις ένα γονίδιο ιού σε ένα μαρούλι, ή μιας μέδουσας σε ένα κουνέλι και αυτό να συνεχίζει να λειτουργεί, σπανίως εκτιμάται όσο θα του άξιζε. Ο λόγος που το γονίδιο μιας μέδουσας δουλεύει (σ. Phys: εξακολουθεί δηλαδή να μεταφέρει ενεργή και διαθέσιμη την πληροφορία που το προσδιορίζει) σε ένα κουνέλι, είναι διότι τα κουνέλια και οι μέδουσες, παρά την πολύ μακρινή τους συγγένεια, χρησιμοποιούν τον ίδιο κώδικα για να μεταφράζουν τη γενετική πληροφορία σε πρωτεΐνες].

Γνωρίζουμε εδώ και αιώνες ότι η οριζόντια μεταφορά γονιδίων χρησιμοποιείται κατά κόρον από τα βακτήρια για την απόκτηση νέων γονιδίων. Πράγματι, ένας από τους λόγους που η ανθεκτικότητα των βακτηρίων στα αντιβιοτικά γίνεται τόσο προβληματική για εμάς είναι γιατί τα γονίδια που την επιτυγχάνουν μεταδίδονται εξ επαφής διαμέσου των πληθυσμών τους ... πολύ αποδοτικότερο από το να περιμένουν -όπως εμείς- ώσπου να τα κληροδοτήσουν στην επόμενη γενιά. Με τον ίδιο τρόπο, γονίδια μπορούν να μεταφέρονται από άτομα ενός είδους σε άτομα ενός άλλου είδους- κι όλα αυτά σε ασύλληπτες ταχύτητες.

Στους ευκαρυώτες –αυτοί περιλαμβάνουν όλους εμάς τα ζώα, τα φυτά, τους μύκητες και διάφορα άλλα πλάσματα που "προστατεύουμε" τα γονίδιά μας μέσα σε μια «εσωτερική τσέπη» των κυττάρων μας που λέγεται πυρήνας- η οριζόντια μεταφορά συμβαίνει πολύ πιο σπάνια. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν είναι σημαντική ωστόσο. Οι μύκητες που ζουν μέσα στο στομάχι των αγελάδων φαίνεται να έχουν πάρει το γονίδιο χώνεψης της κυτταρίνης (πάλι η κυτταρίνη!) από βακτήρια-συγκατοίκους τους στο κοινόβιο "στομάχι αγελάδας". Αλλά και μεταξύ των φυτών, μεμονωμένα γονίδια φαίνεται να μεταφέρονται από το ένα είδος στο άλλο με εκπληκτική ευκολία.

Ακόμη δε γνωρίζουμε πολλά για το πως ακριβώς συμβαίνουν οι μεταφορές αυτές. Πιθανόν να υπάρχουν πολλοί τρόποι. Οι ιοί για παράδειγμα, μπορούν να «εκσφενδονίζουν» τα γονίδια τους από το ένα είδος στο άλλο μέσω ενός απλού φτερνίσματος, φτυσίματος ή άλλων αντίστοιχων εκκενώσεων....Αλλά για μένα, η φίνα πλευρά της οριζόντιας μεταφοράς γονιδίων είναι το ότι όταν ένας οργανισμός αποκτήσει ένα γονίδιο με αυτό τον τρόπο, αποκτάει εν δυνάμει την ικανότητα να φτιάξει μια πρωτεΐνη που δεν μπορούσε να φτιάξει προηγουμένως.

Αυτό είναι θεμελιωδώς διαφορετικό από τις κλασικές μεταλλάξεις που προκύπτουν από σφάλματα κατά την αντιγραφή των γονιδίων, όταν π.χ. ένας από τους κρίκους της γονιδιακής αλυσίδας αντικαθίσταται τυχαία από έναν άλλο. Οι αλλαγές αυτές μόλις που «τσιμπάνε» λίγο αυτό που μια προϋπάρχουσα πρωτεΐνη έκανε ούτως ή άλλως. Με την οριζόντια μεταφορά, αποκτάς ένα ολοκαίνουργιο γονίδιο πάνω που ετοιμαζόσουν να "ρετουσάρεις" ένα παλιότερο – από την άποψη δυνατοτήτων, αντιστοιχεί περίπου στη διαφορά τού να προσθέσεις μια ολόκληρη παράγραφο αντί να αλλάξεις μια από τις υπάρχουσες λέξεις.

Την επόμενη φορά λοιπόν που θα πάτε για βουτιά, κρατήστε ένα μάτι ανοιχτό για τα ασκίδια. Κι αν βρείτε ένα, αφιερώστε λίγα δευτερόλεπτα για να αναλογιστείτε πώς αυτό το παράξενο -κι ωστόσο τόσο συγγενικό μας ζώο- κέρδισε την κυτταρίνη του.

[Physalia]

Συνεργαστείτε γιατί χανόμαστε! Τι κοινό έχουν οι ποδηλάτες κούρσας με τους φυλακισμένους και με κάτι ψαράκια που λέγονται γύλοι και παίζουν τον ρόλο σκουπιδιάρη για άλλα, μεγαλύτερα ψάρια; Μα, το δίλημμα της συνεργασίας που απασχολεί εξίσου και τους οργανωμένους σε κοινωνία ανθρώπους.

(Διαβάστε το πλήρες άρθρο εδώ)


Μαθήματα κοινωνιολογίας και πολιτικής από τους ...γύλους σε αυτό το απολαυστικό και πανέξυπνο άρθρο του Α.ΓΑΛΔΑΔΑ (Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2008)!