Δεκάδες αρχαία ναυάγια κρύβει ο Νότιος Ευβοϊκός

[kristalia]

Κουφάρια αρχαίων πλοίων που ναυάγησαν τσακισμένα από τα μανιασμένα κύματα και βρίσκονται σε μεγάλο βάθος. Και μέσα τους σπάνιοι τύποι αμφορέων που μετέφεραν λάδι, κρασί ή σάλτσες ψαριών, ντάνες με κεραμίδια, λυχνάρια και άγκυρες. Ο Νότιος Ευβοϊκός αποκαλύπτεται και βγάζει στην επιφάνεια σπαράγματα της αρχαίας ελληνικής ιστορίας.

Οι έρευνες της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων και του Ινστιτούτου Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών συνεχίζονται με γοργούς ρυθμούς και κάθε χρόνο συμπληρώνουν στο δύσκολο, αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρον παζλ πτυχές της εμπορικής διακίνησης που δεν είχαμε καν υποψιαστεί.

Αφρικανικοί αμφορείς


Nτάνες με κεραμίδια όπως βρέθηκαν στον βυθό σε ναυάγιο στο Mεγάλο Στυρονήσι

Πρόσφατα μάλιστα στη νησίδα Πετούσι, έξω από τα Στύρα της Εύβοιας, ανακαλύφθηκε ένα ναυάγιο ρωμαϊκής εποχής με δεκάδες αμφορείς αφρικανικής προέλευσης, εξαιρετικά σπάνιων στον ελλαδικό χώρο.

«Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο τύπο αμφορέων που εντοπίζεται για πρώτη φορά σε αρχαίο ναυάγιο στην Ελλάδα, ενώ δείγματά τους απαντώνται κυρίως σε ναυάγια της Δυτικής Μεσογείου.
Οι αμφορείς αυτοί είναι του 2ου-3ου μ.Χ. αιώνα, είχαν κατασκευαστεί πιθανότατα στη Λιβύη ή στην Τυνησία και μετέφεραν λάδι», είπε στο «Εθνος» ο αρχαιολόγος Γιώργος Κουτσουφλάκης, διευθυντής της ερευνητικής ομάδας του Νότιου Ευβοϊκού.
Ο αριθμός των αμφορέων δεν είναι μεγάλος, δεν αποκλείεται όμως κάτω από το παχύ στρώμα άμμου να υπάρχουν πολλοί ακόμη. Ενώ ωστόσο η προέλευση του πλοίου ή του φορτίου έχει προσδιοριστεί, ο τελικός προορισμός του εξακολουθεί να παραμένει άγνωστος και η συστηματική διερεύνηση αυτού του ναυαγίου θα δώσει περισσότερα στοιχεία.
Ανάλογου ενδιαφέροντος είναι και ένα ναυάγιο αμφορέων του 5ου-6ου μ.Χ. αιώνα στη νησίδα του Αγίου Ανδρέα Στύρων, ενώ ένα τρίτο αρχαίο ναυάγιο στο Μεγάλο Στυρονήσι έφερε φορτίο από κεράμους. Τα κεραμίδια ήταν στοιβαγμένα σε εξάδες και δεμένα σε μεγάλες ντάνες και διασώθηκαν σε άριστη κατάσταση.
Παράλληλα, στα Πορτολάφια της Εύβοιας βρέθηκαν άλλα δύο ναυάγια, το ένα με ρωμαϊκούς αμφορείς του 2ου-3ου μ.Χ. αιώνα, που πιθανότατα προέρχονταν από τον Πόντο, και το άλλο με βυζαντινούς αμφορείς του 12ου μ.Χ. αιώνα. «Η διασπορά των ναυαγίων και οι προελεύσεις των φορτίων τους φανερώνουν ότι ο εμπορικός δρόμος του Νότιου Ευβοϊκού ήταν υπερτοπικής σημασίας και συνδεόταν άμεσα ή έμμεσα με υπερπόντιες διαδρομές», εξήγησε ο κ. Κουτσουφλάκης.
Η ανεύρεση ενός φορτίου αμφορέων δίνει ακριβείς πληροφορίες για τη χρονολόγηση, την προέλευση, ακόμη και για τη διαδρομή που ακολουθούσε το πλοίο.
Αυτό συμβαίνει διότι οι αμφορείς αποτελούσαν κατά την αρχαιότητα ένα τυποποιημένο προϊόν συσκευασίας και κάθε περιοχή υιοθετούσε ένα δικό της σχήμα, προκειμένου τα προϊόντα της να είναι άμεσα αναγνωρίσιμα. Εκτός από τους αμφορείς, στα ναυάγια του Ευβοϊκού βρέθηκαν και πολλά μεμονωμένα ευρήματα επιτραπέζιας κεραμικής, λυχνάρια, άγκυρες κ.ά.
«Από μια πληθώρα χωρίων σε αρχαίους συγγραφείς από τον 5ο π.Χ. αιώνα έως και τους Βυζαντινούς χρονικογράφους γνωρίζουμε ότι ολόκληρος ο Ευβοϊκός κόλπος λειτουργούσε κατά την αρχαιότητα και τον μεσαίωνα ως ένας ναυτικός δίαυλος που ένωνε το Βόρειο με το Νότιο Αιγαίο και εξυπηρετούσε τη διεκπεραίωση ανθρώπων και προϊόντων από την κυρίως Ελλάδα μέσω των Κυκλάδων στη μικρασιατική ακτή. Ηταν δηλαδή ένα ναυτικό σταυροδρόμι με διαδρομές δοκιμασμένες και καταξιωμένες από αιώνες», δήλωσε ο κ. Κουτσουφλάκης.
Η επιλογή του Νότιου Ευβοϊκού για τη διενέργεια υποβρύχιας αρχαιολογικής έρευνας δεν είναι τυχαία. Αξίζει να σημειωθεί ότι ψαράδες συνέλεξαν το 1924 στη θαλάσσια περιοχή του Μαραθώνα τον «Εφηβο του Μαραθώνα», ένα σημαντικό άγαλμα από ορείχαλκο που κοσμεί το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, ωστόσο το ναυάγιο απ όπου προέρχεται δεν έχει ακόμη εντοπιστεί, παρά τις δύο έρευνες που έγιναν από Γάλλους αρχαιολόγους το 1950 και από τον Ζακ Ιβ Κουστό το 1976.
«Το ότι στον Νότιο Ευβοϊκό έχουν βρεθεί σε μικρό χρονικό διάστημα πολλά αρχαία ναυάγια δεν σημαίνει κατ ανάγκην ότι η περιοχή αυτή είναι περισσότερο ή λιγότερο σημαντική από κάποια άλλη. Η εμπειρία μάς έχει δείξει ότι αρχαία ναυάγια υπάρχουν κατ ουσίαν παντού, ακόμα και σε περιοχές που δεν θα περίμενε κανείς να υπάρχουν.
Επισκέψιμη θάλασσα
Το πλεονέκτημα του Νότιου Ευβοϊκού είναι ότι πρόκειται για μια θάλασσα επισκέψιμη από χιλιάδες αυτοδύτες και ψαροντουφεκάδες, συνεπώς και ο αριθμός των πληροφοριών που συλλέγονται από αυτούς και φτάνουν σε εμάς είναι αναλογικά μεγάλος και άμεσα αξιοποιήσιμος, λόγω ακριβώς της εύκολης προσβασιμότητας και του χαμηλού κόστους», μας είπε ο κ. Κουτσουφλάκης και προσέθεσε:
«Ο Νότιος Ευβοϊκός είναι μια θάλασσα κατά 95% ακόμα ανεξερεύνητη από αρχαιολογικής άποψης. Αρχικά υπολόγιζα ως χρόνο συλλογής δεδομένων τα πέντε χρόνια, πιθανόν όμως να χρειαστούν πολλά περισσότερα».
ΟΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ
Καιρικές συνθήκες και ...χρηματοδότηση, τα «αγκάθια» στις έρευνες
Η υποβρύχια αρχαιολογία θεωρείται από τους πιο ενδιαφέροντες κλάδους της αρχαιολογικής επιστήμης, αλλά ταυτόχρονα και από τους πιο δύσκολους.
Αναφορικά με το αντικείμενο της έρευνας, το μεγαλύτερο πρόβλημα στη διερεύνηση του Νότιου Ευβοϊκού είναι η αποσπασματικότητα του υλικού και είναι θλιβερή διαπίστωση ότι σχεδόν όλα τα αρχαία ναυάγια στη ζώνη μέχρι και τα 35 μέτρα είναι διαταραγμένα.
Επιπλέον, το γεγονός ότι τα περισσότερα από τα ναυάγια βρίσκονται σε δυσπρόσιτες και μη εύκολα ελεγχόμενες περιοχές τα καθιστά εξαιρετικά ευάλωτα.
Οσον αφορά τη διαδικασία της έρευνας, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι καιρικές συνθήκες.
Οπως επεσήμανε ο κ. Κουτσουφλάκης, τον Ιούνιο του 2006 εργάστηκαν κάτω από εξαιρετικά αντίξοες καιρικές συνθήκες με ανέμους που έφταναν μέχρι και τα 7 μποφόρ.
Συχνά η επιτυχία ή η αποτυχία μιας ενάλιας αρχαιολογικής έρευνας εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τον καιρό. Δυσκολίες προκύπτουν και σε επίπεδο οργάνωσης και συντονισμού, ειδικά από παράγοντες που δεν μπορούν να προβλεφθούν. Οταν όμως η ερευνητική περίοδος είναι της τάξεως των δεκαπέντε ημερών, δεν πρέπει να χάνεται ούτε μία κατάδυση.
Κονδύλια
«Το μέγιστο πρόβλημα όμως όλων των αρχαιολογικών ερευνών, χερσαίων και υποθαλάσσιων, είναι η χρηματοδότηση. Κάθε χρόνο πρέπει να επαναλαμβάνεται η ίδια άχαρη διαδικασία της εξεύρεσης πόρων, μέσω χρηματοδότησης, χορηγιών κ.λπ., στην οποία ο αρχαιολόγος αναλώνει σημαντικό μέρος του χρόνου του», δήλωσε ο κ. Κουτσουφλάκης, τονίζοντας ότι το συνολικό κόστος μιας ερευνητικής σεζόν 30 ημερών φτάνει στα 25.000 και 30.000 ευρώ.
«Κοντά στις παραδοσιακές αρετές των αρχαιολόγων, όπως είναι η μεθοδικότητα, η καρτερία και η επιμονή, θα πρέπει να προστεθεί και μία ακόμη: η ικανότητα εξεύρεσης πόρων, εκεί μάλιστα που φαινομενικά δεν υπάρχουν», δήλωσε χαρακτηριστικά.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΓΑΣ

http://www.ethnos.gr/article.asp?cat...2&pubid=143176

[Μπλε]

Αρχικό μήνυμα απο kristalia

Επισκέψιμη θάλασσα
Το πλεονέκτημα του Νότιου Ευβοϊκού είναι ότι πρόκειται για μια θάλασσα επισκέψιμη από χιλιάδες αυτοδύτες και ψαροντουφεκάδες, συνεπώς και ο αριθμός των πληροφοριών που συλλέγονται από αυτούς και φτάνουν σε εμάς είναι αναλογικά μεγάλος και άμεσα αξιοποιήσιμος, λόγω ακριβώς της εύκολης προσβασιμότητας και του χαμηλού κόστους», μας είπε ο κ. Κουτσουφλάκης
http://www.ethnos.gr/article.asp?cat...2&pubid=143176

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ: Τελικά οι αυτοδύτες και οι ψαροντουφεκάδες βοηθούν τις ενάλιες αρχαιολογικές έρευνες?!?

[D.Poursanidis]

Αρχικό μήνυμα απο grandbleu

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ: Τελικά οι αυτοδύτες και οι ψαροντουφεκάδες βοηθούν τις ενάλιες αρχαιολογικές έρευνες?!?

Ανάλογα με την συνείδηση πού έχει ο καθένας μας αλλά και από την παιδεία που έχει............