S.S. WAIHEMO (πρώην CANADA CAPE) 1904-1918

[NickVas]

Δημήτρη

Χαίρομαι που επιτέλους κατάλαβες οτι το ναυάγιο είναι το ΠΕΤΑΛΛΟΙ έστω κι εάν σε έπεισε μια πληροφορία η οποία υπό το φως της προηγούμενης συζήτησης δε νομίζω οτι προσθέτει κάτι περισσότερο στο θέμα της ταυτοποίησης. Εφόσον όμως έκλεισε το πρώτο αυτό θέμα νομίζω οτι μπορούμε να περάσουμε στα υπόλοιπα λάθη που έχετε κάνει στην έρευνά σας. Ίσως μετά από τη λάθος ταυτοποίηση του ναυαγίου, τα υπόλοιπα αυτά λάθη να φαντάζουν επουσιώδη, αλλά εγώ νομίζω οτι πρέπει να αναφερθούν. Άλλωστε, όπως λες και εσύ, "...οι φορουμικές συνομιλίες ενίοτε μας βοηθούν όλους..."

Είχα σκοπό να χρησιμοποιήσω το video σου στην αρχή του thread αλλά βλέπω πως αυτό δεν υπάρχει πλέον. Για να συνεχίσω λοιπόν, βρήκα το πόνημά σας στο website του Αντώνη Γράφα και ελπίζω να μπορέσω να αναπτύξω τα επιχειρήματά μου αναφερόμενος στο εκεί οπτικό υλικό.

Αρχίζω με το θέμα της κατασκευής του πλοίου. Βλέπω από την παρακάτω φωτογραφία:



οτι οι Αντώνης Γράφας και Κώστας Μυλωνάκης βρέθηκαν στο σημείο όπου διακρίνονται καθαρά τα καρφιά που συγκρατούσαν τη λαμαρίνα πάνω σε ένα διαμήκη νομέα. Ίσως λόγω απειρίας ή επιπολαιότητας δεν αντιλήφθηκαν το προφανές, παρασύροντάς σε και εσένα στα εσφαλμένα συμπεράσματα σου. Να τονίσω οτι είναι ακριβώς το σημείο που διάλεξα και εγώ για να σου δείξω οτι το πλοίο είναι καρφωτό (βλ. φωτό στο αρχικό μου post).

Όμως έχεις κάνει και εσύ λάθη. Παραθέτω από το αρχικό σου post:

"... Το γεγονός ότι το S.S. WAIHEMO (πρώην CANADA CAPE) άρχισε να ναυπηγείτε την 19η Νοεμβρίου 1903 και αποπερατώθηκε τον Φεβρουάριο του 1904, οδηγεί στο προφανές συμπέρασμα ότι οι πλάκες της επένδυσης του πλοίου συγκολλήθηκαν, καθώς ο προαναφερόμενος χρόνος κατασκευής του δεν θα επαρκούσε σε περίπτωση που χρησιμοποιούταν η τεχνική του καρφώματος...."

Νομίζω πως κατάλαβα τι σε μπέρδεψε και έκανες μια τέτοια εικασία. Στο διαδίκτυο, αναφέρεται οτι το WAIHEMO καθελκύστηκε (launched) στις 19 Νοεμβρίου 1903. Εσύ αναφέρεις όμως οτι "...άρχισε να ναυπηγείτε..." (sic). Η καθέλκυση δεν συμπίπτει φυσικά με την αρχή της ναυπήγησης. Όταν ένα πλοίο καθελκύεται, δηλαδή με πιο απλά λόγια για να το καταλάβεις, πέφτει στο νερό, είναι συνήθως κατά 80% (ή και παραπάνω) έτοιμο.

Ξανά παράθεση από το αρχικό σου post:

"... Η έρευνα πεδίου, καθώς και το οπτικό υλικό που προέκυψε από αυτήν, έδειξε ότι δεν πρόκειται για πλοίο με καρφωτή επένδυση (πέτσωμα), αλλά με επένδυση η οποία προφανώς συγκολλήθηκε με οξυγονοασετυλίνη. Πρόκειται για μια μέθοδο η οποία ήταν αρκετά διαδεδομένη κατά το πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα και θεωρείτο ότι παρήγαγε γρήγορες και φτηνές κατασκευές, αλλά μικρής αντοχής..."

Δυο προτάσεις οι οποίες είναι ιστορικά και τεχνικά λάθος.

Πρώτον, η συγκόλληση ελασμάτων με οξυγόνο και ασετυλίνη δεν βρήκε ποτέ ευρεία εφαρμογή στην κατασκευή πλοίων και πολύ περισσότερο στην κατασκευή της γάστρας τους (hull). Οι λόγοι ήταν τόσο οικονομικοί όσο και τεχνικοί. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον - και συνεχίζει να χρησιμοποιείται - είναι η ηλεκτροσυγκόλληση (electric arc welding).

Δεύτερον, το 1903 δεν εφαρμοζόταν ούτε η ηλεκτροσυγκόλληση σαν εξ' ολοκλήρου μέθοδος κατασκευής πόσο μάλλον σε πλοία τόσο μεγάλα. Τα ναυπηγεία άρχισαν να την εφαρμόζουν μαζικά μέσα στη δεκαετία του 1920. Ιδού ένα σύντομο ιστορικό λοιπόν:

- Πειράματα με ηλεκτροσυγκόλληση είχαν γίνει από το 1890.
- Από το 1905 περίπου γίνονταν μικρής έκτασης κατασκευές και επισκευές όπως για παράδειγμα σε καζάνια ή σε σημεία δύσκολο να καρφωθούν π.χ. σημεία με έντονες καμπύλες κοντά στο κλωβό της έλικας (stern frame) του πλοίου.
- Το 1906 δόθηκε η ευρεσιτεχνία για την εφεύρεση αυτού που σήμερα ονομάζεται ηλεκτρόδιο (welding rod) και με το οποίο ξεπεράστηκε το πρόβλημα της αξιοπιστίας των κολλήσεων.
- Το 1917 έγιναν για πρώτη φορά επισκευές μεγάλης έκτασης.
- Το 1918 το πρώτο εξ' ολοκλήρου κολλητό σκάφος έγινε πραγματικότητα, μια μαούνα 124 πόδια μήκος (Αγγλία).
- Το 1920 φτιάχνεται το πρώτο εξ' ολοκλήρου κολλητό πλοίο, το FULLAGAR στα ναυπηγεία CAMELL LAIRD (το συγκεκριμένο είχε και άλλη μια καινοτομία για την εποχή, μηχανή diesel).

Μάλιστα ζήτησα από το ναυπηγό (ΕΜΠ) της παρέας, τον Άρη (Νταμαδάκη) και βρήκε μια απεικόνιση της μαούνας του 1918:



Και μια από τις φωτογραφίες του FULLAGAR που υπάρχουν online, με πάσα επιφύλαξη καθώς πρόκειται για υλικό από το διαδίκτυο:

http://www.topfoto.co.uk/imageflows/...oto&f=EU003767

Ελπίζω τα παραπάνω περί ναυπηγικής να ήταν κάπως ενδιαφέροντα για όσους μας διαβάζουν. Θα επανέλθω εν ευθέτω χρόνο για να μπορέσουν όλοι να μας παρακολουθήσουν ξεκούραστα.

[Dimitris Galon]

Πολικέ,
στα γραφόμενα σου αναφέρεις τα εξής:

Αρχικό μήνυμα απο Πολικός

Για την ακρίβεια το ΠΕΤΑΛΛΟΙ απουσιάζει από τη λίστα των ναυαγίων που διαλύθηκαν/ανελκύστηκαν από τους Γερμανούς

Αρχικό μήνυμα απο Πολικός

Τέλος, όπως έγραψα και στο προηγούμενο μήνυμα, αν το ΠΕΤΑΛΛΟΙ είχε προσαραχθεί με επιτυχία τότε θα υπήρχε σε κάποιον από τους κατάλογους των ανελκυσθέντων ή προς ανέλκυση/διάλυση ναυαγίων που συντάχθηκαν τόσο το 1941 από τους Γερμανούς, όσο και μετά την απελευθέρωση.

Σε ποια λίστα αναφέρεσαι;
Ποια είναι η πηγή και η χρονολογία;

Ευχαριστώ
DG

[Πολικός]

Δημήτρη τα έγγραφα που αναφέρω βρεθήκανε μετά από επιτόπιο έρευνα στα γερμανικά αρχεία στο Freiburg. Παρότι εμπεριέχουν κάποιες ανακρίβεις αποτελούν ένα χρήσιμο υλικό για περαιτέρω έρευνα. Παραθέτω και ένα σχετικό υπέρτιτλο με ημερομηνία 15.10.1941.

Image1.jpg

[Explorer]

Συγχαρητήρια σε όλους για την έρευνα πάνω στα δυο ναυάγια. Το debate για την ταυτότητα του ναυαγίου το βρήκα πολύ ενδιαφέρον και με έβαλε σε σκέψεις.

Έχω μείνει με κάποια ερωτήματα σχετικά με το Waihemo και ήθελα να τα παραθέσω. Ο Δημήτρης έγραψε τα παρακάτω:

Αρχικό μήνυμα απο Dimitris Galon

Η πρωτόλεια αλλά ενδελεχή έρευνα πεδίου που πραγματοποιήσαμε, σε συνδυασμό με την περαιτέρω έρευνα στα ιστορικά αρχεία, μας οδήγησε, - στηριζόμενους στα ναυπηγικά χαρακτηριστικά του ναυαγίου, στα ιστορικά αρχειακά στοιχεία, στον αριθμό των καταχωρημένων βυθίσεων στην περιοχή, και στην γεωγραφική θέση όπου αυτό βρίσκεται βυθισμένο - στο να θεωρήσουμε ότι πρόκειται για το ναυάγιο του ως το κατ εμάς φερόμενου επιταγμένου νεοζηλανδικού φορτηγού ατμόπλοιου S.S. WAIHEMO

αλλά αντιλαμβάνομαι από τη συζήτηση οτι οι τέσσερις από τους πέντε πυλώνες πάνω στους οποίους στηριχθήκατε δεν στέκουν πλέον όρθιοι. Με ενδιαφέρει όμως το σκέλος της έρευνας στα ιστορικά αρχεία και αυτό γιατί μπορεί να έκλεισε το θέμα του Πεταλιοί αλλά μπορεί και να μην έχει κλείσει το θέμα του Waihemo.

Μια πρώτη ερώτηση είναι πάνω στην παρακάτω τοποθέτηση:

Αρχικό μήνυμα απο Dimitris Galon

Θα πρέπει να αναφερθεί επίσης ότι κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και μετά την δημιουργία του 12ου γερμανικού Παράκτιου Αμυντικού Στολίσκου, το ναυάγιο εντοπίστηκε επανειλημμένα από τον στρατό κατοχής, με αποτέλεσμα να θεωρηθεί ως υποβρύχιο και να ριφθούν βόμβες βάθους, οι οποίες μπορεί να συνέβαλαν και αυτές στην κατάρρευση των υπερκατασκευών του πλοίου.

Το ναυάγιο που βομβαρδίζαν τα γερμανικά ανθυποβρυχιακά ποιό ήταν; του Πεταλιοί ή του Waihemo?

Και με βάση την απάντηση στο παραπάνω, και τις παρακάτω τοποθετήσεις:

Αρχικό μήνυμα απο Dimitris Galon

Το γεγονός ότι οι συντεταγμένες πόντισης του γερμανικού ναρκοπεδίου βρίσκονται στην περιοχή του διαύλου νοτιοδυτικά των Φλεβών, θεωρήθηκε προφανώς σαν το κύριο στοιχείο το οποίο οδήγησε στο να θωρηθεί η περιοχή του ναρκοπεδίου σαν ο τόπος βύθισης του S.S. WAIHEMO, χωρίς να εξεταστούν άλλοι παράγοντες, όπως η καθυστέρηση της βύθισης του πλοίου, σε συνδυασμό με την προσπάθεια του κυβερνήτη να πλησιάσει στο λιμάνι του Πειραιά, ή το γεγονός ότι το πλοίο μπορεί να πρόσκρουσε σε νάρκη που πιθανώς να είχε ξεσύρει από την αρχική της θέση.

προκύπτει το ερώτημα μου. Μήπως τελικά από την έρευνα του Δημήτρη θα προκύψει η θέση που είναι πραγματικά το ναυάγιο του Waihemo?
Γιατί αν τα γερμανικά ανθυποβρυχιακά έπληξαν το δικό του ναυάγιο, τότε θα προκύπτει και η περιοχή που αυτό βρίσκεται.

[Πολικός]

Αρχικό μήνυμα απο Explorer

Και με βάση την απάντηση στο παραπάνω, και τις παρακάτω τοποθετήσεις:

προκύπτει το ερώτημα μου. Μήπως τελικά από την έρευνα του Δημήτρη θα προκύψει η θέση που είναι πραγματικά το ναυάγιο του Waihemo?
Γιατί αν τα γερμανικά ανθυποβρυχιακά έπληξαν το δικό του ναυάγιο, τότε θα προκύπτει και η περιοχή που αυτό βρίσκεται.

Νομίζω οτι το ναυάγιο του WAIHEMO θα πρέπει να αναζητηθεί εκεί όπου το έχουν τοποθετήσει οι ιστορικές πηγές. Για ευκολία (μου) παραθέτω τα όσα αναφέρει το miramarshipindex.org.nz :

sm/mined (UC-37, laid 11.2.18) 3nm SW Pleval Light, Piraeus 17.3.18 [Durban-Piraeus, maize]

Όπως βλέπουμε γίνεται λόγος για βύθιση από πρόσκρουση σε νάρκη 3 νμ ΝΔ των Φλεβών.

Σεβόμενοι την προσπάθεια που είχε κάνει ο Δημήτρης και οι συνεργάτες του για την παρουσίαση του WAIHEMO δεν θέλαμε να επεκταθούμε περισσότερο για να μη θεωρηθούμε δεικτικοί. Αλλά μιας και προέκυψε το ερώτημα καταλήξαμε στο οτι οφείλουμε να παραθέσουμε τα στοιχεία που έχουμε για να στραφεί η όποια μελλοντική έρευνα για το ναυάγιο του στη σωστή κατεύθυνση.

Αρχικό μήνυμα απο DimitrisGalon

Το γεγονός ότι οι συντεταγμένες πόντισης του γερμανικού ναρκοπεδίου βρίσκονται στην περιοχή του διαύλου νοτιοδυτικά των Φλεβών, θεωρήθηκε προφανώς σαν το κύριο στοιχείο το οποίο οδήγησε στο να θωρηθεί η περιοχή του ναρκοπεδίου σαν ο τόπος βύθισης του S.S. WAIHEMO.

Καταρχάς να αναφέρω οτι τη θέση του ναυαγίου ήταν γνωστή στους Άγγλους και από άλλες πηγές, πιο προσιτές σε αυτούς.
Κατά την έρευνα που έκανε ο Κώστας Θωκταρίδης πριν λίγους μήνες στα Βρετανικά Εθνικά Αρχεία στο Kew, προέκυψε ο φάκελος του ναυαγίου:

photo 10.JPG photo 13.JPG

Καταρχάς ας δούμε την συνοπτική εικόνα της βύθισης του σκάφους:

3.jpg

Όπως διαβάζουμε το WAIHEMO επλήγη δυο μίλια δυτικά των Φλεβών στις 4.15 το πρωί. Εγκαταλείφθηκε 10 λεπτά αργότερα και βυθίστηκε στις 4.30 μπροστά στα μάτια των επιζόντων του πληρώματος.
Επομένως βλέπουμε ότι δεν ύπηρξε καθυστέρηση στη βύθιση του σκάφους, ούτε προσπάθεια του κυβερνήτη για να πλησιάσει στον Πειραιά αλλά προκύπτει με σαφήνεια και η θέση της βύθισης τουWAIHEMO.

Από τη λεπτομερέστατη κατάθεση του πλοιάρχου J.Johnson του WAIHEMO, παραθέτουμε το απόσπασμα που αφορά την έκρηξη στο σκάφος καθώς και κάποιες από τις διαφωτιστικές ερωτοαπαντήσεις που αντάλλαξε:

«Είχα μόλις περπατήσει από την πυξίδα στην άκρη της γέφυρας όταν έλαβε χώρα μια δυνατή έκρηξη, περί του κυρίως (σ.σ. πρυμναίου) ιστού στη δεξιά πλευρά πρύμα. Κατάλαβα ότι είχαμε πληγεί και το πλοίο πήρε κλίση και ξεκίνησε να βυθίζεται.»
Ερώτηση : «Πότε πήρατε για τελευταία φορά τη θέση (διόπτευση) του πλοίου πριν αυτό πληγεί;»
Απάντηση: «Πριν 5 λεπτά περίπου»
Ερώτηση: «Η θέση που δίνετε, 2 μίλια δυτικών των Φλεβών, όταν πληγήκατε είναι ένας υπολογισμός;»
Απάντηση: «Ναι»
Ερώτηση: «Με το φως της ημέρας, ακόμη θεωρήσατε ότι είσασταν 2 μίλια δυτικά των Φλεβών όταν πληγήκατε»
Απάντηση: «Υπολογίζω στα 2 μίλια ή εκεί γύρω.»

Επίσης ενδιαφέρουσα είναι η αναφορά του Πλωτάρχη Χριστόφορου Κονιάλη, κυβερνήτη του τορπιλοβόλου ΑΛΚΥΟΝΗ το οποίο συνόδευε το WAIHEMO. Ο Χ.Κονιάλης αναφέρει μεταξύ άλλων ότι τα δυο πλοία έπλεαν με ταχύτητα 10 κόμβων έως τα 5 μίλια Ν.Δ. των Φλεβών. Κατόπιν έπλευσαν για άλλη μισή ώρα για να φτάσουν στους σημαντήρες. Είχε ήδη περάσει μισή ώρα μετά το πέρας των ελιγμών (ζιγκ-ζαγκ) και δέκα λεπτά πιο μετά περάσαν τον πρώτο σημαντήρα στα δεξιά. Κατόπιν ακούστηκε μια έκρηξη, περί της 4.30 το πρωί και ο Κονιάλης κατάλαβε (σ.σ. λάθος) ότι το πλοίο που συνόδευε είχε τορπιλιστεί. Βλέποντας τον πυκνό καπνό που αναδυόταν από το WAIHEMO έστρεψε το ΑΛΚΥΟΝΗ προς τα δεξιά και έκανε δυο κύκλους γύρω από το λαβωμένο ατμόπλοιο. Από απόσταση 200 μέτρων παρατήρησε φώτα και άκουσε συρριγμούς από το WAIHEMO. Αφού έστειλε ένα σήμα κινδύνου πλησίασε στο ατμόπλοιο και είδε ότι ήδη είχε επικαθίσει και βυθιζόταν με την πρύμνη. Καθαίρεσε τις δυο λέμβους και με αυτές περισυνέλεξε 38 ναυαγούς. Κατόπιν συνέχισε να κάνει κύκλους γύρω από το βυθιζόμενο σκάφος, το οποίο τελικά βυθίστηκε 30 λεπτά από την ώρα που επλήγη. Τέλος δίνει την πληροφορία πως το WAIHEMO χτυπήθηκε στη δεξιά πλευρά του στο ύψος του πρυμναίου ιστού.

Επομένως με βάση τα διαθέσιμα ιστορικά στοιχεία (σημείο πόντισης ναρκών, αναφορές των αυτοποτών μαρτύρων και καταθέσεις των επιζώντων, το ναυάγιο του WAIHEMO θα πρέπει να αναζητηθεί περί τα 2 μίλια δυτικά των Φλεβών.

[Αντώνης Γράφας]

Έχοντας κάνει τις απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις ο Ν.Βασιλάτος όπως αρμόζει σε ένα ερευνητή,προσθέτω ένα βίντεο για να συμπληρωθεί καλύτερα το εν λόγω ναυάγιο Πεταλλοι.
http://www.grafasdiving.gr/nauagia2.php?lang=gr&id=51