Ψάρια στο κόκκινο - Άρθρο στο ΟΙΚΟ

[Physalia]

Ένα άρθρο που βρήκα αρκετά σοβαρό και εμπεριστατωμένο:

Ψάρια στο κόκκινο - Ο οδηγός του υπεύθυνου ψαροφάγου: Τι να μη φάμε, αν θέλουμε να ξαναφάμε
της Αλεξάνδρας Μανδράκου

[Apollon]

Θεωρούσα "οικολογικό" το να τρώμε ψάρια ιχθυοτροφείου. Τελικά ούτε αυτό ισχύει;

[Big-Blue]

Το έχω πάρει εδώ και καιρό και ακριβώς επειδή το θεωρώ από αρκετά σοβαρό (στα σημεία που μιλάνε οι γνώστες) έως γελοίο, ήθελα να το ανεβάσω και εδώ. Εκεί που μιλάνε και γράφουν οι γνωστοί, άγνωστοι και λοιποί παπατζήδες έχει ομορφιές. Τελικά γι αυτό γίνονται πολιτικοί μετά, το έχουν το παπατζιλίκι και το παραμύθι. Δεν το ανέβασα γιατί θα ανοίξουμε μεγάλη συζήτηση. Πλέον όμως πρέπει να σχολιαστεί. Μαρία όλο μπελάδες είσαι
Καταρχήν αυτό με τα ψάρια ιχθυοτροφείου. Επαναλαμβάνει συνεχώς μια ηλιθιότητα και την αφήνει έτσι στον αέρα...δεν προτιμάμε προϊόντα ιχθυοτροφείου λένε σαν τις ξεμωραμένες τσατσάδες που πέρασε η μπογιά τους...Πέρα από το ότι δεν έχουν κάποιο σοβαρό επιχείρημα (πέρα απ τις γαρίδες του Βιετνάμ) - επειδή οι άνθρωποι δεν κάνουν έρευνα, ότι γουστάρουν δημοσιεύουν για να κατευθύνουν τον κόσμο - δε μας λένε και ποια ψάρια Πρέπει να τρώμε...

Ενίοτε, οι μονάδες κατασκευάζονται σε ευαίσθητα οικοσυστήματα με ιδιαίτερη σημασία για την τοπική κοινωνία, που ελλείψει εναλλακτικών επιλογών εργάζεται σε αυτές με μηδενικά σχεδόν εργασιακά δικαιώματα. Είναι χαρακτηριστικό πως η υδατοκαλλιέργεια της τροπικής γαρίδας, που συναντάται στη Λατινική Αμερική, στο Βιετνάμ και στη Μαδαγασκάρη, σε αρκετές περιπτώσεις έχει οδηγήσει στην καταστροφή τεράστιων εκτάσεων μαγκρόβιων δασών και στην υπεραλίευση γαρίδων νεαρής ηλικίας για την εκτροφή τους
στις υδατοκαλλιέργειες

Ότι να ναι οι άνθρωποι, όπως έκαναν και στα δικά μας. Βάζουν έναν - δυο σοβαρούς ανθρώπους και γνώστες να μιλήσουν και μετά αμολάνε όλες τις βλακείες τους για να το παίξουν γνώστες και αυτοί και φτιάχνουν μια σαλάτα τουρλού, άνοστη όμως.


Απόλλωνα το να τρως ψάρια ιχθυοτροφείου είναι σαν να τρως γουρούνι από χοιροτροφείο και όχι κάποιο αγριογούρουνο χτυπημένο από κυνηγό. Στο χέρι του κράτους και το δικό σου είναι ο χοιροτρόφος να πληρεί (τελικά αυτό το κέρατο πότε είναι με -ει και πότε με -οι δεν ξέρω) τις προϋποθέσεις σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος.
Διάλεξε τι είναι πιο ''οικωλογικό''.

[Dimitris Galon]

Αρχικό μήνυμα απο Big-Blue

...δε μας λένε και ποια ψάρια Πρέπει να τρώμε...

Ξέρεις να μας πεις εσύ ποιά ψάρια πρέπει, ή τουλάχιστον, μπορούμε να τρώμε;

Ρωτάω γιατί όπως και ο Απόλλων, έτσι κι εγώ έχω μπερδευτεί. Νόμιζω ότι τρώγοντας ψάρια ιχθυοτροφείου ήταν κάτι οικολογικό και όχι οικωλογικό.

Δηλαδή τρώω ελεύθερα σαρδέλλα, που είναι και το αγαπημένο μου ψάρι;
Επίσης εδώ στην περιοχή μου τρώω αυτό εδώ Pollachius virens, καθώς και Σολωμό ιχθυοτροφείου από την Νορβηγία. Κάνω κάτι λάθος; Μήπως να κόψω τελείως το ψάρι και να ασχοληθώ αποκλειστικά με τα κρέατα, τα λαχανικά και τα φρούτα;

Ευχαριστώ προκαταβολικά για την απάντηση.
DG

ΥΓ
Άσε η Αρτζεντίνα θα χάσει

[Μπλε]

Αρχικό μήνυμα απο Big-Blue

Απόλλωνα το να τρως ψάρια ιχθυοτροφείου είναι σαν να τρως γουρούνι από χοιροτροφείο και όχι κάποιο αγριογούρουνο χτυπημένο από κυνηγό.

Το πρόβλημα με τις ιχθυοκαλλιέργειες στο οποίο αναφέρεται το κείμενο δεν είναι η τυχόν ρύπανση που μπορεί να προκαλεί μια μονάδα η οποία δεν πληρεί τις νόμιμες προϋποθέσεις εγκατάστασης και λειτουργίας, αλλά οι συνέπειες που έχει στο ευρύτερο θαλάσσιο οικοσύστημα η εντατική καλλιέργεια ψαριών που τρέφονται με ιχθυάλευρα. Υπάρχει στοχευμένη μαζική αλιεία για ψάρια που θα γίνουν τροφή των ψαριών της ιχθυοκαλλιέργειας, όπου ο λόγος βιομάζας είναι πολύ μικρότερος του 1:3 (3kg τροφής από μικρόψαρα για αύξηση 1kg των ψαριών της ιχθυοκαλλιέργειας).

Γενικά πάντως προτείνεται να τρεφόμαστε από ψάρια και θαλασσινά που βρίσκονται όσο δυνατόν χαμηλότερα στην τροφική αλυσίδα... Τα ανώτερα επίπεδα (ανώτεροι θηρευτές) αποκλείονται ΚΑΙ για λόγους υγείας.

Δυστυχώς δεν έχω χρόνο να το αναπτύξω αυτή τη στιγμή, υπόσχομαι να επανέλθω στο θέμα την Κυριακή το βράδυ!

[Physalia]

κι όμως Ηλία, αλήθεια το βρήκα εμπεριστατωμένο το άρθρο, σε βαθμό κιόλας που μου προκάλεσε έκπληξη.

Πράγματι η καλλιέργεια του σολωμού είναι η πλέον περιβαλλοντικά επιζήμια κι αν ψάξει κανείς σχετικά με salmon farming θα βρεθεί μπροστά σε πληθώρα επιχειρημάτων, τα οποία βέβαια δεν είναι καθόλου άσχετα με το συντελεστή μετατρεψιμότητας, όπως αποκαλούν στη σχετική τεχνική γλώσσα το λόγο 1:3 που ανέφερε ο gb (σκεφτείτε ότι το 1:1 θεωρείται μία περιβαλλοντικά και οικονομικά συμφέρουσα εκδοχή).
Αντίστοιχο παράδειγμα αποτελεί και η υποτιθέμενη καλλιέργεια (στην πραγματικότητα πάχυνση) του τόνου.

Οι θηρευτές δεν είναι καλά ζωάκια για τη φάρμα μας, στη χέρσο ποτέ δεν το επιχειρήσαμε γμτ!

Σε ό,τι αφορά τις γαρίδες, είναι και πάλι πολύ σωστά όσα αναφέρονται στο άρθρο. Οι γαρίδες γενικά πιάνονται με τράτες ή καλλιεργούνται σε ακτές με μανγκρόβια. Και τα δυο καταστροφικές πρακτικές, καλύτερα να έλειπαν παντελώς.
Υπάρχει βέβαια και η υπερεξαίρεση να βρίσκεσαι σε παραλιακό ψαροχώρι και οι γαρίδες/καραβίδες που σερβίρει το κατάστημα να έχουν πιαστεί με παγίδα. Αν υποψιαστώ ότι έχει γίνει κάτι τέτοιο.... τις τσακίζω ασυζητητί


Γενικά δεν υπάρχει απλά καλό και κακό ρε γμτ. Είναι πολύ πιο πολύπλοκο από αυτό. Νομίζω ότι όλα μας τα προβλήματα ξεκινούν με την πτώση από τον παράδεισο και την απόκτηση αυτοσυνείδησης (μπορεί να μην είμαι χριστιανή αλλά πιστεύω ως ένα βαθμό στη συμβολική ανάγνωση των γραφών ).
Από εκεί και πέρα για να μείνει κανείς ξ-ύπνιος πρέπει να βασανίζεται σε όλη του τη ζωή με ερωτήματα τέτοιου τύπου Δημήτρη και Απόλλων και να οξύνει και να χρησιμοποιεί διαρκώς την κρίση του πριν από κάθε του -μικρή η μεγάλη- επιλογή.
Δεν είναι ψύχωση όπως θα το χαρακτήριζε κάποιος αβίαστα αλλά θέμα του κατά πόσο θέλεις να έχεις τον οποιοδήποτε έλεγχο στην καθημερινότητα και τη ζωή σου γενικότερα. Κι αυτό απαιτεί συνεχή εγρήγορση δυστυχώς.

Θυμάται κανείς τον Σάιφερ στο Μάτριξ; Αυτόν που πρόδοσε τους δικούς του και υπέδειξε το κρησφύγετό τους στη Ζάιον;
Όταν τον ρώτησαν τι ήθελε σαν αντάλλαγμα, απάντησε:
-Θέλω το φιλέτο μου να είναι ζουμερό και να μη θυμάμαι τίποτα

Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο συχνά τον μνημονεύω από τότε.....

[Μπλε]

Με πρόλαβε η Μαρία, οπότε εγώ απλά θα σας ζαλίσω με τις τεχνικές λεπτομέρειες του θέματος.

Αντιγράφω από:

Staniford, D. (2002). Sea cage fish farming: an evaluation of environmental and public health aspects (the five fundamental flaws of sea cage fish farming). European Parliament's Committee on Fisheries public hearing on Aquaculture in the European Union: Present Situation and Future Prospects, 1st October 2002. (το πλήρες άρθρο εδώ)

Intensive sea cage fish farming’s dependence upon a fast diminishing and increasingly contaminated resource – namely fish meal and fish oil – threatens to blow sea cage fish farming out of the water altogether. The fifth fundamental flaw – the unresolved and unsolvable feed/food issue - will ultimately be the final fatal flaw for sea cage fish farming. Aquaculture’s appetite for fish meal and fish oil is rapidly impacting on the capture fisheries sector (Tacon: 1994, Naylor et al: 1998, Naylor et al: 2000, Pauly et al: 2002). Over 3 tonnes of wild fish are required to produce one tonne of farmed salmon, for example (for other marine fish this rises to over 5 tonnes) (Naylor et al: 2000) leading to a net loss on marine resources and a drain on the capture sector. Salmon farming is running on empty - it is literally running out of fuel. Such is aquaculture’s insatiable growth that it already uses up ca. 70% of the world’s fish oil and ca. 35% of the world’s fish meal (Tacon and Forster: 2001, Tacon and Barg: 2001). In June 2001 the Research Council of Norway predicted that “within three to eight years” the lack of marine oil raw materials could hinder the growth of Norwegian salmon farming (Hjellestad: 2001a). A staggering 80 per cent of all fish caught by Norwegian trawlers is already used to provide feed for the fish farming industry and the International Fish Meal and Fish Oil Manufacturers Association (IFOMA) predict that aquaculture may consume 90 per cent of the world’s fish oil by 2010 (Pike and Barlow: 1999). Moreover:

“It would be a mistake to abandon the significance of fish oils as subservient to that of fish meal. There is a risk that quality fish oils could prove to be the more finite commodity in the next decade as aquaculture is projected to use 87% of world supply in 2010. This has obvious implications for the salmon sector and others where much of the dietary energy is provided as oil at present” (MacAllister and Partners: 1999, p39)

Just as oil companies are looking further afield, fishing fleets are sinking to greater depths in search of fish oil – the new ‘blue gold’. Feed companies are already harvesting sandeels, sprats, capelin, anchovies, herring, mackerel, blue whiting and even looking to exploit krill (Hjellestad: 2001b, 2002). Desperate to find an alternative fuel supply, salmon farmers have turned to vegetables, wheat, soya, seaweed and other non-fish meal and fish oil diets. Replacing fish oil in salmon diets with vegetable lipids has already lead to problems with the Japanese sending back consignments of farmed salmon as it tastes too ‘earthy’. The problem of consumer acceptability of salmon fed on vegetables is something that the EC are now investigating (EC: 2001g). The search for fish feed substitutes (Hjellestad: 2001a) is addressed in the EC’s “Strategy for the Sustainable Development of European Aquaculture”:

“The Commission considers that research to find alternative protein sources for fish feed should be given top priority, in order to allow a further development of carnivorous fish farming and, at the same time, ensure the sustainability of industrial fisheries” (EC: 2002, p12)

However, turning a carnivore into an herbivore is ultimately doomed to failure. In fact, the EC is currently sponsoring a project looking into the welfare, disease and animal health implications of feeding vegetables to salmon (EC: 2001f). On land we only farm herbivores such as cattle, pigs, sheep and chickens so why do we not apply the same principles when farming in the sea? Why not continue farming shellfish such as mussels, oysters, clams and scallops that has been practised for millennia? When all the environmental, economic and social costs are internalised, sea cage fish farming makes precious little sense at all. Sadly, common sense is not a currency those bankrolling sea cage farming are used to dealing in (Staniford: 2001).

Not only is aquaculture’s food supply fast running out but also what fish remains is contaminated with organochlorine pesticides. In the Northern hemisphere especially, the marine environment has been polluted to such an extent that the consequences are now being seen in the biomagnification of contaminants up through our food chain. EC measures designed to tackle the problem of PCB and dioxin contamination (EC: 2000a, 2000b, 2001a, 2002a, 2002b) have been met with fierce resistance by the fish feed industry whose products have been effectively labelled ‘hazardous goods’. For example, when the EC first proposed to lower the level of dioxins in fish meal and fish oil:

“The trade reacted immediately and went about lobbying various European ministries. Fishmeal producers from Peru and Chile e-mailed and faxed their embassies, the trade in Europe called for emergency meetings in Spain, Italy, Germany, UK, Iceland and Norway. Agriculture ministers from every country were bombarded with information and requests to postpone the meeting. One senior EU official was reported to have disconnected his telephone and fax line on the Friday afternoon because of the volume of information he was receiving” (Millar: 1999)

In November 2000 the EC’s Scientific Committee on Animal Nutrition stated that “fish meal and fish oil are the most heavily contaminated feed materials with products of European fish stocks more heavily contaminated than those from South Pacific stock by a factor of ca. eight” (EC: 2000a) whilst the EC’s Scientific Committee on Food stated that fish can contain ten times higher levels of dioxins than some other foodstuffs and can represent up to 63% of the average daily exposure to dioxins (EC: 2000b). In November 2001 the EC adopted new regulations on dioxins in food and feed (EC: 2001a, EC: 2002b) but failed to include PCBs “because of the scarcity of reliable data” (EC: 2000a). The Council Directive 2001/102/EC and Council Regulation (EC) 2375/2001 foresee that the maximum levels of dioxins in feed and food will be reviewed for the first time by 31 December 2004 at the latest in the light of new data on the presence of dioxins and dioxin-like PCBs, in particular with a view to the inclusion of dioxin-like PCBs in the levels to be set. A further review by 31 December 2006 at the latest will aim to significantly reducing the maximum levels (EC: 2002b, 2002c).

The repercussions for sea cage fish farmers are especially significant as they are dependent upon vast quantities of fish meal and fish oil (Millar: 2001). For example, the news that fish feed and farmed salmon was contaminated with dioxins led to Nutreco’s share price falling 15% (Intrafish: 2001). The farming of fish such as salmon so high up the food chain is an extremely efficient way of concentrating contaminants. Some fish feed is so contaminated it should be disposed of as hazardous goods rather than fed to farmed fish destined for human consumption. Yet, fish feed companies have known about PCB contamination, for example, for over 20 years (Mac: 1979). The pesticides toxaphene, DDT and chlordane have all been detected in farmed salmon and fish feed (Oetjen and Karl: 1998, PRC: 2002). Nutreco and IFOMA have both been involved in an EC-sponsored research project looking at ‘Dioxin and PCB Accumulation in Farmed Fish from Feed’ which has just been completed although when the results will be made publicly available is unclear (EC: 2002d). According to the project outline: “Contaminant levels will be determined in fillets, whole fish and in the faeces in order to measure contaminant accumulation, if any, in the edible flesh and their digestibilities” (EC: 2002d). The EC is in the process of establishing a database of 1,500 samples to compare PCB and dioxin contamination between different farmed and wild species and different countries.

Recent scientific research has revealed contamination in Canadian, Norwegian, Scottish and Irish farmed salmon (MAFF: 1999, Easton et al: 2002, FSAI: 2002, Jacobs et al: 2000, Jacobs et al: 2002a, 2002b, PRC: 2002). Dioxin contamination of fishery products is now well known with DDT, chlordane and hexachlorobenzene recently detected in 97% of ‘fresh’ (i.e. farmed) salmon on sale in the UK (the only negative sample was the one wild fresh salmon sample) (Cameron: 2002c, PRC: 2002). In 1997 all 161 samples of farmed salmon tested by the UK’s Veterinary Medicines Directorate contained PCBs (VMD: 1998). The Food Standards Agency in the UK have also detected PCB residues in Danish farmed trout and imported Chilean farmed salmon (Intrafish: 2002a). Both the Irish Food Safety Authority and the Pesticides Residues Committee in the UK have found that farmed salmon is four times more contaminated in terms of PCBs, DDT, hexachloro-benzene and chlordane than wild salmon (FSAI: 2002, PRC: 2002).

Baltic seafood is so contaminated there have been concerns over PCB contamination of fishery products (Kiviranta, 2002). Consequently, Finland and Sweden negotiated a derogation out of the EC dioxin regulations (ENDS: 2001b). The EC estimate that approximately 20% of all industrial fish (mainly sprat and herring) is by definition ‘contaminated’ and above the new limits set for dioxins and PCBs (European Parliament: 2001) but for some countries such as Italy, Greece and Denmark over 50% of their industrial fish catches have “high conflict potential” with the new dioxin regulations (i.e. more than half of their industrial fish is contaminated). For Finland and Sweden that figure rises to 100% and 90% respectively (European Parliament: 2001). Norwegian seafood products are also contaminated (Lundebye et al: 2000, ENDS: 2001a). The Institute of Marine Research in Norway explain how PCB contamination in fish meal has led them to seek substitutes further afield in the Arctic and further down the food chain in the shape of krill:

“PCB accumulates in fish, so there is more PCB higher in the food chain. That means that there is less PCB in krill, which is lower in the food chain” (Hjellestad: 2002)

Consumers, however, are increasingly concerned over higher levels of contaminants in farmed salmon (Edwards: 2002b). As well as containing more PCBs, dioxins and DDT, farmed fish contain more fat and less of the healthy Omega 3 fish oils (Vliet and Katan: 1990, Cronin et al: 1991, George and Bhopal: 1995, Paone: 2000a). According to the Food and Drug Administration in the US, farmed salmon, for example, are four times fatter than wild salmon (Paone: 2000a). And farmed sea bass and sea bream have been found to contain 17 and 7 times more fat than their wild cousins (the same survey showed farmed turbot contained three times more fat than wild turbot) (Richardson: 2001b). The notion that eating farmed salmon is universally good for public health is no more than a sales gimmick sold by supermarkets intent on boosting profits and Government agencies who have invested a great deal of money in bankrolling salmon farming at the expense of wild fisheries.

The glossy packaging does not even say the product is farmed let alone what other hidden extras it contains. Listeria in farmed salmon is becoming much more of problem in Europe (EC: 1998) with Irish, Scottish and Norwegian salmon recalled by the Food and Drug Administration in the United States (FDA: 2002). Following illegal use of ivermectin in Scotland two British supermarkets refused to sell farmed salmon from affected farms (New Scientist: 1997). The artificial colouring Canthaxanthin (E161g), due to health concerns over its links with eye defects in children, is now the subject of a EU-wide consultation with a view to a four-fold reduction in salmon and trout diets (EC: 2002a). Canthaxanthin use is so widespread that it has been detected both in salmon farm escapees (Poole et al: 2000), their offspring (Saegrov et al: 1997) and on the sabed (Girling: 2001). In the UK, Scottish Quality Salmon have been actively lobbying against any reduction whilst some supermarkets are calling for a complete ban. In the US, the law requires Canthaxanthin to be labelled on the packaging (Cherry: 2002). In the UK, France, Spain and across the European Union the new EC fish labelling regulations which came into force on 1st January 2002 (EC: 2001c) are being flouted (Blythman: 2002, Richardson: 2002a, FIS: 2002a).

Given surveys by the UK and French governments (Seafish: 2001, Browne: 2001c, Richardson: 2002c) showing the general public distrusts farmed fish products it is not altogether surprising that supermarkets are reluctant to reveal whether fish has been farmed in closed cages or caught in open ocean. More seriously, farmed salmon mis-labelled as ‘wild’ has led to an EC-sponsored project designed to detect food fraud. For example, it was revealed last year that 25% of ‘wild’ fish in France was actually farmed (Richardson: 2001a). Since September 2001 a consortium in France, Italy, the UK and Norway has been working to develop a validated method to enable official laboratories to determine exactly where fish come from, and whether or not they are wild (EC: 2001b). That consumers are still unaware they are buying farmed salmon let alone a tainted product that contains high levels of artificial colourings (and is contaminated with PCBs and dioxins) is a vital public health and public awareness issue. The World Health Organisation recently investigated ‘Food Safety Issues Associated with Products from Aquaculture’:

“The study group concluded that there were considerable needs for information associated with the aquaculture sector of food production. The gaps in knowledge hinder the process of risk assessment and the application of appropriate risk management strategies with respect to food safety strategy for products from aquaculture” (WHO: 1999, p45)

This view is echoed in research commissioned by the EC; namely that:

“Aquaculture brings with it new problems – not least it raises new food safety issues because of the human interference in the food production cycle….Concerns over sustainability, environmental degradation and food safety can only become more pronounced” (MacAllister and Partners: 1999, pp 36-43)

From a public health perspective, therefore, farmed fish is a poor relation and no substitute for wild fish. Environmental and public interest groups have campaigned directly against salmon farming and in support of wild salmon (Paone: 2000a, Ecotrust: 2002, David Suzuki: 2002, IATP: 2002). This month a coalition of groups in North America will launch a “Farmed and Dangerous” campaign outlining the public health risks of eating farmed salmon and another UK and Ireland protest raising public awareness of farmed salmon will take place on 26th October. With the European market already flooded with cheap farmed sea bass, sea bream and salmon, a consumer boycott of farmed fish products could be the final nail in the coffin of sea cage fish farming. If the financial markets are any barometer, the ailing world leader Nutreco is in a very poor state of health indeed (Intrafish: 2001, Charron: 2002a, Berge: 2002a, 2002b). The fifth fundamental flaw could be fatal to the future of sea cage fish farming in Europe.

Επιπλέον λεπτομέρειες για τα ιχθυάλευρα και τα ιχθυέλαια (τι είναι, από που προέρχονται, γιατί είναι σημαντικά ως τροφή των καλλιεργούμενων ψαριών και άλλα πολλά) θα βρείτε σε αυτό το άρθρο που γράφτηκε για να υπερασπίσει τις ιχθυοκαλλιέργειες, χρησιμοποιώντας ως βασικό επιχείρημα ότι οι εν λόγω τροφές προέρχονται από ψάρια που ούτως ή άλλως δεν καταναλώνει ο άνθρωπός!

Για να βοηθήσω την ανάγνωση, Food Conversion Ratio είναι η αναλογία του μάζας της τροφής που χρειάζεται το καλλιεργούμενο ψάρι για την αύξηση μιας μονάδας μάζας του.

Αν όντως ενδιαφερθείτε και το διαβάσετε, θα δείτε ότι σε καλλιέργειες σαρκοφάγων ψαριών, το FCR φτάνει ακόμη και το 10:1, ενώ ο μέσος όρος βρίσκεται στο 2-5:1!

Σχετικά με τις "καλές πρακτικές" του ιχθυοφάγου καταναλωτή, τα τροφικά επίπεδα των ψαριών και ό,τι άλλο σχετικό θελήσετε να συζητήσουμε, με μεγάλη μου χαρά, κατόπιν περαιτέρω τσιγκλίσματος!

[Μπλε]

Σχετικά με το αν θα πρέπει να σταματήσουμε να τρώμε ψάρια και να το γυρίσουμε αποκλειστικά στα κοτόπουλα και στα μοσχάρια... άλλο αδιέξοδο από εκεί.

[Μπλε]

Άντε και ένα ευχάριστο από το TED.

[D.Poursanidis]

Αρχικό μήνυμα απο grandbleu

Άντε και ένα ευχάριστο από το TED.