Κατανάλωση αερίων και φόρτιση αζώτου

[luigi_gr]

Καλημέρα σε όλους.

Μετά απο πολύ καιρό που διαβάζω το φόρουμ σας και έχω εμπλουτίσει τις γνώσεις μου σχετικά με τις καταδύσεις, αποφάσισα να ποστάρω μια ερώτηση που με απασχολεί και δεν μπορώ να βρω απάντηση.
Είμαι καινούργιος σχετικά με τις καταδύσεις, έχω μόνο 17 στο ενεργητικό μου απο πέριση που ξεκίνησα, και έχω το 1* CMAS οπότε εάν η ερωτησή μου είναι άκυρη ή άσχετη με αυτό το thread ας μετακινηθεί ανάλογα.

Λοιπόν, έστω (η ερώτηση είναι θεωρητική) οτι έχουμε 2 δύτες που καταδύονται ακριβώς στο ίδιο βάθος και με το ίδιο προφίλ και καταναλώνουν το ίδιο μείγμα (πχ αέρα). Ο ένας καταναλώνει διπλάσια ποσότητα αέρα απο τον άλλο στον ίδιο χρόνο. Η φόρτιση αζώτου είναι ίδια ή διαφορετική? Θα χρειαστούν διαφορετικό χρόνο αποσυμπίεσης ο καθένας τους και αν ναί γιατί συμβαίνει αυτό? Ποιός είναι ο μηχανισμός που οδηγεί στην διαφορετική φόρτιση αζώτου λόγω κατανάλωσης?

Ελπίζω να έγινα κατανοητός.

[Skipper]

Η ερώτησή σου είναι «προχωρημένη» και λίγο «πονηρή» (όχι από εσένα) με το σκεπτικό ότι η εύκολη απάντηση είναι «μεγαλύτερη κατανάλωση – άρα μεγαλύτερη ποσότητα περνάει από τους πνεύμονες – άρα περισσότερο άζωτο θα περάσει στο αίμα και στην συνέχεια στους υπόλοιπους ιστούς».
Όμως νομίζω ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι, και ότι οι δύο δύτες στο παράδειγμά σου θα έχουν την ίδια φόρτιση αζώτου. Ο μηχανισμός φόρτισης (και αποφόρτισης) αζώτου βασίζεται στην διαφορά πίεσης που ασκείται στην επιφάνεια των κυψελίδων στους πνεύμονες, εκεί όπου το αέριο που αναπνέουμε σχεδόν «ακουμπάει» το αίμα μας και εκτός από την εναλλαγή οξυγόνου και CO2 φορτώνει και ξεφορτώνει άζωτο. Η ποσότητα «μεταφοράς» αζώτου εξαρτάται από το βάθος (διαφορά πίεσης) και τον χρόνο (ρυθμός απορρόφησης) και όχι από την ποσότητα του αερίου που κυκλοφορεί στα πνευμόνια μας, αφού έτσι και αλλιώς, λίγο-λίγο περνάει στο αίμα μας. Είναι, δηλαδή, σαν να έχουμε έναν κουβά με νερό που χάνει από μια τρυπίτσα. Το νερό που στάζει είναι το ίδιο είτε ο κουβάς έχει δέκα πόντους νερό είτε είναι γεμάτος.
Να σημειώσουμε ότι και το V-Planner, σε μια βουτιά π.χ. 90 λεπτών στα 25 μέτρα δίνει ίδιους χρόνους αποσυμπίεσης αδιάφορα με την κατανάλωση που του ορίζουμε.

[luigi_gr]

Σε ευχαριστώ skipper για την απάντηση. Για να πω την αλήθεια και εγώ αυτό είχα στο μυαλό μου αλλά διάφορες συζητήσεις με έμπειρους δύτες μου δίνουν αντικρουόμενα στοιχεία.

Ένα απο αυτά (σύμφωνα με τα λεγομενά τους) είναι οτι υπάρχουν κάποια DC τα οποία ελέγχουν την πίεση της φιάλης και παλμούς καρδιάς και αν το επιθυμεί ο χειριστής (αυτό μου ακούγεται σαν enable-disable feature) μπορούν να λαμβάνουν υπόψη τους αυτά τα δεδομένα και να προσαρμόζουν ανάλογα τους χρόνους αποσυμπίεσης. Αυτό δεν ξέρω κατα πόσο είναι ακριβές καθώς ποτέ δεν έχω χρησιμοποιήσει άλλο DC εκτός απο το πτωχό πλην τίμιο Leonardo μου. Αν όμως είναι ακριβές αυτό που μου μεταφέρουν τότε κάπου θα πρέπει να παίζει ρόλο η κατανάλωση. Το περίεργο είναι που...

[Skipper]

Αρχικό μήνυμα απο luigi_gr

Αν όμως είναι ακριβές αυτό που μου μεταφέρουν τότε κάπου θα πρέπει να παίζει ρόλο η κατανάλωση.

Υποψιάζομαι ότι τα πράγματα είναι πιο απλά : Το DC διαβάζοντας ρυθμό κατανάλωσης (ενδεχομένως και σε συνδυασμό με παλμούς) και γνωρίζοντας τον χρόνο των υποχρεωτικών στάσεων αποσυμπίεσης που απομένουν, μπορεί να "εκτιμήσει / προβλέψει" ανά πάσα στιγμή την επάρκεια των διαθέσιμων bar στην φιάλη για να "βγεί" η αποσυμπίεση ...

[Marios]

Αρχικό μήνυμα απο Skipper

Υποψιάζομαι ότι τα πράγματα είναι πιο απλά : Το DC διαβάζοντας ρυθμό κατανάλωσης (ενδεχομένως και σε συνδυασμό με παλμούς) και γνωρίζοντας τον χρόνο των υποχρεωτικών στάσεων αποσυμπίεσης που απομένουν, μπορεί να "εκτιμήσει / προβλέψει" ανά πάσα στιγμή την επάρκεια των διαθέσιμων bar στην φιάλη για να "βγεί" η αποσυμπίεση ...

Εδώ θα συμφωνήσω απόλυτα: Πράγματι υπολογίζουν τον εναπομείναντα χρόνο βυθού, βάσει της κατανάλωσης του δύτη και της πίεσης της φιάλης. (Αν και νομίζω όμως ότι δεν ήταν η αρχική ερώτηση αυτή).

[vagos]

Αρχικό μήνυμα απο luigi_gr

Σε ευχαριστώ skipper για την απάντηση. Για να πω την αλήθεια και εγώ αυτό είχα στο μυαλό μου αλλά διάφορες συζητήσεις με έμπειρους δύτες μου δίνουν αντικρουόμενα στοιχεία.

Ένα απο αυτά (σύμφωνα με τα λεγομενά τους) είναι οτι υπάρχουν κάποια DC τα οποία ελέγχουν την πίεση της φιάλης και παλμούς καρδιάς και αν το επιθυμεί ο χειριστής (αυτό μου ακούγεται σαν enable-disable feature) μπορούν να λαμβάνουν υπόψη τους αυτά τα δεδομένα και να προσαρμόζουν ανάλογα τους χρόνους αποσυμπίεσης. Αυτό δεν ξέρω κατα πόσο είναι ακριβές καθώς ποτέ δεν έχω χρησιμοποιήσει άλλο DC εκτός απο το πτωχό πλην τίμιο Leonardo μου. Αν όμως είναι ακριβές αυτό που μου μεταφέρουν τότε κάπου θα πρέπει να παίζει ρόλο η κατανάλωση. Το περίεργο είναι που...

Γενικά τα παιδιά σε κάλυψαν απόλυτα πιστευω. Απλά να αναφέρω στα DC που μετράνε παλμούς, υπολογίζουν προσεγγιστικά πόσο έργο παρήγαγες κάτω απο το νερό. Ουσιαστικά μεγαλύτερη ροή αίματος σε ιστούς και πιο γρήγορος κορεσμός στην περίπτωση που η καρδιά σου σφυροκοπάει. Οπότε ο αλγόριθμος γίνεται πιο συντηρητικός ωστε να αφήσει περιθώριο στον οργανισμό σου να αποβάλει οτι εξτρα αέρια συσσώρευσε κατα την περίοδο αυξημένης αιματοροής.

[miker]

να ρωτησω και γω κατι!
Οταν τελειωνουμε υπαρχει η πρακτικη να κανουμε μια προλυπτικη αποσυμπιεση!
Αν εγω αντι για 3 λεπτα κατσω 10 ειναι κακο!

[Skipper]

Αρχικό μήνυμα απο miker

Οταν τελειωνουμε υπαρχει η πρακτικη να κανουμε μια προληπτικη αποσυμπιεση!
Αν εγω αντι για 3 λεπτα κατσω 10 ειναι κακο!

Όχι βέβαια ! Και ακόμα καλύτερα είναι να μοιράσεις τα δέκα αυτά λεπτά, στα 5μ και στα 3μ, και αν μπορέσεις κάτσε λίγο και στο 1,5. Εκτός ότι βοηθάς την απαζώτωση, είναι και καλή άσκηση πλευστότητας.

[Marios]

Αρχικό μήνυμα απο Skipper

Η ερώτησή σου είναι «προχωρημένη» και λίγο «πονηρή» (όχι από εσένα) με το σκεπτικό ότι η εύκολη απάντηση είναι «μεγαλύτερη κατανάλωση – άρα μεγαλύτερη ποσότητα περνάει από τους πνεύμονες – άρα περισσότερο άζωτο θα περάσει στο αίμα και στην συνέχεια στους υπόλοιπους ιστούς».
Όμως νομίζω ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι, και ότι οι δύο δύτες στο παράδειγμά σου θα έχουν την ίδια φόρτιση αζώτου. Ο μηχανισμός φόρτισης (και αποφόρτισης) αζώτου βασίζεται στην διαφορά πίεσης που ασκείται στην επιφάνεια των κυψελίδων στους πνεύμονες, εκεί όπου το αέριο που αναπνέουμε σχεδόν «ακουμπάει» το αίμα μας και εκτός από την εναλλαγή οξυγόνου και CO2 φορτώνει και ξεφορτώνει άζωτο. Η ποσότητα «μεταφοράς» αζώτου εξαρτάται από το βάθος (διαφορά πίεσης) και τον χρόνο (ρυθμός απορρόφησης) και όχι από την ποσότητα του αερίου που κυκλοφορεί στα πνευμόνια μας, αφού έτσι και αλλιώς, λίγο-λίγο περνάει στο αίμα μας. Είναι, δηλαδή, σαν να έχουμε έναν κουβά με νερό που χάνει από μια τρυπίτσα. Το νερό που στάζει είναι το ίδιο είτε ο κουβάς έχει δέκα πόντους νερό είτε είναι γεμάτος.
Να σημειώσουμε ότι και το V-Planner, σε μια βουτιά π.χ. 90 λεπτών στα 25 μέτρα δίνει ίδιους χρόνους αποσυμπίεσης αδιάφορα με την κατανάλωση που του ορίζουμε.

Να μου επιτραπούν 1-2 ενστάσεις: Η διαλυτότητα ενός αερίου δεν εξαρτάται μόνον από την πίεση που ασκείται στο αέριο, αλλά και από την έκταση της επιφάνειας του αερίου που έρχεται σε επαφή με το υγρό. Μεγαλύτερη επιφάνεια, μεγαλύτερη διαλυτότητα και ας είναι ίδιος ο όγκος του αερίου. Έτσι λοιπόν (και πάντα θεωρητικά) σε μεγαλύτερο πνεύμονα, μεγαλύτερη επιφάνεια (περισσότερες κυψελίδες) περισσότερη διαλυτότητα. (και χωρίς να υπολογίζουμε την φυσιολογία του καθενός).
Επίσης, η ροή στην τρύπα του κουβά είναι διαφορετική αναλόγως την πίεση. (βλέπε αρχαιοΕλληνικές κλεψύδρες χρόνου ομιλίας στις αγορές). Σε όλους έχει τύχει να μειώνεται η πίεση σε μια βρύση και αμέσσως παρατηρούμε και μείωση της παροχής (ενώ η διάμετρος της βρύσης παραμένει ίδια).
Τέλος να προσθέσω ότι εκτός του ότι όλο το θέμα είναι ένα μαθηματικό μοδέλο, τα rec dc δεν είναι σχεδιασμένα για deco dives και ας δίνουν χρόνους. Προσωπικά (μιας και έχω και τα κολήματά μου) χρησιμοποιώ 3 και οι χρόνοι, ακόμα και στην ώρα 0, είναι άλλα γι'αλλα....

[fivos]

Αρχικό μήνυμα απο Marios

Να μου επιτραπούν 1-2 ενστάσεις: Η διαλυτότητα ενός αερίου δεν εξαρτάται μόνον από την πίεση που ασκείται στο αέριο, αλλά και από την έκταση της επιφάνειας του αερίου που έρχεται σε επαφή με το υγρό. Μεγαλύτερη επιφάνεια, μεγαλύτερη διαλυτότητα και ας είναι ίδιος ο όγκος του αερίου. Έτσι λοιπόν (και πάντα θεωρητικά) σε μεγαλύτερο πνεύμονα, μεγαλύτερη επιφάνεια (περισσότερες κυψελίδες) περισσότερη διαλυτότητα. (και χωρίς να υπολογίζουμε την φυσιολογία του καθενός).

Μάριε η συγκεκριμένη ένστασή σου, μπορεί να δημιουργήσει σύγχιση γιατί έτσι που την έχεις εκφράσει είναι ενάντια ...στους νόμους της φυσικής.
Η διαλυτότητα είναι ένα μέτρο του πόσο αέριο (ποσοστιαία) μπορεί ένα υγρό να διαλύσει σε μια συγκεκριμένη πίεση και θερμοκρασία (και εξαρτάται μόνο από την πίεση, τη θερμοκρασία, τον τύπο του υγρού και τον για πιο αέριο μιλάμε).

Η έκταση της επιφάνειας επαφής (π.χ. περισσότερες κυψελίδες που ανέφερες) παίζει έναν ρόλο στο πόσο γρήγορα θα αποκατασταθεί η ισορροπία, δηλ. πόσο γρήγορα θα φτάσει το υγρό να περιέχει τη μέγιστη ποσότητα αερίού που μπορεί να διαλύσει, αλλά δεν παίζει κανένα ρόλο στο ποια είναι αυτή η μέγιστη ποσότητα (η διαλυτότητα δηλ.).

Συμφωνώ δηλ. με την αρχική απάντηση του Skipper ότι από άποψη απορόφησης αζώτου η κατάδυση είναι ίδια.

Αν θέλουμε τώρα να το πάμε λίγο παραπέρα, θα πρέπει να δούμε την αρχική ερώτηση δηλ. "2 δύτες, διπλάσια κατανάλωση αέρα από τον ένα δύτη" και να αναρωτηθούμε γιατί ο ένας δύτης καταναλώνει περισσότερο?
Θα μπορούσε π.χ. να οφείλεται σε κάποιον ή κάποιους από τους παρακάτω λόγους:

1. Απειρία στη ρύθμιση πλευστότας (συχνή πλήρωση/άδειασμα του BCD)

2. Άγχος (πιο βαθιές και ακανόνιστες αναπνοές)

3. Σημαντικά μεγαλύτερος όγκος πνευμόνων (έχετε βουτήξει ζευγάρι άνδρας - γυναίκα και να συγκρίνετε καταναλώσεις? χρειάζεται διαφορετικό πλάνο για άνδρες/γυναίκες?)

4. Ο δύτης είναι φωτογράφος (μεγαλύτερη ανάγκη για ρύθμιση πλευστότητας και πολλές φορές κράτημα της αναπνοής)

5. Ο δύτης είναι καπνιστής (χειρότερη εκμετάλευση του οξυγόνου, ανάγκη για πιο συχνή αναπνοή, αυξημένη πιθανότητα υπερκαπνίας)

6. Ο δύτης εργάζεται/παράγει έργο υποβρυχίως

Δε μου έρχεται τώρα κάποιος άλλος λόγος, αλλά κι από όλους τους παραπάνω μόνο οι (5) και (6) (άντε ίσως? και το κράτημα της αναπνοής) αποτελούν επιβαρυντικό παράγοντα για νόσο και πάλι όχι λόγω αυτής καθαυτής της αυξημένης κατανάλωσης αλλά λόγω της αιτίας που προκαλεί την υπερκατανάλωση (καπνιστής/έργο).

Με λίγα λόγια -χωρίς να είμαι ειδικός- πιστεύω πως η αυξημένη κατανάλωση αέρα από μόνη της δε μπορεί να μας οδηγήσει σε συμπέρασμα αυξημένης πιθανότητας νόσου, αλλά εξαρτάται (κάποιες φορές) από την αιτία που την προκαλεί.