Εικονική αρχαιολογική σκαπάνη βυθού

[buoy]

Πολύ σύντομα όλοι θα μπορούμε να χειριζόμαστε το προσωπικό μας εικονικό υποβρύχιο για να ανακαλύψουμε τους κρυμμένους θησαυρούς που κρύβει το απέραντο αρχαιολογικό μεγαλείο της θάλασσας.

Αρκετά ναυάγια μαζί με τα ανεκτίμητα φορτία τους παραμένουν θαμμένα εδώ και χρόνια στον ανεξερεύνητο βυθό της θάλασσας. Η ερευνητική ομάδα που ασχολείται με το πρόγραμμα Venus (Virtual Exploration of Underwater Sites) έχει δημιουργήσει ήδη τρισδιάστατες ψηφιακές καταγραφές των ναυάγιων στην Ευρώπη και των περιοχών στις οποίες βρίσκονται.

Μέσω αυτών των καταγραφών οι επιστήμονες σκοπεύουν να αποκαλύψουν τις πληροφορίες για παλιότερους πολιτισμούς που φέρουν μαζί τους τα ναυάγια ακόμα και εάν αυτά έχουν υποστεί τεράστιες ζημιές.
Στο άμεσο μέλλον, οι επιστήμονες, όπως και το ευρύ κοινό, θα μπορέσουν να διεισδύσουν στα θαλάσσια ερείπια μέσω ενός εικονικού υποβρυχίου από την άνεση του σπιτιού τους. Για τους ερευνητές, αυτό θα τους βοηθήσει στην εξερεύνηση των ναυαγίων και να λάβουν αποφάσεις για μελλοντικές ανασκαφές χωρίς να χρειαστεί να ξοδέψουν τεράστια ποσά για υποβρύχιες ανασκαφές.
Έως σήμερα, οι ερευνητές του προγράμματος, το κόστος του οποίου ανέρχεται στα 2.2 εκατομμύρια και στο οποίο συμμετέχουν 11 διαφορετικά ινστιτούτα από όλη την Ευρώπη, έχουν προχωρήσει στην ψηφιακή αναπαράσταση δυο ναυάγιων: ενός Ρωμαϊκού πλοίου που χρονολογείται από το 200 μ.Χ. και βρίσκεται κοντά στην ιταλική νήσο Pianosa και ενός πλοίου που βυθίστηκε κοντά στις πορτογαλικές ακτές και ανήκει στον 18ο αιώνα, ενώ ήδη έχει ξεκινήσει η διαδικασία για την χαρτογράφηση ενός ακόμα ρωμαϊκού σκάφους κοντά στη Μασσαλία.
Ο Δρ. Paul Chapman, επιστήμονας πληροφορικής από το πανεπιστήμιο του Hull, είπε ότι στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία μόνιμης καταγραφής των ερειπίων. «Λόγω δραστηριοτήτων όπως η διάβρωση, τα αρχαιολογικά αυτά μνημεία καταστρέφονται. Αυτό στο οποίο έχουμε επικεντρωθεί είναι η δημιουργία μιας μόνιμης βάσης ή καταγραφής για αυτές τις περιοχές.»

Οι υποθαλάσσιοι αρχαιολογικοί χώροι έχουν επίσης υποστεί βλάβες από δύτες που βουτούν για να πάρουν σουβενίρ.
«Δουλειά μας είναι να αναπτύξουμε μια εικονική πραγματικότητα που θα επιτρέπει στους χρήστες να καταδύονται και να βιώνουν την εμπειρία από πρώτο χέρι,» προσθέτει ο Chapman.

Τα τελευταία τρία χρόνια, οι ερευνητές του προγράμματος αναπτύσσουν ένα εξελιγμένο σύστημα για τη δημιουργία χαρτών ακριβείας που θα βοηθήσουν στην αποκάλυψη αρχαιολογικών ευρημάτων που βρίσκονται ακόμα στο σκοτάδι.
Ένα ηχοβολιστικό πολλαπλής δέσμης χρησιμοποιείται για την εύρεση της ακριβούς τοποθεσίας των αντικειμένων, ενώ φωτογραφικά δεδομένα υψηλής ανάλυσης συλλέγονται από δύτες ή μη επανδρωμένα ερευνητικά σκάφη.
Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα του προγράμματος είναι ότι οι ερευνητές μπορούν να προσθέσουν στοιχεία που δεν υπάρχουν πια στην περιοχή. Για παράδειγμα, ακόμα και εάν το ξύλινο πλαίσιο ενός πλοίου έχει εν μέρει ή ολοκληρωτικά καταστραφεί μπορεί να προστεθεί κοντά στην περιοχή που βρίσκεται ακόμα το φορτίο.
Οι αρχαιολόγοι θα μπορέσουν να αποσπάσουν στατιστικές πληροφορίες από τα δεδομένα και να καθορίσουν που ακριβώς είναι πιθανότερο να ανακαλύψουν το φορτίο.
Ο προσομοιωτής έχει εκτεθεί στην Βρετανική Ένωση για την Προώθηση της Επιστήμης στο Λίβερπουλ καθώς και στο ενυδρείο Deep στο Hull.
«Το κοινό θα μπορέσει να βιώσει την εμπειρία της κατάδυσης, μέσω του χειρισμού ενός υποβρυχίου μέσα σε ένα τέλειο μοντέλο του βυθού,» αναφέρει ο Δρ. Paul Chapman από το πανεπιστήμιο του Hull.
«Το πρόγραμμα Venus θα μας βοηθήσει να αιχμαλωτίσουμε το ενδιαφέρον και να εξάψουμε την φαντασία του κοινού με τέτοιο τρόπο που δε θα μπορούσε να επιτευχθεί με τις παραδοσιακές μεθόδους.»

BBC News