Scapa Flow Report June 2009

[alkis]

Scapa Flow, Orkney, Scotland, 13-20 Ιουνίου 2009

Το Scapa Flow αποτελεί κάτι το μοναδικό στην στρατιωτική ορολογία. Πρόκειται για ένα κομμάτι θάλασσας προστατευμένo από τους ισχυρούς ανέμους της Βόρειας Θάλασσας, ανάμεσα στα νησιά Orkney, Graemsay, Burray, South Ronaldsay και Hoy. Παντού γύρω μπορούν να εντοπιστούν σημάδια της πλούσιας στρατιωτικής ιστορίας της περιοχής. Αποτελεί ένα από τα καλύτερα φυσικά αγκυροβόλια στον κόσμο και χρησιμοποιήθηκε για το σκοπό αυτό από την εποχή των Viking. Για αιώνες το Scapa Flow αποτελούσε ένα ασφαλές καταφύγιο και ταυτόχρονα ένα ισχυρά στρατιωτικά οχυρωμένο αγκυροβόλιο για το Βρετανικό Βασιλικό Πολεμικό Ναυτικό. Και στους δύο παγκοσμίους πολέμους αποτέλεσε το βασικό στρατηγείο επιχειρήσεων στον Ατλαντικό Ωκεανό (Lyness). Αυτό που σήμερα βρίσκεται κάτω από τα κύματα του Scapa Flow αποτελεί τον πόλο έλξης για δύτες από όλο τον κόσμο. Στις 21 Ιουνίου 1919 σε ένα μοναδικό ιστορικό γεγονός το σύνολο του Γερμανικού Αυτοκρατορικού Πολεμικού Ναυτικού(German High Seas Fleet), προκειμένου να αποφύγει να περάσει στα χέρια των Βρετανών και των συμμάχων τους, αυτοβυθίστηκε. Αποτέλεσε τη μεγαλύτερη πράξη «αυτοκτονίας» που γνώρισε η παγκόσμια ναυτική ιστορία. Εβδομήντα τέσσερα σύγχρονα πολεμικά σκάφη βυθίστηκαν αργά στο βυθό του Scapa Flow βόρεια της Σκωτίας. Μετά το τέλος του 1ου παγκοσμίου πολέμου η αφθονία scrap μετάλλου έκανε την επιχείρηση ανάσυρσης των πλοίων μη βιώσιμη. Μέσα στην δεκαετία του 1920 οι τιμή του μετάλλου ανέβηκε και ο βυθισμένος στόλος τράβηξε και πάλι την προσοχή εταιρειών που θα εκμεταλλεύονταν την ανάσυρση τμημάτων ή ολόκληρων των πλοίων και τη μεταπώληση τους ως scrap. Στο πέρασμα των δεκαετιών τα περισσότερα των πλοίων ανασύρθηκαν ως παλιοσίδερα. Σήμερα μόνο οκτώ από τα μεγάλα πολεμικά είναι βυθισμένα στον κόλπο έτοιμα να εξερευνηθούν. Η περιοχή όμως διαθέτει και πλήθος άλλων ναυαγίων. Ατμόπλοια και φορτηγά χάθηκαν χτυπώντας σε νάρκες, γερμανικά U-boats καταδιώχτηκαν και καταστράφηκαν στην προσπάθειά τους να προκαλέσουν απώλειες στους συμμάχους και στους δυο μεγάλους πολέμους. Παράλληλα πλοία φράγματα βυθίστηκαν εσκεμμένα στα περάσματα προς τον κόλπο για να φράξουν την πρόσβαση στα εχθρικά υποβρύχια. Ανάμεσά τους το ελληνικό σιδερένιο ατμόπλοιο «Πόντος», 2.265 τόνων κατασκευασμένο στη Γκαλσκώβη, νηολογίου Άνδρου. Στις 9 Ιουλίου 1917 το θωρηκτό (battleship) Vanguard, καταστρέφετε μέσα σε μία τεράστια έκρηξη, αφαιρώντας τη ζωή από περισσότερους από 700 άντρες. Τη νύχτα της 14ης Οκτωβρίου 1939 ένα γερμανικό U-boat κατάφερε να διαπεράσει τις αμυντικές γραμμές και να εξαπολύσει τις τορπίλες του εναντίον του αγκυροβολημένου HMS Royal Oak. Το είκοσι εννέα χιλιάδων τόνων σκάφος πήρε κλίση και βυθίστηκε σε βάθος 30 μέτρων μέσα σε πέντε λεπτά παρασύροντας μαζί του 833 αξιωματικούς και ναύτες. Και στα δύο αυτά ναυάγια απαγορεύεται η κατάδυση καθώς αποτελούν υγρούς τάφους και ιστορικά μνημεία.

Σχεδόν την ίδια μέρα, 90 χρόνια μετά την αυτοβύθιση του Γερμανικού Στόλου, δύο φίλοι από την Ελλάδα με το σκάφος Sunrise και άλλους 9 δύτες από τη Βρετανία έζησαν την εμπειρία της κατάδυσης στα ιστορικά ναυάγια του Scapa Flow.

Η περιπέτεια ξεκίνησε από το Chelmsford ανατολικά του Λονδίνου και περίπου 870 χιλ μακρυά από το Scapa Flow. Αφού έγινε ένας τελευταίος έλεγχος στα υλικά και ολοκληρώθηκε η προσεκτική φόρτωση του αυτοκινήτου, ξεκινήσαμε το μακρύ ταξίδι. Η ώρα αναχώρησης ήταν αργά το βράδυ καθώς στόχος ήταν η αποφυγή της κίνησης κατά τις ώρες αιχμής στους μεγάλους αυτοκινητόδρομους της Βρετανίας. Χρειάστηκαν περισσότερες από τέσσερις στάσεις και περίπου μίας ώρας ύπνος για να διασχίσουμε με ασφάλεια τα midlands και τη βόρεια Αγγλία περνώντας περιφερειακά πόλεις όπως το Manchester και Liverpool και Leeds, τα lowlands της Σκωτίας έξω από τη Γκλασκώβη και το Stirling για να καταλήξουμε τελικά στο Pitlochry. Πρόκειται για ένα γραφικό χωριό στις όχθες ενός ποταμού περιτριγυρισμένο από δάση Πεύκης και Βελανιδιάς. Το B&B Roseburn (http://www.roseburn.biz) εξαιρετικά καθαρό με θέα το χωριό και ένα φιλόξενο κήπο με ξύλινα παγκάκια για το απογευματινό τσάι. Τα νερά του ποταμού που διασχίζει το Pitlochry αξιοποιούνται εκτός από το τοπικό αποστακτήριο και από ένα υδροηλεκτρικό σταθμό, τον 5ο στη σειρά, στον οποίο ιδιαίτερη φροντίδα έχει δοθεί στην προστασία των σολομών που ανηφορίζουν την περίοδο του φθινοπώρου για την αναπαραγωγή.

[alkis]

Η αναχώρηση την επόμενη μέρα έγινε νωρίς το πρωί μετά από ένα γνήσιο σκοτσέζικο πρωινό με αυγά, μπέικον και μαύρη πουτίγκα. Προορισμός το Thurso και το λιμάνι του Scrabster, τέσσερις ώρες οδήγηση μακριά. Ενδιάμεση στάση το Wick και το ομώνυμο κάστρο. Οι απόκρημνες ακτές με μέτωπο στη Βόρεια θάλασσα έκοβαν την ανάσα και αυτό μάλλον είναι αυτό που προσελκύει ομάδες τουριστών να πραγματοποιούν περιηγήσεις στην περιοχή με ειδικά διαμορφωμένα φουσκωτά σκάφη. Ο καιρός σε όλη τη διαδρομή ήταν βροχερός και σε μερικά σημεία η βροχόπτωση ήταν έντονη. Έχοντας την θάλασσα στο δεξί μας χέρι καταλήξαμε στο Scrabster, όπου συνειδητοποιήσαμε ότι δεν ήμασταν οι μόνοι που ζούσαν την περιπέτεια. Δεκάδες δύτες με διπλά σετ και κάθε είδους εξοπλισμό ήταν παραταγμένοι δίπλα στο χώρο αναμονής των αυτοκινήτων. Εξαιρετικά οργανωμένο λιμάνι το Scrabster με τους Ισπανούς ναύτες από τα ψαράδικα να δίνουν την πινελιά της Μεσογείου. Το οχηματαγωγό MV Hamvavoe, ήταν ένα πεντακάθαρο, γρήγορο και αθόρυβο roll on – roll off σκάφος. Στο μεγάλο sundeck δεκάδες τουρίστες διαφόρων εθνικοτήτων ήταν σε εγρήγορση για τον εντοπισμό και την παρατήρηση της σπάνιας ορνιθοπανίδας της περιοχής. Έχει μία δόση μαζικής ψυχασθένειας που τόσοι πολλοί άνθρωποι, διαφορετικών εθνικοτήτων και ηλικιών, με μπουφάν και σκούφους μέσα στο καλοκαίρι, έχουν προορισμό τα Orkney με σκοπό να περπατήσουν να κάνουν ποδηλασία καταδύσεις και να «ταλαιπωρηθούν» μέσα από την επαφή τους με μία περιοχή όχι και τόσο φιλόξενη από πλευράς καιρικών συνθηκών.

Η είσοδος στο Stromness, τη βάση μας για την επόμενη εβδομάδα, επιφύλασσε αρκετές εκπλήξεις. Πρώτα απ΄ όλα το χωριό ήταν πανέμορφο με τα σπίτια δίπλα στη θάλασσα να έχουν γλίστρες για την αποθήκευση των σκαφών κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Σκηνικό από Μαντράκια της Μύλου, σε γκρίζα σκοτεινή απόχρωση. Το σκάφος μας MV Sunrise ήταν αραγμένο ακριβώς δίπλα στο χώρο αποβίβασής μας. Το σκαρί ήταν ένα ξύλινο μετασκευασμένο το 1986 ψαράδικο, που πραγματικά τα είχε όλα, απλά με τις ανέσεις ενός ιστιοπλοϊκού και όχι ενός πολυτελούς liveaboard. Καθιστικό, ξεχωριστές τουαλέτες και ντουζιέρες, κουζίνα, διπλές κουκέτες (μάλλον λίγο κλειστοφοβικές), κλειστό χώρο για τις στεγανές και χώρο για τους εξοπλισμούς. Στις δυνατότητες του σκάφους ήταν το γέμισμα με αέρα, nitrox ή και trimix κατόπιν συνεννόησης!!!! Όσο λιτό και ίσως rock και αν φαινόταν, δεν δυσκόλεψε κανέναν από τους επιβαίνοντες και κάλυψε όλες μας τις ανάγκες με ασφάλεια και σχετική άνεση. Είναι αξιοσημείωτο ότι παρά το μικρό του μέγεθος αποτέλεσε μία εξαιρετικά σταθερή πλατφόρμα για καταδύσεις ακόμα και σε σχετικά δύσκολες καιρικές συνθήκες με πλάγιους ανέμους και κυματισμό. (http://www.sunrisecharters.co.uk)

[alkis]

14 Ιουνίου 2009

Πρώτη κατάδυση στο Scapa Flow και συγκεκριμένα στο ναυάγιο του καταδρομικού Karlshruhe. Το ναυάγιο βρίσκεται στη θέση 58ο 53.388Ν 03ο 11.282 W σε μέγιστο βάθος 24 μέτρα. Ναυπηγήθηκε στο Wilhelmshaven από το Kaiserliches Werft και καθελκύστηκε στις 31 Ιανουαρίου 1916. Ήταν λίγο ψηλότερο από τα πλοία της κλάσης του Coln και Dresden με εκτόπισμα 5.354 tons. Οι δύο τουρμπινομηχανές με κάρβουνο και λάδι κινούσαν δύο προπέλες με τις οποίες ανάπτυσσε μέγιστη ταχύτητα 28 κόμβων. Διέθετε θωράκιση 2,4 ιντσών στο κατάστρωμα και περιφερειακά του κήτους, ενώ το πάχος της θωράκισης στη γέφυρα και τον πύργο ελέγχου πυρός, έφτανε τις 3,8 ίντσες. Διέθετε οκτώ πυροβόλα των 5,9 ιντσών σε μονούς πύργους. Τον οπλισμό του συμπλήρωναν δύο αντιαεροπορικά πυροβόλα των 3,5 ιντσών και δύο τορπιλοσωλήνες των 19,7 ιντσών. Όπως και τα υπόλοιπα πλοία της κλάσης διέθετε περί τις 200 νάρκες, ενώ το πλήρωμά του αποτελούνταν από 475 αξιωματικούς και ναύτες.

Το μικρό σχετικά βάθος του ναυαγίου είναι ο λόγος ότι αποτέλεσε την πρώτη βουτιά της εβδομάδας, και παράλληλα το «ταρακούνημα» σχετικά με το είδος των καταδύσεων που θα αντιμετωπίζαμε στο Scapa Flow. Χρειάστηκαν περίπου 40 λεπτά για να φτάσουμε από το Stromenss στο σημείο κατάδυσης. Στο διάστημα αυτό είχαμε το χρόνο να ετοιμαστούμε σετάροντας εξοπλισμούς και κάνοντας τους απαραίτητους ελέγχους. Φτάνοντας στο σημείο κατάδυσης η είσοδος στο νερό έγινε ανά καταδυτικά ζεύγη. Το σκάφος σε καμία από τις καταδύσεις δεν αγκυροβόλησε και βρισκόταν με τις μηχανές κράτει μονίμως εκατό περίπου μέτρα από τη σημαδούρα της γραμμής κατάδυσης. Το προφίλ της βουτιάς ήταν σχεδόν ίδιο σε όλες τις ναυαγιοκαταδύσεις. Η κάθοδος γινόταν πάντα από το σχοινί της σημαδούρας όπως και η ανάδυση και μόνο φυσικά στις περιπτώσεις που ήταν δυνατός ο εντοπισμός του κατά την επιστροφή. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις η ανάδυση γινόταν με την απελευθέρωση smb, καθώς η κίνηση στην περιοχή ήταν έντονη όχι μόνο από καταδυτικά σκάφη. Το άλμα από το σκάφος δεν δυσκόλεψε κανέναν παρά το σχετικά μεγάλο ύψος και τον βαρύ εξοπλισμό. Σε όλες τις βουτιές χρησιμοποιήθηκε τριαντάρι Nitrox με μονή φιάλη των δεκαπέντε λίτρων και 3λιτρο pony με το ίδιο μίγμα ως εφεδρεία. Η θερμοκρασία του νερού ήταν σταθερά στους 10ο C και η στεγανή με ένα διακοσάρι ισοθερμικό ήταν επαρκής για διάρκεια βουτιάς κατά μέσο όρο 50 λεπτά. Από τη στιγμή που ο καπετάνιος έδινε το Go δεν υπήρχε καθυστέρηση. Giant step και κολύμπι προς τη σημαδούρα. Η πρώτη εντύπωση από την ορατότητα των 5-7 μέτρων ήταν ανάμικτη. Εντυπωσιακή από τη μια για την πρόκληση που είχαμε να αντιμετωπίσουμε, τρομακτική από την άλλη καθώς οι καταδύσεις μπορούσαν να εξελιχτούν σε εξαιρετικά δύσκολες. Από το 151,4 μέτρων ελαφρύ καταδρομικό μπορούσαμε να διακρίνουμε ένα ελάχιστο μέρος και να παρατηρήσουμε μόνο ότι επέτρεπε η μέτρια για τα Αγγλικά και τραγική για την Ελληνικά δεδομένα ορατότητα. Το ναυάγιο κατασκευής 1915 είναι καθισμένο με τη δεξιά πλευρά του στα 24 μέτρα και το ρηχότερο σημείο βρίσκεται στα 12 μέτρα. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα σκάφη της κλάσης του δεν είναι σε πολύ καλή κατάσταση, καθώς μεγάλο τμήμα του έχει ανατιναχθεί κατά τις εργασίες ανέλκυσής του. Ως αποτέλεσμα των εκρήξεων και της κατάρρευσης που τις συνόδεψε δύο από τα πλάγια πυροβόλα έχουν αποκολληθεί με ένα από αυτά να βρίσκεται στο πυθμένα με τον πύργο ελέγχου πυρός και ένα από τους δύο ιστούς του σκάφους ακριβώς δίπλα. Το σύνολο της γέφυρας έχει ανελκυθεί, ενώ από τις δύο μεγάλες άγκυρες, μία είναι ακόμα ορατή με την αλυσίδα της. Ο πυθμένας είναι διάσπαρτος με πιάτα, μπουκάλια και απομεινάρια των εργασιών ανέλκυσης. Το σκάφος είναι πλούσιο σε ζωή, καλυμμένο με ανεμώνες, ενώ εκτός από τα μικρόψαρα υπήρχαν μεγάλοι μπακαλιάροι, hadock, καβούρια και scallops

Η δεύτερη βουτιά της ημέρας ήταν στο αντιτορπιλικό (Torpedo-boat destroyer) V83. Το ναυάγιο είναι κοντά στο Lyness και το μικρό του μέγεθος και σκάφος το κάνουν ιδανικό για δεύτερη βουτιά. Ναυπηγήθηκε στο Αμβούργο από το ναυπηγείο A.G. Vulcan και εντάχθηκε σε υπηρεσία με το Γερμανικό στόλο το 1916. Το εκτόπισμά του ήταν 909 tons και το μήκος του τα 269 μέτρα. Διέθετε δύο μηχανές και το μικρό του εκτόπισμα του επέτρεπε να ανάπτυσσε ταχύτητες της τάξης των 36 κόμβων. Ο οπλισμός του περιελάμβανε τρία πυροβόλα των 3,4 ιντσών και έξι τορπιλοσωλήνες των 19,7 ιντσών, καθώς και 24 περίπου νάρκες. Το ναυάγιο είναι σπασμένο σε δύο κομμάτια με την πλώρη να βρίσκεται στα ρηχά και να βλέπει την ακτή και την πρύμνη στο μέγιστο βάθος των 17 μέτρων. Το μεσαίο κομμάτι είναι διαλυμένο από έκρηξη και στο σωρό από τις λαμαρίνες εύκολα μπορεί να χαθεί ο προσανατολισμός. Μέσα στα συντρίμμια διακρίναμε ένα από τους boilers του σκάφους, κομμάτια από τους τορπιλοσωλήνες και τμήμα από έναν από τους δύο άξονες του σκάφους. Παρά την προσπάθεια δεν κατέστη δυνατός ο εντοπισμός του ενός εκ των πυροβόλων των 3,4 ιντσών. Η ζωή και πάλι ήταν ιδιαίτερα πλούσια με πολλά ψάρια και καρκινοειδή. Ιδιαίτερη προσοχή έπρεπε να δοθεί στα αυγά από μέδουσες, που ήταν κολλημένα σαν κλωστές πάνω στο σκάφος και το μήκος τους ξεπερνούσε τα δύο μέτρα. Η επαφή με αυτά ιδιαίτερα στο ακάλυπτο τμήμα του προσώπου κοντά στο ρυθμιστή μπορεί να προκαλέσει πολύ πόνο και πιθανό αλλεργικό σοκ.

[alkis]

15 Ιουνίου 2009

Δεύτερη μέρα καταδύσεων και τα πράγματα φαίνονται να βελτιώνονται από όλες τις απόψεις. Η εξοικείωση με τον εξοπλισμό και τις συνθήκες τόσο πάνω στο σκάφος όσο και μέσα στο νερό είναι εμφανής. Ο καιρός αν και με βόρειους ψυχρούς ανέμους δύναμης 4-5 δεν μας προβλημάτισε, καθώς ο κυματισμός μέσα στο Scapa είναι μεγάλης συχνότητας και χαμηλός, με αποτέλεσμα το διασκευασμένο ψαράδικο να έχει εξαιρετικά σταθερή πλεύση. Το ναυάγιο του ελαφριού καταδρομικού Coln, κλάσης Dresden βρίσκεται στη θέση 58ο 53,873 Ν 03ο 08.428 W. Ναυπηγήθηκε στο Αμβούργο από το ναυπηγείο Blohm & Voss as Baunummer και καθελκύστηκε στις 5 Οκτωβρίου 1916. Είχε εκτόπισμα 5.531 tons και μήκος 510 πόδια. Ανέπτυσσε ταχύτητα 29 κόμβων με δύο τουρμπινομηχανές κάρβουνου λαδιού που κινούσαν ένα ζεύγος προπελών. Το κατάστρωμα διέθετε θωράκιση 2,4 ιντσών, ενώ ο πύργος ελέγχου πυρός το πλέον νευραλγικό κομμάτι του σκάφους διέθετε θωράκιση 3,8 ιντσών. Ο οπλισμός του ήταν ιδιαίτερα βαρύς και περιελάμβανε οκτώ πυροβόλα των 5,9 ιντσών σε μονούς πύργους δύο στην πλώρη, δύο στη πρύμνη δύο εκατέρωθεν της γέφυρας και δύο εκατέρωθεν του σκάφους ανάμεσα στους δύο ιστούς. Διέθετε επίσης τρία αντιαεροπορικά πυροβόλα των 3,4 ιντσών τέσσερις τορπιλοσωλήνες και 200 νάρκες .
Το κατέβασμα από την γραμμή κατάδυσης ήταν εντυπωσιακό καθώς η ορατότητα δεν ξεπερνούσε και πάλι τα 10 μέτρα. Το σχοινί κατέληγε στο ρηχότερο σημείο του ναυαγίου που ήταν στα 20 μέτρα. Το σκάφος ακουμπάει στο βυθό με τη δεξιά του πλευρά με το μέγιστο βάθος στα 36. Στο νερό ήμασταν μία ομάδα τεσσάρων δυτών και βάζοντας το ναυάγιο στο αριστερό μας χέρι κολυμπήσαμε προς την πλώρη. Από ένα άνοιγμα κάναμε μία διείσδυση παράλληλα στα τοιχώματα του σκάφους κινούμενοι σε σειρά και για περίπου 40 μέτρα, προσπερνώντας διάφορα εμπόδια από δοκούς και λαμαρίνες του σκάφους. Η επιστροφή στη γραμμή ανάδυσης έγινε εξωτερικά μπαίνοντας οριακά σε χρόνους αποσυμπίεσης 3 λεπτών. Πολύ ζωή και πάλι με τους σχηματισμούς από ανεμώνες πάνω στο κήτος του ναυαγίου να είναι εντυπωσιακή. Στις σχισμές του σκάφους υπήρχαν μεγάλα καβούρια ενώ πλησιάζοντας στο σχοινί συναντήσαμε μία μεγάλη σκορπίνα.
Η δεύτερη βουτιά της ημέρας ήταν η πρώτη από τρεις ανάλογες βουτιές που πραγματοποιήσαμε τις επόμενες ημέρες. Το γνωστό ως bottle run είναι ουσιαστικά μία βουτιά στο ρεύμα της παλίρροιας με μέγιστο βάθος τα 18 μέτρα που εντυπωσιάζει με την ποικιλία της ζωής αλλά και των μικροαντικειμένων που μπορεί να συναντήσεις. Ο βυθός στο μεγαλύτερο τμήμα του ήταν λασπώδης με μικρούς βράχους διάσπαρτους και καλυμμένους από φύκια. Καβούρια αράχνες και διάφορα είδη καρκινοειδών, αμέτρητος αριθμός από γυμνοβράγχια σε ζευγάρωμα και αυγά παντού, Queen Scallops σε μεγάλους αριθμούς ήταν μερικά από τα είδη που συναντήσαμε. Ένα ολόκληρο πιάτο με τη σφραγίδα του βασιλικού βρετανικού ναυτικού πιθανόν από τα σκάφη που συμμετείχαν στην ανέλκυση τον γερμανικών σκαφών και μερικά μπουκάλια κρασιού ήταν τα αντικείμενα που εντοπίσαμε. Σε όλη τη διάρκεια της βουτιάς όλοι οι δύτες είχαν ανεπτυγμένο SMB ενώ το ανέβασμα με τη βαθιά στάση και την στάση ασφαλείας ήταν τόσο απαιτητικό όσο και διασκεδαστικό, καθώς δεν υπήρχε κανένα σημείο αναφοράς.

[alkis]

16 Ιουνίου 2009

Η πρώτη βουτιά της ημέρας πραγματοποιήθηκε στο ναυάγιου του καταδρομικού Brummer. Η ναυπήγησή του ξεκίνησε το 1913 και ολοκληρώθηκε το 1916 από το Stettin από την εταιρεία A.G Vulcan. Σκοπός της ναυπήγησης του σκάφους ήταν η ταχεία ανάπτυξη ναρκοπεδίων και για το λόγο αυτό μετέφερε 360 ναυτικές νάρκες. Για την επίτευξη υψηλότερων ταχυτήτων από τα υπόλοιπα σκάφη της κλάσης είχε λεπτότερη θωράκιση (1,6 στο σκάφος και 0,6 στο κατάστρωμα) από τα υπόλοιπα καταδρομικά εκτός από τον πύργο ελέγχου πυρός που διέθετε θωράκιση 3,8 ιντσών. Έφερε επίσης τέσσερα πυροβόλα των 5,9 ιντσών σε μονούς πύργους και δύο αντιαεροπορικά πυροβόλα των 3,4 ιντσών. Το ναυάγιο του Brummer βρίσκεται στη θέση 58ο 53.821Ν 03ο 09.121 W στο μέγιστο βάθος των 36 μέτρων πλαγιασμένο με την δεξιά του πλευρά. Βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση εκτός από τμήματα του στα οποία είναι εμφανή τα σημάδια των εκρήξεων από τις προσπάθειες ανέλκυσης τμημάτων του. Η μελέτη του ναυαγίου πριν τη βουτιά μας επέτρεψε να προσανατολιστούμε γρήγορα στην μικρότερη των 10 μέτρων ορατότητα. Το σχοινί κατέληγε κοντά στην αλυσίδα της άγκυρας της πλώρης έτσι με το ναυάγιο δεξιά κινηθήκαμε προς τη γέφυρα αναζητώντας παράλληλα τον πυργίσκο με το πυροβόλο των 5,9 ιντσών που εξαιτίας της βαρύτητας έχει μετατοπιστεί από τον κεντρικό άξονα του σκάφους, στο μέγιστο βάθος. Όλο το ναυάγιο είναι καλυμμένο με λευκές ανεμώνες (large Plumose anemone) και αστερίες (Luidia Starfishe, Spiny starfishe), ενώ και πάλι συναντήσαμε μεγαλύτερα ψάρια όπως μπακαλιάρους και μεγάλες χειλούδες, πολλά καβούρια και σκορπίνες. Κατά τη διαδικασία της ανάδυσης και ενώ βρισκόμασταν σε βαθιά στάση σε απόσταση 2 μέτρων μας προσπέρασε ένα βουτηχτάρι με εκπληκτική ταχύτητα.

Η δεύτερη κατάδυση της ημέρας ήταν στο F2, ίσως μία από τις καλύτερες καταδύσεις της εβδομάδας. Πρόκειται για το ναυάγιο ενός συνοδευτικού αντιτορπιλικού του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου το οποίο ναυπηγήθηκε στο Κίελο το 1936. Πριν τον πόλεμο μετατράπηκε σε σκάφος ανάκτησης τορπιλών και διέθετε δύο πυροβόλα των 4,1 ιντσών σε μονούς ανοικτούς πύργους και τέσσερα αντιαεροπορικά των 20 mm. Η θέση του σήμερα είναι 58ο 50.778 Ν 03ο 11.521 W σε βάθος 16 με 18 μέτρα. Το τμήμα του σκάφους από την πλώρη μέχρι τη γέφυρα είναι σε πολύ καλή κατάσταση με το πυροβόλο των 4,1 ιντσών ακόμα στη θέση του. Το τμήμα πίσω από την γέφυρα είναι εντελώς διαλυμένο, αλλά με πολύ ενδιαφέρον καθώς η μικροζωή είναι πλούσια με γυμνοβράγχια και κάθε είδους καρκινοειδή παντού. Η αλυσίδα με την άγκυρα είναι ακόμα στη θέση της, ενώ πίσω από το πρωραίο πυροβόλο βρίσκεται ακόμα ανοικτή μία από τις στεγανές πόρτες του σκάφους που οδηγούν στο εσωτερικό της πλώρης. Σε απόσταση 50 μέτρων από το F2 βρίσκεται το ναυάγιο του ξύλινου φορτηγού YC 21. Το σκάφος κατά ειρωνικό τρόπο βυθίστηκε το 1968 σε καταιγίδα και ενώ βρισκόταν σε επιχείρηση ανέλκυσης υλικών από το F2. Για τον εντοπισμό του υπάρχει μόνιμα δεμένο σχοινί το οποίο μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο στο ρεύμα της παλίρροιας. Το ξύλινο σκάφος είναι σε πολύ καλή κατάσταση με πολλά μεγάλα ψάρια κοντά στα ύφαλα και ένα ζεύγος από αντιαεροπορικά πυροβόλα στο αμπάρι του από το F2. Το μικρό του μέγεθος μας επέτρεψε να εξερευνήσουμε σχεδόν όλο το σκάφος, ενώ η επιστροφή στη γραμμή ανάδυσης μας επεφύλασσε μία ακόμα έκπληξη. Στο μέσο περίπου της διαδρομής ένα σκυλόψαρο 1,5 μέτρο περίπου μας πλησίασε σε μικρή απόσταση και αφού έκανε ένα αργό κύκλο γύρω μας απομακρύνθηκε κόντρα στο ρεύμα. Ο ήλιος στην επιφάνεια έκανε την ανάδυση ευχάριστη ενώ μόλις βγήκαμε στην επιφάνεια ένα Eurofighter της RAF έκανε χαμηλή διέλευση !!!!! πάνω από το Sunrise που πλησίαζε για να μας μαζέψει.

[alkis]

17 Ιουνίου 2009

SMS Kronprinz Wilhelm ή απλά ο Πρίγκιπας. Βαθύ και το πιο σκοτεινό από όλα τα ναυάγια στο Scapa Flow, αλλά ταυτόχρονα μία από τις πιο συναρπαστικές βουτιές καθώς αποτέλεσε και την πρώτη κατάδυση σε θωρηκτό. Η ζωή και εδώ πλούσια και το μέγεθος του σκάφους απλά τεράστιο. Στην επιφάνεια η νοτιάδες μπορεί να ανέβασαν τη θερμοκρασία αλλά έφεραν μαζί βροχή και κυματισμό. Η ναυπήγησή του ολοκληρώθηκε το 1914 στο Κίελο μαζί με τα άλλα δύο πλοία της κλάσης Konig και Markgraf. Το μέγεθος των σκαφών ήταν τέτοιο που για να μπορέσουν να βγουν στη θάλασσα χρειάστηκε να διαπλατυνθεί το κανάλι του Κίελου. Το μήκος του ήταν 575 πόδια και το πλάτος του 97 με βύθισμα περισσότερο από 30 πόδια και εκτόπισμα 25.388 tons. Η κύρια θωράκισή του είχε πάχος 13,8 ίντσες με επιπλέον πλάκες θωράκισης άλλες 3,8 ίντσες. Ο πύργοι των πυροβόλων όπως και ο πύργος ελέγχου πυρός είχαν θωράκιση πάχους 11,8 ιντσών. Διέθετε απίστευτη ισχύ πυρός με δέκα πυροβόλα των 12 ιντσών σε πέντε δίδυμους πύργους, δεκατέσσερα πυροβόλα των 5,9 ιντσών και αντιαεροπορικά των 3,45, ενώ τον οπλισμό συμπλήρωναν πέντε τορπιλοσωλήνες οι οποίοι βρίσκονταν στα ύφαλα του σκάφους. Σήμερα βρίσκεται στη θέση 58ο 53.669 N 03ο 09.823W με το ρηχότερο σημείο στα 15 μέτρα και το βαθύτερο στα 36. Η κάθοδος από το σκοινί ήταν αργή με σκοπό να μπορέσουν τα μάτια να προσαρμοστούν στις συνθήκες φωτισμού του ναυαγίου. Φτάνοντας στα 15 μέτρα έχεις την ψευδαίσθηση ότι βρίσκεσαι στο μέγιστο βάθος του πυθμένα. Η βαριά θωράκιση προκάλεσε κατά τη βύθιση του το πλήρες αναποδογύρισμα. Το μέγεθος του κήτους είναι τέτοιο που είναι σχεδόν οριζόντιο. Κολυμπώντας προς τις άκρες αρχίζει μία εντελώς κάθετη και πάλι κάθοδο σε τοίχο. Το μέγεθος του σκάφους είναι τέτοιο που χρειάζονται περισσότερες από 12 καταδύσεις για να το εξερευνήσει κανείς. Η ζωή πλούσια με πολλά και μεγάλα ψάρια. Η άνοδος έγινε και πάλι με εξαπόλυση smb και στην βαθιά στάση στα 17 περίπου μέτρα η έκπληξη αυτή τη φορά προήλθε από μία νεαρή γκρίζα φώκια η οποία έσπευσε να μας περιεργαστεί στα γρήγορα και να εξαφανιστεί.

Η δεύτερη κατάδυση και πάλι drift dive στο ρεύμα της παλίρροιας με σκοπό την αναζήτηση Queen Scalops. Η περισυλλογή τους είναι νόμιμη με αναπνευστικές συσκευές ενώ αντίθετα απαγορεύεται με αλιευτικά εργαλεία. Ο βυθός και πάλι αμμώδης με πολλά γυμνοβράγχια και καβούρια. Η ανάδυση με τη χρήση smb δεν έχει πλέον απλά πλάκα, αλλά έχει αρχίσει να γίνεται γοητευτική.

Η ημέρα περιλάμβανε και μία 3η κατάδυση μέσα στο λιμάνι του Stromness όχι όμως με μπουκάλες αλλά με ένα πλήρες επιχειρησιακό σκάφανδρο τροφοδοτούμενο με αέρα από μία χειροκίνητη αντλία ρωσικής κατασκευής. Όσοι τόλμησαν να καταδυθούν είχαν μία μοναδική εμπειρία περιπάτου στο πυθμένα. Ο εξοπλισμός συνολικού βάρους περίπου 50 κιλών ήταν αδύνατο να φορεθεί χωρίς βοήθεια. Με το που έκλεισε το φινιστρίνι του σκάφανδρου ένιωθες τη παροχή αέρα από την χειροκίνητη αντλία όχι μόνο από το φούσκωμα της στεγανής στολής, αλλά και από την έντονη μυρωδιά παρθένου ελαιόλαδου το οποίο χρησιμοποιείται για τη λίπανση. Για την κατάδυση έπρεπε απλά να αποβάλλεται διαρκώς αέρας με την ενεργοποίηση της βαλβίδας που βρισκόταν εσωτερικά του κράνους και πίσω χτυπώντας την με το κεφάλι.

[alkis]

18 Ιουνίου 2009

SMS Dresden. Επιστροφή στα ελαφριά καταδρομικά με τον καιρό και πάλι να είναι άστατος με βροχή αέρα, αλλά και διαστήματα με ήλιο. Το Dresden καθελκύστηκε το 1916 στο Κίελο και η ναυπήγησή του ολοκληρώθηκε ένα χρόνο σχεδόν πριν την αυτοβύθισή του. Η θωράκισή του ήταν αλαφριά στο σκάφος και πιο βαριά στο πύργο ελέγχου πυρός όπως συνηθίζονταν. Έφερε οπλισμό από οκτώ πυροβόλα των 5,9 ιντσών σε μονούς πύργους τρία αντιαεροπορικά πυροβόλα και τέσσερις τορπιλοσωλήνες. Η ταχύτητα και ικανότητα ελιγμών το καθιστούσαν ικανό για ταχεία ανάπτυξη ναρκοπεδίων και για αυτό έφερε 200 περίπου ναυτικές νάρκες , ενώ το πλήρωμα του έφτανε τους 559 αξιωματικούς και ναύτες.
Σήμερα το ναυάγιο του Dreden βρίσκεται στη θέση 58ο 52.979Ν 03ο 08.424W με το ρηχότερο σημείο στα 18 μέτρα και το βαθύτερο στα 36 μέτρα. Ακουμπάει στον πυθμένα με την αριστερή πλευρά και ο προσανατολισμός είναι σχετικά εύκολος καθώς πολλά από τα τμήματα του σκάφους είναι ανέπαφα. Το μεγαλύτερο μέρος του κήτους έχει καλυφθεί από σπόγγους και ανεμώνες . Από το 1995 περίπου η θωράκιση του σκάφους άρχισε να αποκολλείται από το σκάφος και να στρεβλώνει προς τον πυθμένα. Το κενό μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο και δεν θεωρείται πλέον ασφαλής η διείσδυση στα βαθιά τμήμα της πλώρης. Το κατέβασμα από το σχοινί κατάδυσης είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς η πρόσφατη μετακίνησή του μας ανάγκαζε να αναζητήσουμε σημεία για προσανατολισμό. Καθώς εντοπίσαμε τις άγκυρες της πλώρης κατευθυνθήκαμε προς την πρύμνη με το σκάφος στα αριστερά μας. Η εξερεύνηση περιλάμβανε τη γέφυρα, τα φουγάρα μέχρι την άκρη της πρύμνης. Σε αυτό το σημείο ξεκίνησε και η ανάδυσή μας με smb η οποία ολοκληρώθηκε μετά από περίπου 12 λεπτά και 300 περίπου μέτρα μακριά από τη σημαδούρα του ναυαγίου. Η δεύτερη κατάδυση ήταν και πάλι drift με την ιδιαίτερα πλούσια ζωή να διατηρεί το ενδιαφέρον μας αμείωτο

[alkis]

19 Ιουνίου 2009

Το SMS Markgraf είναι το πιο βαθύ από όλα τα ναυάγια με μέγιστο βάθος τα 42 μέτρα. Το 25.390 tons θωρηκτό καθελκύστηκε στη Βρέμη στις 4 Ιουνίου 1913 και εντάχθηκε σε υπηρεσία την 1η Οκτωβρίου 1914. Αποτελούσε μία πλωτή πλατφόρμα μάχης με οπλισμό που μπορούσε να εξαπολύσει μία απίστευτη δύναμη πυρός. Διέθετε τρεις μηχανές που κινούσαν αντίστοιχα τρεις προπέλες και έδιναν στο τεράστιο σκάφος ταχύτητα 28 κόμβων. Ο οπλισμός περιελάμβανε 10 πυροβόλα των 12 ιντσών σε δίδυμους πύργους, 14 πυροβόλα των 5,9 ιντσών έξι των 3,45 και τέσσερα αντιαεροπορικά των 3,45 ιντσών. Η ισχύς πυρός του συμπληρώνονταν από 5 τορπιλοσωλήνες των 19 ιντσών. Το σκάφος είναι εντελώς αναποδογυρισμένο και το κήτος είναι καλυμμένο σε όλο του το μήκος και πλάτος από britle starfish που με την κίνησή τους δίνουν την ψευδαίσθηση ότι όλο το ναυάγιο είναι ζωντανό. Οι ανεμώνες και μικρόψαρα ήταν παντού σε όλη τη διαδρομή ενώ και πάλι φώκιες κολυμπούσαν σε απόσταση ασφαλείας. Το ρεύμα στο γυρισμό μας οδήγησε εκτός πορείας οπότε και πάλι η ανάδυση έγινε με τη βοήθεια Smb
Η τελευταία κατάδυση στο Scapa Flow ήταν μία από τις πιο εντυπωσιακές. Η ορατότητα ήταν πάνω από 15 μέτρα και το φως του ήλιου έφτανε μέχρι τα 18 μέτρα με το χρώμα των νερών να είναι μπλε και όχι πράσινο ως συνήθως. Το ναυάγιο του Tabarka χρησιμοποιήθηκε ως τεχνητό φράγμα για να φράξει την είσοδο των εχθρικών υποβρυχίων στον κόλπο κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Η ναυπήγησή του ολοκληρώθηκε στο Ρότερνταμ και είχε εκτόπισμα 2642 tons. Βρίσκεται βυθισμένο εντελώς αναποδογυρισμένο αλλά τα πολλά και μεγάλα ανοίγματα κάνουν σχετικά ασφαλή τη διείσδυση στο εσωτερικό του. Η κατάδυση στο Tabarka είναι απαιτητική γιατί πρέπει να γίνει μέσα στα αυστηρά περιθώρια που αφήνει το γύρισμα της παλίρροιας. Η είσοδος στο νερό έγινε συγκεκριμένη ώρα και ο χρόνος βυθού δεν ξεπέρασε τα 30 λεπτά για όλους τους δύτες. Ακόμα και τη συγκεκριμένη ώρα το ρεύμα ήταν τόσο ισχυρό που ο μόνος τρόπος για να μείνεις κοντά στο ναυάγιο ήταν να μπεις μέσα σε αυτό. Αφού εξερευνήθηκε το εσωτερικό του όλοι μαζί βγήκαμε εκτός και ο κάθε δύτης ανέπτυξε το δικό του smb. Η υπέρβαση του χρόνου κατάδυσης και το γύρισμα της παλίρροιας σήμαινε ότι θα έπρεπε η ανάδυση να γίνει σε ρεύμα ταχύτητας 7 κόμβων !!!!!!

Το ταξίδι στα Orkney εκτός από το ενδιαφέρον των καταδύσεων έχει και πολλά άλλα να προσφέρει εκτός θάλασσας. Μεταξύ των αξιοθέατων the standing stones at Stenness και o μεγάλος κύκλος από πέτρες της νεολιθικής εποχής στο Brodgar, το Italian Chapel, τα Churchil Burriers, το πολεμικό μουσείο στο Lyness. Το φυσικό περιβάλλον όμορφο και πράσινο, η ορνιθοπανίδα σπάνια, ενώ δεν λείπει και το ενδιαφέρον από πλευράς τεχνολογίας καθώς στο νησί είναι εγκατεστημένη η πρώτη πλωτή εξέδρα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από την κίνηση των νερών της παλίρροιας.

Τελειώνοντας την αναφορά του καταδυτικού ταξιδιού στο Scapa Flow, θα ήθελα να ευχαριστήσω το καταδυτικό μου ζευγάρι, Θανάση Κιτσοπανίδη, τον καπετάνιο του Sunrise Dougie Leask, με τον εξαιρετικά ευγενή και διακριτικό βοηθό του Bruce, το Diving Club Adventures in Diving και τα μέλη του Julie, Rob, Clive, Nick, Paul, Bryan, Tony, William και Skyler για την φανταστική τους παρέα.

Πηγές:
Scapa Flow Dive Guide, Lawson Wood
Dive Scapa Flow, Rod Macdonald
The Grant Scuttle, Dan Van Der Vat
http://www.visitorkney.com/
http://www.adventuresindiving.co.uk/

[Big-Blue]

πωπω πληροφορία!
ρε συ Άλκη ευχαριστούμε...
άντε τώρα να βρούμε χρόνο να τα ξεζουμίσουμε όλα αυτά

[Rabea]

Άλκη μπράβο για το χρόνο που διέθεσες, για τις φωτογραφίες και το κείμενο!!
Είναι πολύ ωραίο να δίνεις την ευκαιρία σε κάποιον να γνωρίσει έναν προορισμό που δεν έχει επισκεφθεί!!