|
|
|||||||
| ...δεν κολλάει πουθενά, αλλά έχει σχέση με την κατάδυση (εεε δεν μπορούμε να τα προβλέπουμε και όλα) |
 |
|
|
Εργαλεία Θεμάτων | Τρόποι εμφάνισης |
|
#1
18-07-07, 22:03
|
||||
|
||||
|
Συμβίωση ή ανταγωνισμός;
(Δεν κολλάει πουθενά αλλά έχει σχέση με τα πάντα!
 )Ίσως κάποιοι από εσάς έχετε ήδη ακούσει για τη Θεωρία της Γαίας. Το θέμα είναι μάλλον πολύπλοκο, θα χρειαζόταν ολόκληρη διατριβή για μια απλή παρουσίαση της πολυσυζητημένης αυτής θεωρίας -αλλά εν συντομία: Διαμορφώθηκε αρχικά κατά τη δεκαετία του ’60 από τον James Lovelock, Χημικό της Ατμόσφαιρας, ο οποίος εργαζόταν στη NASA. Ο Lovelock υποστήριξε ότι ο πλανήτης γη αποτελεί ένα ολοκληρωμένο και αυτορυθμιζόμενο σύστημα, το οποίο λειτουργεί ουσιαστικά όπως ένας οποιοσδήποτε μεμονωμένος οργανισμός. Ονόμασε τον οργανισμό αυτόν Γαία, από την αρχαιoελληνική μυθική θεότητα. Θερμή υποστηρίκτρια της άποψης και της θεωρίας αυτής υπήρξε στη συνέχεια και η περίφημη μικροβιολόγος Lynn Margulis. Μαζί, συνέγραψαν αρκετές δημοσιεύσεις και βιβλία προκειμένου να υποστηρίξουν επιστημονικά την άποψή τους (π.χ. 1, 2). Είναι προφανές ότι οι πρώτες αντιδράσεις από την επιστημονική κοινότητα υπήρξαν μάλλον απαξιωτικές. Οι εισηγητές της Θεωρίας της Γαίας αντιμετωπίστηκαν στην καλύτερη σαν γραφικοί, στη χειρότερη σαν νεοπαγανιστές και New Agers. Από τότε, η Θεωρία της Γαίας έχει υποστεί επανειλημμένους πειραματικούς ελέγχους ώστε να αναγνωρίζεται πλέον σαν μια έγκυρη επιστημονική υπόθεση (3, 4). Η αλήθεια είναι ότι σήμερα θα τη συναντήσετε περισσότερο με το όνομα Επιστήμη του Γήινου Συστήματος (Earth System Science) καθώς η σύγχρονη ακαδημαϊκή κοινότητα θέλησε –για ευνόητους λόγους- να αποτινάξει τη.... μυστικιστική χροιά του αρχικού ονόματος. Ιδωμένη από την απόσταση των μέσων αντιλήψεων, μια θεωρία που υποστηρίζει ότι το εν πολλοίς εκλεκτό ανθρώπινο είδος δεν αποτελεί παρά ένα απειροελάχιστο τμήμα ενός τεράστιου οργανισμού, κάθε άλλο παρά εύπεπτη ή ευπρόσδεκτη μπορεί να είναι. Καθώς βέβαια οι γνώσεις μας για τον πλανήτη επεκτείνονται και εμβαθύνουν, τα πράγματα παύουν να φαίνονται τόσο παράλογα. Η ιδέα των υπερ-οργανισμών (καμία σχέση με τον σούπερμαν) είναι πλέον απολύτως αποδεκτή... πώς θα μπορούσε άλλωστε κανείς να ερμηνεύσει τη δομή μιας κοινωνίας μυρμηγκιών ή μελισσών όπου το κάθε άτομο λειτουργεί ουσιαστικά σαν όργανο ενός μεγαλύτερου συνόλου, έξω και πέρα από το οποίο είναι απλά αδύνατον να υπάρξει; Πώς να κατατάξει κανείς οργανισμούς όπως τα Σιφωνοφόρα η δομή των οποίων αποτελείται από άλλοτε μεμονωμένους οργανισμούς που αφότου αποφάσισαν να συνασπιστούν, κυριολεκτικά κυρίευσαν τους ωκεανούς; Οντότητες που ξεπερνούν αφάνταστα τη σφαίρα της περιορισμένης λογικής μας και μάς αναγκάζουν να αναθεωρήσουμε την έννοια του ατόμου.... Τι είναι άτομο τελικά; Η θεωρία της ενδοσυμβίωσης, πάνω στην οποία βασίστηκε αρχικά και η θεωρία της Γαίας, υποστηρίζει ότι τα πρώτα κύτταρα εξελίχθηκαν μέσω της συνεργασίας ανεξάρτητων έμβιων όντων. Έτσι, τα πρώτα αερόβια κύτταρα, φέρεται να σχηματίστηκαν όταν -πριν από δισεκατομμύρια χρόνια- οι προκαρυώτες (πρωτόγονες και αναερόβιες μορφές κυττάρων) ενσωμάτωσαν κατά τύχη αερόβια προκαρυωτικά κύτταρα (βακτήρια; ): τα τελευταία ενσωματώθηκαν σαν εξειδικευμένα όργανα του κυττάρου-ξενιστή, τα σημερινά μιτοχόνδρια, που έκτοτε επωμίστηκαν τον ρόλο της αναπνοής των αερόβιων κυττάρων. Με τον ίδιο τρόπο συνέχισαν να ενσωματώνονται μαστιγοφόρα κύτταρα (δίνοντας τα πρώτα κύτταρα με εξειδικευμένα όργανα κίνησης), φωτοαυτότροφα κύτταρα (δίνοντας τα πρώτα εξειδικευμένα όργανα φωτοσύνθεσης, τους χλωροπλάστες) κλπ κλπ. Δεν χρειάζεται να προχωρήσω με αυτές τις λεπτομέρειες.... Το κύριο χαρακτηριστικό της θεωρίας αυτής είναι ότι στηρίζει τη θεωρία της εξέλιξης πολύ περισσότερο στη συμβίωση και πολύ λιγότερο στον ανταγωνισμό ο οποίος προβάλλεται ιδιαίτερα από τη γνωστή Δαρβινική Θεωρία. Παρακολουθώντας όλα αυτά τα ντοκιμαντέρ όπου ο γατόπαρδος ξεσκίζει τις σάρκες της αντιλόπης, δύσκολα μπορούμε να αντιληφθούμε τα συμβιωτικά θεμέλια αυτής της αιματηρής σχέσης. Το πολυπροβαλλόμενο παράδειγμα θηρευτή-θηράματος, εύκολα μας αποπροσανατολίζει. Και όμως, οι αρχαίοι λαοί καταλάβαιναν πολύ περισσότερα (και ακόμα δεν μπορώ να διανοηθώ πώς είναι αυτό δυνατόν)... κάποια ινδιάνικη φυλή (και συγχωρήστε με που δε θα θυμηθώ παραπάνω πληροφορίες γι’αυτή) πίστευε ότι ο λύκος είναι η άλλη πλευρά του πρόβατου. Δύο ισότιμα απαραίτητες εκφάνσεις του ίδιου οργανισμού -χωρίς οποιαδήποτε από τις δύο, η άλλη δεν μπορεί να υπάρξει. Παράλογο; Θα επιχειρήσω να το ερμηνεύσω όπως εγώ το αντιλαμβάνομαι: Υπό τις φυσιολογικές συνθήκες ενός υγιούς οικοσυστήματος, ο λύκος επιτίθεται μόνο στα αδύναμα, ασθενή ή γέρικα άτομα ενός πληθυσμού προβάτων. Με τον τρόπο αυτό –αν και φαινομενικά βλάπτει τα άτομα- συντηρεί την ευημερία του είδους απομακρύνοντας τα λιγότερο υγιή και λιγότερο παραγωγικά άτομα/γονίδιά του. Κρατάει έτσι το κοπάδι σε μια συνεχή εξελικτική πορεία που καλυτερεύει μακροπρόθεσμα τις επιμέρους ιδιότητες των ατόμων. Παράλληλα, ο λύκος είναι ο ρυθμιστής του πληθυσμού, προστατεύοντάς τον από τον ίδιο του τον εαυτό: Αν δεν υπάρχει κανείς να καταναλώσει τα πρόβατα, τα πρόβατα θα αυξηθούν σε τέτοιο βαθμό που θα εξαντλήσουν τα τροφικά αποθέματα της περιοχής τους με αποτέλεσμα αργά ή γρήγορα να λιμοκτονήσουν.... Τα παράσιτα είναι επίσης ένα μελανό σημείο που φαινομενικά δεν μπορεί να ερμηνευθεί βάσει της θεωρίας της συμβίωσης. Ίσως όμως να είναι ακόμα νωρίς. Πολλές σχέσεις που έως σήμερα θεωρούνταν παρασιτικές, αποκαλύπτεται σταδιακά ότι είναι μάλλον σχέσεις αμοιβαιότητας. Απλά ο τρόπος που τα θεωρούμενα παράσιτα ευνοούν έναν οργανισμό, δεν μάς ήταν πάντοτε απόλυτα προφανής. Όταν η μαμά μου διαγνώστηκε πρόσφατα με καρκίνο του μαστού, άκουσα με απίστευτη έκπληξη τη γιατρό να της λέει ότι είναι πολύ τυχερή διότι χτυπήθηκε από την «πλέον φιλική μορφή καρκίνου» εξηγώντας ότι -στο βαθμό φυσικά που μπορούμε πλέον να τον αντιμετωπίσουμε- ο καρκίνος αυτός πρέπει απλά να εκλαμβάνεται σαν ένα μήνυμα του «ασθενούς» οργανισμού προς τη συνείδησή του ότι είναι καιρός να αλλάξει τρόπο και στάση ζωής..... Ο λόγος που τα αναφέρω όλα αυτά είναι γιατί πιστεύω ότι η θεωρία της Συμβίωσης και η συγγενική της θεωρία της Γαίας, μπορεί να είναι ένας πολύ όμορφος τρόπος θεώρησης της ίδιας της ζωής. Αν καταφέρναμε να συνειδητοποιήσουμε πόσο αλληλένδετα είναι τα πάντα, πόσο αλληλεξαρτώμενοι είμαστε με αυτό που ακόμα αποκαλούμε γελοιωδώς «περιβάλλον», ίσως η πορεία του ανθρώπινου είδους να μπορούσε να εξελιχθεί σε κάτι αξιοθαύμαστο. Πολύ πιθανό να σας ακούγονται ρομαντικά και ανόητα όλα αυτά. Αλλά όπως λέει και η Δρ. Ε. Σαχτούρη (5): «Η υπόθεση και σήμερα Θεωρία της Γαίας των Τζέιμς Λάβλοκ και Λιν Μάργκουλις – η θεωρία ότι ο πλανητης μας και τα πλάσματά του αποτελούν ένα ενιαίο και αυτορυθμιζόμενο σύστημα που στην πραγματικότητα είναι ένα μεγάλο έμβιο ον, ένας οργανισμός –είναι η έννοια της φυσικής πραγματικότητας στην οποία βασίζεται η φιλοσοφία μου. Πολύ απλά, μου φαίνεται πιο λογική σε όλα τα επίπεδα –το διαισθητικό, το βιωματικό, το επιστημονικό, το φιλοσοφικό, ακόμα και το αισθητικό και το ηθικό- απ’ ό, τι κάθε άλλη θεωρία που γνωρίζω. Και στην πορεία αυτού του έργου κατέληξα να πιστεύω ότι αυτή η θεωρία έχει βαθιά και ζωτική σημασία για ολόκληρη την ανθρωπότητα» 1. Lovelock, J. E. (1972), Gaia as seen through the atmosphere, Atmospheric Environment, Elsevier Science, 6, 579-80, 1972. 2. Lovelock, J. E. and Margulis, L. (1974), Atmospheric homeostasis by and for the biosphere: the gaia hypothesis, Tellus: A Bimonthly Journal of Geophysics, Swedish Geophysical Society , v. 26, n. 1, 2-10, 1974. 3. Schwartzman, David (2002) "Life, Temperature, and the Earth: The Self-Organizing Biosphere" (Columbia University Press, ISBN 0231102135) 4. Turney, Jim (2003). "Lovelock & Gaia. Signs of Life". (Icon Books UK, Cambridge. ISBN 1-84046-458-5.) 5. Ε. Sahtouris, 1999. Earthdance: Living Systems in Evolution. Published online με την αφιέρωση της συγγραφέως To my planet and its people. Στα Ελληνικά: Ε. Σαχτουρη, 1999. ΓΑΙΑ: Το ανθρωπινο ταξίδι από το χάος στον κόσμο, Εκδόσεις Νέα Σύνορα, Λιβάνη (αλλά συνεχώς εξαντλημένο  !)Δείτε και άλλα sites http://www.thymos.com/science/endosymb.html http://www.physics4u.gr/news/2000/scnews107.html http://en.wikipedia.org/wiki/Gaia_hypothesis#_note-2 http://en.wikipedia.org/wiki/Gaia_philosophy http://www.gaiatheory.org/ http://www.accessexcellence.org/AE/A...1991/gaia.html http://www.gaianet.fsbusiness.co.uk/gaiatheory.html http://web.mit.edu/newsoffice/2004/yeast.html καθώς και άπειρα ακόμα με ένα απλό google search. Ελπίζω να μη σας κούρασα πολύ κι ακόμα περισσότερο ελπίζω να ακούσω τις απόψεις σας πάνω σε αυτές τις ιδέες....
__________________
The fish doesn't think because the fish knows everything Τελευταία επεξεργασία από το χρήστη Physalia : 24-02-08 στις 23:23. 
|
|
#2
18-07-07, 23:51
|
||||
|
||||
|
Απάντηση: Συμβίωση ή ανταγωνισμός;
Ευτυχως που στην ιστορια της επιστημης υπαρχουν και τετοια "προηγουμενα" που βοηθουν τον ευρυτερο προβληματισμο των νεων επιστημονων να ξεπερασουν ψευτο-ακαδημαικα στεγανα και να επανεκτιμησουν παλιοτερες η ακομα και θεμελιωσουν νεες ιδεες.
Πολυς κοσμος ιδιαιτερα εκεινη την εποχη αμφισβητησεων ειχε τολμησει να δημοσιευσει ευθραυστες θεωριες. Ζουμε πλεον τη δεκαετια που το οικολογικο μας "στριμωγμα" μας σε συνδιασμο με την ανακαλυψη ανεξερευνητων επιστημονικων περιοχων, εχουν αρχισει επιτελους να μετατρεπουν τον ιδιοκτητη - διαχειριστη - τεχνοκρατη επιστημονα σε επιφυλακτικο - αμυνομενο - κατηγορουμενο μαρτυρα υπερασπισης ενος οικο(ν-λ)ομικου εγκληματος χωρις πτωμα. Αυτο που παντα θα με ενοχλει ομως, ειναι οτι η (οση) κατανοηση της φυσης, η (οση) κατανοηση της ζωης και η (οση) κατανοηση του ανθρωπου δε θα ειναι ποτε αρκετες να επηρεασουν θετικα τις πραξεις των πρωτογονα απληστων "ανεπτυγμενων κοινωνιων" μας.
|
|
#3
19-07-07, 13:42
|
|||
|
|||
|
Απάντηση: Συμβίωση ή ανταγωνισμός;
Μαρία, πολύ ενδιαφέρουσα η θεωρία που μας παρέθεσες και μου θυμίζει ένα καλό βιβλίο του βιολόγου/γιατρού Κονραντ Λορεντς:
Κονραντ Λορεντς: Η πίσω όψη του καθρέφτη Προσπάθησα να το βρω για να σου παραθέσω κάποιο απόσπασμα αλλά κάπου έχει εξαφανιστεί στη βιβλιοθήκη μου, οπότε αντιγράφω δυο λόγια από το link που έδωσα παραπάνω: Παράθεση:
Παράθεση:
Οι βασικοί μας ζωώδεις μηχανισμοί αντίληψης και επιβίωσης, διαμορφωμένοι μέσα από εκατομμύρια χρόνια εξέλιξης αποτελούν έναν θεμελιώδη μηχανισμό που μας ωθεί αυθόρμητα στην αναζήτηση μιας ατομικής -κυρίως σωματικής- ευδαιμονίας, περιορισμένης τοπικά και χρονικά: -> Ξαπλώνω στην παραλία και πετάω τα σκουπίδια μου - η ζημιά που κάνω είναι αόρατη και μακρινή. -> Ανοίγω το air-condition και απολαμβάνω τη δροσιά του - η υπερθέρμανση του πλανήτη θα γίνει σημαντική όταν εγώ θα έχω πεθάνει Η γνώση που παρέχει η επιστήμη από την άλλη -αν υποθέσουμε ότι υπάρχει στους καιρούς μας καθαρή επιστήμη που δεν χρηματοδοτείται από αμφίβολες πηγές- αποτελεί μόνο μια στοιχειώδη έκλαμψη συνειδητοποίησης σε ένα μικρό αριθμό εγκεφάλων που δύσκολα μπορεί να αλλάξει σε συλλογικό επίπεδο την καθημερινή μας συμπεριφορά ή τουλάχιστον αυτό γίνεται πολύ αργά σε σχέση με την ανάπτυξη των πρωτογονα απληστων "ανεπτυγμενων κοινωνιων" μας, τόσο αργά που δεν μπορεί να ανατρέψει την πορεία καταστροφής. Προφανώς -ως είδος- δεν είμασταν ποτέ προγραμματισμένοι για μακροπρόθεσμο προγραμματισμό. Είμαστε ανθρωποειδείς πίθηκοι που για πολλά εκατομύρια χρόνια αποτελούσαμε ένα μικρό τμήμα του όλου και ξαφνικά -τα τελευταία 1000 χρόνια ίσως και λιγότερο- αποκτήσαμε την τεχνολογική εξουσία να καταστρέψουμε το μέλλον του πλανήτη ή τουλάχιστον το μέλλον όπως το φανταζόμαστε σήμερα - γιατί πιστεύω ζωή θα συνεχίσει να υπάρχει και χωρίς εμάς. Αν δούμε το θέμα κοσμολογικά (σε μια συμπαντική διάσταση, ίσως και θεολογική) υπάρχει κι η θεωρία πως δεν απαράιτητα κακό να εξαφανιστεί το ανθρώπινο είδος απ' τον πλανήτη: Είναι μέρος μιας γενικότερης εξελικτικής ισορροπίας που λέει ότι για να ξεπεράσει μια φυλή όντων τα σύνορά της και να αποικίσει π.χ. το διάστημα, θα πρέπει να αναπτύξει κατ' αρχήν έναν "ηθικό πολιτισμό" που μάλιστα θα κινείται με ρυθμούς μεγαλύτερους από τον τεχνολογικό πολιτισμό που θα τείνει να καταστρέψει τον πλανήτη, αλλιώς θα καταστραφεί πριν προλάβει να αναπτύξει τεχνολογία διαστημικών ταξιδιών, κι αυτό τελικά είναι καλό γιατί συμβάλει στην αρμονία του σύμπαντος. Ίσως πολλά από τα παραπάνω δεν είναι τίποτα παραπάνω από απαισιόδοξα ιδεολογήματα χωρίς άμμεση πρακτική αξία, αλλά τα γράφω γιατί εξακολουθώ να πιστεύω πως μια συνειδητοποίηση σε προσωπικό επίπεδο, μεταφέρεται τελικά στο συλλογικό και προσθέτει ένα λιθαράκι που ίσως κάνει τη διαφορά...
__________________
Φοίβος Βιλανάκης :: μερικές φωτογραφίες μου :: Τελευταία επεξεργασία από το χρήστη fivos : 20-07-07 στις 01:17.
|
|
#4
28-11-07, 11:55
|
||||
|
||||
|
Απάντηση: Συμβίωση ή ανταγωνισμός;
Ένα ολόφρεσκο αρθράκι στο
Trends in Ecology & Evolution Volume 22, Issue 11, November 2007, Pages 611-619: Do evolution and ecology need the Gaia hypothesis? Andrew Free1, 2, and Nicholas H. Barton2 1Centre for the Study of Environmental Change and Sustainability, University of Edinburgh, Edinburgh, EH9 3JN, UK 2Institute of Evolutionary Biology, University of Edinburgh, Edinburgh, EH9 3JR, UK Available online 22 October 2007. ABSTRACT Gaia theory, which describes the life–environment system of the Earth as stable and self-regulating, has remained at the fringes of mainstream biological science owing to its historically inadequate definition and apparent incompatibility with individual-level natural selection. The key issue is whether and why the biosphere might tend towards stability and self-regulation. We review the various ways in which these issues have been addressed by evolutionary and ecological theory, and relate these to ‘Gaia theory’. We then ask how this theory extends the perspectives offered by these disciplines, and how it might be tested by novel modelling approaches and laboratory experiments using emergent technologies. Ώριμο και πολύ νηφάλιο, προτείνει τρόπους πειραματικού ελέγχου της θεωρίας της Γαίας..... Αν κάποιος θέλει το πλήρες άρθρο pm me!
__________________
The fish doesn't think because the fish knows everything
|
|
#5
28-11-07, 14:05
|
||||
|
||||
|
Απάντηση: Συμβίωση ή ανταγωνισμός;
Παράθεση:
ή καλύτερα όπως το είχε διατυπώσει ο Stephen Hawking ακρίδες του διαστήματος. Το 1987 ο πληθυσμός της Γαίας ήταν 5 δισεκατομμύρια και ο σημερινός ρυθμός αύξησης παγκοσμίως είναι 1 δισεκατομμύριο κάθε 11 χρόνια.
|
|
#6
28-11-07, 14:07
|
||||
|
||||
|
Απάντηση: Συμβίωση ή ανταγωνισμός;
Παράθεση:
|
|
#7
28-11-07, 14:12
|
||||
|
||||
|
Απάντηση: Συμβίωση ή ανταγωνισμός;
Παράθεση:
Φαντάσου τώρα να επιχειρήσουμε να μετρήσουμε τα βακτήρια ξεκινώντας μόνο από εκείνα που ζουν συμβιωτικά μέσα στον κάθε άνθρωπο. Ποιοί είναι οι πολλοί σε αυτό τον κόσμο και ποιοί οι πρωτοεμφανιζόμενοι κομπάρσοι;
__________________
The fish doesn't think because the fish knows everything
|
|
#8
28-11-07, 14:19
|
||||
|
||||
|
Απάντηση: Συμβίωση ή ανταγωνισμός;
Παράθεση:
 ως προς την εμφάνιση.
|
|
#9
28-11-07, 14:23
|
||||
|
||||
|
Απάντηση: Συμβίωση ή ανταγωνισμός;
Παράθεση:
αρκεί να τους ξεχωρίσεις από τα όρθια δίποδα
|
|
#10
10-04-08, 23:08
|
||||
|
||||
|
Απάντηση: Συμβίωση ή ανταγωνισμός;
Το ξετρύπωσε η Μέλη Κωνσταντίνου στο abyss.
Ένα πανέμορφο άρθρο της Olivia Judson στο NYT. Το θεώρησα σχετικό με το υπάρχον θέμα και γι' αυτό σας το αφήνω εδώ A Mutual Affair Όχι μόνο το απολαυστικό κείμενο της αρθρογράφου αλλά και πολλά από τα σχόλια των αναγνωστών αξίζουν την προσοχή σας... 
__________________
The fish doesn't think because the fish knows everything
|
|
|
|
Αλλαγή σε γραμμικό τρόπο
